Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà: Cà phê Việt Nam không chỉ là thức uống mà là câu chuyện của thời gian, sự kết nối con người và khát vọng lan tỏa hòa bình - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Đến Việt Nam từ năm 1857, cây cà phê bắt rễ với vùng đất đỏ bazan và trở thành nét văn hóa đặc sắc của đất và người Tây Nguyên, biểu tượng của sự giao lưu, kết nối Việt Nam với thế giới.
Với thổ nhưỡng màu mỡ, khí hậu ôn hòa cùng độ cao phù hợp, Đắk Lắk là vùng đất lý tưởng của cây cà phê Robusta với hương vị đậm đà, độc đáo, chinh phục những người yêu cà phê trong và ngoài nước. Đắk Lắk từ lâu đã được mệnh danh là “Thủ phủ cà phê của Việt Nam”; hoàn toàn có đủ tiềm năng, lợi thế để trở thành một trong những trung tâm cà phê lớn nhất thế giới.
Cà phê trở thành một trong những sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Việt Nam, kết tinh lao động bền bỉ qua bao thế hệ, là sinh kế bền vững của hàng triệu nông dân, trụ cột xuất khẩu nông sản quốc gia, khẳng định vị thế của Việt Nam là một trong những nhà xuất khẩu cà phê hàng đầu thế giới, đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
"Cà phê Việt Nam, câu chuyện bên tách cà phê Việt Nam đã trở thành niềm cảm hứng cho hòa bình, hợp tác và sáng tạo. Từ đất đỏ Tây Nguyên qua từng giọt tinh cà phê chậm rãi chúng ta xin gửi đến thế giới hương vị của hồn Việt đậm đà, kiên cường và ấm áp. Cà phê Việt Nam không chỉ là thức uống mà là câu chuyện của thời gian, sự kết nối con người và khát vọng lan tỏa hòa bình. Mỗi tách cà phê là một lời cam kết gìn giữ di sản, tôn vinh thiên nhiên và thức tỉnh từng khoảnh khắc sống", Phó Thủ tướng chia sẻ.
Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 khai mạc tối 10/3, tại TP. Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Ngành cà phê Việt Nam hiện đang hướng tới phát triển bền vững, nâng cao, kéo dài chuỗi giá trị sản phẩm. Năm 2024, lần đầu tiên xuất khẩu cà phê vượt trên 5 tỷ USD, tiếp tục khẳng định vị thế là nhà cung cấp cà phê lớn thứ hai trên thế giới, chỉ sau Brazil. Trong đó, Đắk Lắk - “Thủ phủ cà phê của Việt Nam” đóng góp khoảng 18% kim ngạch xuất khẩu, thương hiệu và chỉ dẫn địa lý “Cà phê Buôn Ma Thuột” nổi tiếng đã có mặt ở hơn 80 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới.
Vượt thách thức bằng mô hình sản xuất thông minh, tuần hoàn và bền vữngTuy nhiên, theo Phó Thủ tướng, ngành cà phê Việt Nam vẫn đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn như: Tỉ lệ chế biến sâu còn thấp; sản phẩm chưa đa dạng, phù hợp với thị hiếu; áp lực cạnh tranh và tiêu chuẩn thị trường ngày càng cao, điển hình là quy định Chống phá rừng của Liên minh châu Âu (EU); suy giảm năng suất do biến đổi khí hậu…
Để vượt qua những thách thức này, ngành cà phê phải hướng tới mô hình sản xuất thông minh, tuần hoàn và bền vững, kết hợp giữa công nghệ hiện đại và kinh nghiệm truyền thống để tạo ra những bước đột phá, nâng tầm chất lượng, thương hiệu và giá trị của cà phê Việt Nam, nâng cao đời sống người nông dân.
Phó Thủ tướng đề nghị trong thời gian tới, các bộ, ngành, địa phương có vùng sản xuất cà phê trên cả nước, Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam, các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, kinh doanh cà phê cần chia sẻ chung tầm nhìn chiến lược, phối hợp hành động chặt chẽ.
Trước hết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng với các địa phương, doanh nghiệp, hiệp hội tiếp tục rà soát quy hoạch, xây dựng vùng trồng cà phê chất lượng cao, phát thải thấp; ứng dụng khoa học công nghệ cao vào sản xuất, chế biến.
Ảnh: VGP/Minh Khôi
Cần đầu tư nghiên cứu, phát triển giống cây cà phê chịu hạn, kháng sâu bệnh, đồng thời ứng dụng công nghệ canh tác thông minh để giảm thiểu tác động đến môi trường. Có các chính sách, khuyến khích thúc đẩy mô hình nông nghiệp tuần hoàn, tái sử dụng phụ phẩm cà phê, tiết kiệm nước, bảo vệ đất đai, môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu việc phá rừng; khuyến khích áp dụng công nghệ sạch, giảm phát thải khí nhà kính trong quá trình chế biến,...
Đào tạo cho nông dân chuyển đổi sang mô hình sản xuất hữu cơ, thông minh và bền vững theo tiêu chuẩn quốc tế (như UTZ, Rainforest Alliance, 4C). Xây dựng chuỗi giá trị bền vững trên cơ sở liên kết giữa nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp chế biến và xuất khẩu để tạo ra chuỗi cung ứng bền vững, giúp ổn định giá cả và tăng thu nhập cho người trồng cà phê.
“Nông dân, những người trực tiếp làm ra hạt cà phê phải được hưởng lợi xứng đáng từ sự phát triển của ngành cà phê Việt Nam. Chỉ khi người nông dân được hưởng lợi xứng đáng, đất đai được bảo vệ và khí hậu được gìn giữ, chúng ta mới có thể nói đến một ngành cà phê thực sự bền vững”, Phó Thủ tướng nói.
Hai là, chú trọng nâng cao chất lượng, đa dạng sản phẩm, hướng đến ngành cà phê Việt Nam thân thiện môi trường. Hiệp hội Cà phê - Cacao Việt Nam và các doanh nghiệp sản xuất, chế biến, kinh doanh cà phê, cần chủ động đầu tư vào công nghệ truy xuất nguồn gốc, sử dụng blockchain và các hệ thống quản lý chuỗi cung ứng thông minh để bảo đảm minh bạch, xây dựng hệ thống quản lý bền vững từ khâu sản xuất đến chế biến, xuất khẩu và tiêu dùng.
Về sản phẩm, cần khuyến khích các doanh nghiệp phát triển các sản phẩm cà phê với hương vị đặc biệt, đặc thù được chứng nhận theo tiêu chuẩn quốc tế, các sản phẩm cà phê tinh chế như cà phê hòa tan, viên nén, để đáp ứng xu hướng tiêu dùng hiện đại.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự lễ động thổ nhà máy cà phê của Tập đoàn Trung Nguyên Legend tại Cụm công nghiệp Tân An 2 (TP. Buôn Ma Thuột) với tổng vốn đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Ba là, chú trọng quảng bá thương hiệu cà phê Việt Nam. Các Bộ Công Thương, Ngoại giao, ngành hàng không, du lịch chú trọng xúc tiến mở rộng thị trường trong nước và quốc tế, giới thiệu sản phẩm cà phê Việt Nam tại các sự kiện ngoại giao, địa điểm du lịch nổi tiếng; đồng thời các doanh nghiệp cần xây dựng chiến lược quảng bá, tiếp thị định vị thương hiệu phù hợp với năng lực; mở rộng kênh phân phối trực tiếp tại các thị trường tiềm năng, phát triển thương mại điện tử, đa dạng kênh tiêu thụ.
“Cà phê không chỉ là một sản phẩm nông nghiệp, một loại đồ uống, mà là khởi nguồn sáng tạo, đặc trưng văn hóa, là tương lai phát triển của vùng Tây Nguyên nói chung, tỉnh Đắk Lắk nói riêng. Thương hiệu Cà phê Việt Nam cần được chú trọng xây dựng, phát triển, trở thành thương hiệu cấp quốc gia, tầm cỡ thế giới”, Phó Thủ tướng khẳng định và tin tưởng với sự đồng lòng, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, cộng đồng doanh nghiệp và người dân, cà phê Việt Nam sẽ ngày càng khẳng định được chất lượng, thương hiệu và giá trị, có vị thế vững chắc trên thị trường trong nước và thế giới.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự lễ động thổ Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Phú Xuân (huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk) - Ảnh: VGP/Minh Khôi
Trước đó, chiều 10/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã dự lễ động thổ nhà máy cà phê của Tập đoàn Trung Nguyên Legend tại Cụm công nghiệp Tân An 2 (TP. Buôn Ma Thuột) với tổng vốn đầu tư hơn 2.000 tỷ đồng, chia thành hai giai đoạn, trong đó giai đoạn 1 có quy mô gần 1.000 tỷ đồng; Dự án đầu tư xây dựng và kinh doanh kết cấu hạ tầng Khu công nghiệp Phú Xuân (huyện Cư M’gar, tỉnh Đắk Lắk).
Minh Khôi
