Mới nhất, Phòng An ninh chính trị nội bộ (Công an tỉnh Gia Lai) cho biết đang củng cố hồ sơ, tài liệu để xử lý chị L.P.T.O. (SN 1997, trú tại phường Diên Hồng, TP. Pleiku) về hành vi đăng tải thông tin sai sự thật. Chị này, đang yên đang lành, đăng lên một nhóm "kín" nhưng không kín vì có nhiều người tham gia, rằng là "Dạo này học Châu Á Thái Bình Dương bọn nhỏ hư nhiều lắm; tận mắt thấy người lạ giao cần cỏ cho học sinh. Học sinh cấp 2-3 hút thuốc, vape, đặt shisha đủ hư chưa chị. Ba mẹ gửi con trong đó đưa đi đón về xong hư hết". Trường quốc tế Châu Á Thái Bình Dương (APC) là một trường tư thục ở Gia Lai, có khá đông học sinh theo học, và tất nhiên thông tin trên đã làm rúng động không chỉ phụ huynh, giáo viên nhà trường mà cả ngoài xã hội. Khi cơ quan chức năng vào cuộc, té ra là tin vịt. Người đăng tin chưa từng thấy các cháu hút thuốc, chưa thấy ai hư, tất cả là do... tưởng tượng ra, rồi đăng vào nhóm khơi khơi thế, kiểu như ngày xưa từng có những loại tin mở đầu bằng câu: các mẹ ơi biết gì chưa?...
Tất nhiên trả giá cho việc tám tào lao này sẽ là... nộp phạt.
Lực lượng công an đã mời chị O. (bìa phải) đến làm việc. Ảnh: Gia Lai online
Xưa ở nông thôn Việt Nam, các bà các cô có nhiều thời gian rỗi (sau những ngày mùa), thì bèn tụ tập với nhau để... tám, tức ngồi với nhau chuyện trên trời dưới bể, có chuyện mình biết, mình thấy, chuyện nhà mình, có chuyện nghe kể, nghe nói, và sau rốt, cuối cùng, hết biết, hết nghe kể , nghe nói, hết chuyện nhà rồi, thì... sáng tác. Sáng tác chuyện hàng xóm, rồi chuyện làng trên xóm dưới... và đa phần các chuyện "sáng tác", kể cả tám kiểu nghe nói sẽ khơi mào cho các cuộc hàng xóm mất đoàn kết, thậm chí gia đình mất đoàn kết.
Một thời cũng rộ lên chuyện các nhóm Ô Sin (tức người giúp việc ở các gia đình được mang tên này sau một bộ phim truyền hình của Nhật chiếu trên truyền hình Việt Nam) ở các chúng cư lập nhóm với nhau để tám. Có nhóm trực tiếp và có nhóm online. Bao nhiêu kinh nghiệm Ô Sin, bao nhiêu thói hư tật xấu của gia chủ được trút vào đấy.
Và giờ là mạng xã hội.
Nhiều nhất là tin... bắt cóc.
Có những vụ "bắt cóc" đọc phải phì cười mà khối người tin. Ví dụ như tin "Xe tải đứng bên đường tự nhiên thành xe bắt cóc". Là có tài khoản TikTok "Bối Bối Vlog" đăng tải video xe tải đậu tại đường Tôn Thất Tùng cạnh Bệnh viện Phụ sản Cần Thơ với nội dung: "Nó đang ở đây, nó rình ở bệnh viện anh em ơi" kèm theo tiêu đề "Bệnh viện phụ sản Cần Thơ". Phụ họa vào đấy là một tài khoản facebook đăng: "Bọn bắt cóc lừa đảo qua cam tới Cần Thơ rồi nhe mọi người. Mn cẩn thận nhe", "Mọi người cẩn thận nha. Xe này giả mạo bán đồ gia dụng với cứu thương... kêu lại xe xem rùi bắt cóc... hum nay chạy tới mỹ phước 3 rùi ạ..." kèm hình ảnh một xe ô tô màu trắng.
Tất nhiên khi được mời lên thì những "chủ nhân bắt cóc" này bèn bẽn lẽn... nộp phạt.
Tới mức có năm nào đấy, một ô tô chạy đến một địa phương khác có việc, để cẩn thận, dán lên xe tờ thông báo rất lớn để ai cũng nhìn thấy: "Chúng tôi đang đi thăm người nhà. Không phải bọn bắt cóc người". Việc này xảy ra sau khi một giám đốc công ty ở Hải Dương bị vu cho bắt cóc, bị đánh và đốt rụi xe cá nhân.
Rồi trong các nhóm phụ huynh thì tin, ảnh chụp bữa ăn nội trú.
Cũng mới mấy hôm, một tài khoản ẩn danh đăng trong một nhóm phụ huynh ở Đà Nẵng bài và ảnh tố cáo bữa ăn ở một trường có con học ở đấy kém chất lượng, không xứng với số tiền bỏ ra. Ngay lập tức, quận đã kiểm tra, đích thân phó chủ tịch UBND quận và cán bộ phòng giáo dục xuống tận nơi và thấy... không đúng như tố cáo: "Chúng tôi nhận thấy các cô quản sinh nấu ăn rất tốt, ngon, vừa miệng... chất lượng bữa ăn đúng theo thực đơn cung cấp. Tuy nhiên, qua sự việc, chúng tôi nhận thấy có một số tình huống khi cô quản sinh múc thức ăn ra chưa đủ hoặc các cháu thấy món nào ngon quá, hợp khẩu vị thì các cháu ăn hết. Lúc đó mới chụp ảnh và đưa lên MXH cho rằng nhà trường gian dối trong bữa ăn bán trú là không đúng", phó chủ tịch quận nói. Hiệu trưởng cũng cho biết: "Bếp nấu ngay tại trường được kiểm tra nguyên liệu chặt chẽ. Vào sáng thứ hai đầu tuần, nhà trường sẽ gửi thực đơn từng ngày cho ban phụ huynh - học sinh kèm theo hình ảnh suất ăn để phụ huynh theo dõi, giám sát… Lâu nay nhà trường chưa nhận được ý kiến phản ánh nào từ ban phụ huynh - học sinh", và "Hình ảnh mà phụ huynh đăng bài phản ánh là suất ăn chưa được phân chia xong. Đối với món đậu bắp nhồi thịt, tuy nhìn bằng mắt thường chỉ có 2 quả đậu bắp nhưng lượng thịt băm vẫn đáp ứng dinh dưỡng cho các cháu".
Trong thực tế đúng là đã có những lớp, trường, cá nhân ăn bớt khẩu phần của các cháu. Đấy là những việc làm rất đáng xấu hổ, và họ đã bị kỷ luật, thậm chí ra tòa. Nhưng rồi cứ luôn luôn mang cái tâm thế ấy áp cho tất cả các trường, cho cả hệ thống thì khổ quá. Khổ cho trường, khổ cho giáo viên, cho chính quyền, các cơ quan quản lý và cả... chúng ta.
Để rồi lúc nào cũng cũng lăm lăm máy ảnh, ghi âm, điện thoại, lúc nào cũng trong tư thế sẵn sàng bắt quả tang, lúc nào cũng nghi ngờ, nhìn ai cũng thành ăn bớt, thành kẻ gian, người xấu... thì quả là, hết sức vất vả, cả thể xác và tâm hồn.
Cũng như thế, trên mạng, chúng ta hay bắt gặp những clip cảnh sát giao thông làm việc, và người "được" làm việc thì tay lăm lăm điện thoại quay clip, và cãi tay đôi với cảnh sát.
Tất nhiên, chúng ta cũng có quyền đặt lại vấn đề, rằng chả phải tự nhiên mà cánh lái xe phải "tự vệ" như thế. Nhưng đúng là, những cảnh như thế hết sức phản cảm, nhếch nhác. Nó rất quân hồi vô phèng, rất coi thường nhau. Bây giờ thì còn, để "tự vệ", cả hai phía cùng quay nhau.
Xã hội sẽ hỗn loạn nếu vẫn tiếp tục còn những câu chuyện trên mạng kiểu "các mẹ ơi biết gì chưa" như thế...
*Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả
