Ngành công thương đóng góp quan trọng, toàn diện cho thành công chung của cả nước

Ghi dấu ấn trên cả 2 nhiệm vụ chính

Theo Phó Thủ tướng, đến thời điểm này, đất nước ta đã đi qua gần hết năm 2024 đầy khó khăn, thách thức với những kết quả rất tích cực về kinh tế - xã hội. Thách thức thể hiện ở 4 yếu tố chính: Cạnh tranh chiến lược của các nước lớn phức tạp và gay gắt; kinh tế thế giới phục hồi nhưng chậm và khó lường; những vấn đề mới về an ninh phi truyền thống trong đó có biến đổi khí hậu; kinh tế trong nước đang trong quá trình phục hồi và còn những vấn đề tồn đọng từ nhiều năm trước.

Trong bối cảnh đó, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát, kịp thời, quyết liệt của Ban Chấp hành Trung ương, mà trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và hiện nay là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm; sự chủ động, hiệu quả của Quốc hội trong hoàn thiện thể chế, giám sát; sự quyết liệt, bản lĩnh, sáng tạo, kịp thời hiệu quả của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và tinh thần trên dưới đồng lòng của các bộ, ngành, địa phương; sự nỗ lực của cộng đồng doanh nghiệp và toàn dân đã vượt khó đi lên.

Cả năm 2024, nước ta đạt và vượt toàn bộ 15/15 chỉ tiêu phát triển kinh tế-xã hội do Quốc hội đề ra. Tăng trưởng GDP năm 2024 ước đạt khoảng 7%, thuộc nhóm ít quốc gia đạt tốc độ tăng trưởng cao trong khu vực, thế giới và được các tổ chức quốc tế đánh giá cao.

"Trong thành công chung của cả nước, có sự đóng góp hết sức quan trọng, toàn diện của ngành công thương trên cả 2 nhiệm vụ chính là hoàn thiện thể chế, chính sách, khung khổ pháp lý và nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, đồng thời kiến tạo, thúc đẩy phát triển sản xuất, kinh doanh", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Cụ thể, ngành công thương đã tạo được sự đột phá trong công tác xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách với việc tham mưu Chính phủ trình Quốc hội thông qua Luật Điện lực (sửa đổi) trong 1 kỳ họp, thông qua chủ trương tái khởi động các dự án điện hạt nhân Ninh Thuận; đề xuất cơ quan có thẩm quyền chủ trương, phương hướng tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho các dự án điện năng lượng tái tạo; các dự án tồn đọng của ngành, trình Chính phủ và ban hành các cơ chế, chính sách tạo đột phá chiến lược cho phát triển năng lượng tái tạo, tích cực hoàn thiện quy định về quản lý kinh doanh xăng dầu.

Cùng với đó, kết quả nổi bật là ngành đã nỗ lực, quyết tâm thực hiện thành công các dự án trọng điểm, có ý nghĩa chiến lược như Dự án đường dây 500 kV mạch 3 với nhiều kỷ lục, các dự án lớn trong lĩnh vực dầu khí, năng lượng.

Đồng thời, sản xuất công nghiệp phục hồi mạnh mẽ, tăng trưởng ngoạn mục ở mức 8,4%, trong đó lĩnh vực chế biến chế tạo tăng gần 10%. Nhiều địa phương đã nỗ lực vượt qua khó khăn, phục hồi sản xuất, duy trì được thành tích công nghiệp khá với chỉ số IIP tăng ở hầu hết các địa phương trên cả nước (tăng ở 60/63 địa phương), nhiều địa bàn công nghiệp trọng điểm phục hồi nhanh và duy trì đà tăng tích cực.

Một điểm sáng nữa của ngành là tiếp tục lập kỷ lục mới trong lĩnh vực xuất nhập khẩu với tổng kim ngạch gần 800 tỷ USD, tăng 15% so với cùng kỳ, trong đó xuất khẩu tăng gần 14%, vượt xa so với mục tiêu đề ra (6%).

Cán cân thương mại tiếp tục ghi nhận xuất siêu năm thứ 9 liên tiếp, góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, nâng cao dự trữ ngoại hối, ổn định tỷ giá và các chỉ tiêu kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế. Thành tích trong lĩnh vực xuất nhập khẩu đã trở thành một trong những động lực chính của tăng trưởng kinh tế cả nước, tạo điều kiện thúc đẩy các ngành sản xuất trong nước, tạo việc làm và thu nhập cho hàng chục triệu người lao động, góp phần bảo đảm an sinh xã hội.

Ngành công thương đóng góp quan trọng, toàn diện cho thành công chung của cả nước- Ảnh 2.

Bên cạnh đó, ngành đã triển khai có hiệu quả nhiều giải pháp kích cầu tiêu dùng, xúc tiến thương mại để thúc đẩy thương mại nội địa. Tổng bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ năm 2024 ước đạt mục tiêu tăng trưởng 9%. Nguồn cung hàng hóa tại thị trường trong nước, nhất là các mặt hàng thiết yếu, được bảo đảm, thị trường, giá cả ổn định và tích cực hỗ trợ quá trình phục hồi tại các địa phương bị thiệt hại do bão YAGI. Hoạt động thương mại điện tử tiếp tục tăng trưởng cao.

Đáng chú ý, với cục diện đối ngoại thuận lợi hiện nay, công tác hội nhập kinh tế quốc tế được triển khai đồng bộ, hiệu quả. Theo đó, khai thác hiệu quả những hiệp định thương mại đã có và các thị trường truyền thống; đột phá vào các thị trường mới, đầy tiềm năng.

Ngoài ra, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn ghi nhận quyết tâm cao của Bộ Công Thương trong triển khai chủ trương của Trung ương về rà soát, sắp xếp lại bộ máy, tổ chức với đề xuất tinh giản tới gần 18% số đơn vị thuộc Bộ.

"Thay mặt Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, tôi đánh giá cao và biểu dương sự nỗ lực và những kết quả quan trọng mà ngành công thương đạt được trong năm 2024", Phó Thủ tướng nói.

Ngành công thương có vai trò tiên phong

Cho rằng năm 2025 cần tập trung bứt tốc để thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021-2025, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn nhận định đây là năm củng cố các yếu tố nền tảng, làm tiền đề để nước ta tự tin bước vào kỷ nguyên mới - Kỷ nguyên vươn mình giàu mạnh, thịnh vượng của dân tộc, hướng tới thực hiện thắng lợi mục tiêu Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021-2030; đồng thời là năm tập trung tổ chức Đại hội Đảng các cấp, tiến tới Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.

Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng cũng đặt ra mục tiêu đến năm 2025 nước ta trở thành nước đang phát triển, có công nghiệp theo hướng hiện đại; đến năm 2030, kỷ niệm 100 năm thành lập Đảng: là nước đang phát triển, có công nghiệp hiện đại.

Theo Phó Thủ tướng, mục tiêu năm 2025 phấn đấu tăng trưởng từ 8% trở lên để tạo đà, tạo lực, tạo thế cho giai đoạn 2026-2030 tăng trưởng ở mức 2 con số là yêu cầu rất cao, đòi hỏi nỗ lực rất lớn của cả hệ thống chính trị, của người dân và các doanh nghiệp. Trong đó, đòi hỏi ngành công thương cần khẳng định vai trò tiên phong trong tiến trình này.

Phó Thủ tướng nêu một số vấn đề để ngành công thương nghiên cứu, triển khai trong quá trình thực hiện nhiệm vụ năm 2025 và các năm tiếp theo.

Một là, muốn giải phóng các nguồn lực, thu hút đầu tư việc đầu tiên là phải tạo lập môi trường pháp lý thuận lợi, rõ ràng, minh bạch, khơi thông rào cản về thủ tục hành chính cho phát triển sản xuất công nghiệp và thúc đẩy thương mại. Theo đó, cần tiếp tục xác định công tác xây dựng thể chế, chính sách là một trong ba đột phá chiến lược.

Hai là, cần sớm rà soát, hoàn thiện, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển các ngành công nghiệp, nhằm nâng cao năng lực độc lập, tự chủ của nền sản xuất Việt Nam. Phát triển các ngành công nghiệp sử dụng nhiều công nghệ, có giá trị gia tăng cao và các ngành công nghiệp phát thải carbon thấp, ban hành cơ chế khuyến khích đủ mạnh để phát triển những lĩnh vực ưu tiên của các ngành công nghiệp trọng điểm như luyện kim; cơ khí chế tạo; công nghiệp điện tử, bán dẫn; phát triển hệ sinh thái công nghiệp năng lượng, công nghiệp phụ trợ.

Để làm được điều này, Phó Thủ tướng cho rằng, cùng với sự nỗ lực của Bộ Công Thương thì rất cần sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả của các bộ, ngành đặc biệt là Bộ Giao thông vận tải, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Thông tin và Truyền thông,… để các chiến lược có tính khả thi cùng với các cơ chế thúc đẩy, mời gọi đầu tư, đặc biệt là phát triển các trung tâm R&D.

Ba là, triển khai các giải pháp bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Không để thiếu điện là yêu cầu bắt buộc và là một bài toán khó trong bối cảnh những năm vừa qua chưa có nhiều dự án nguồn điện mới, lưới điện được triển khai.

Do đó, bên cạnh việc chủ động điều độ, vận hành hệ thống, nhất là sau khi Bộ đã tiếp nhận và thành lập Công ty TNHH MTV Vận hành hệ thống điện và thị trường điện (NSMO), cần tập trung triển khai và tiếp tục nghiên cứu, tham mưu các cơ chế, chính sách về phát triển năng lượng, thị trường điện, trong đó có rà soát, trình cấp có thẩm quyền xem xét, điều chỉnh Quy hoạch điện VIII, phù hợp với xu thế chung của thế giới và tiềm năng, lợi thế, điều kiện của đất nước.

Bốn là, tăng cường công tác xúc tiến thương mại, đa dạng hóa thị trường, chuỗi cung ứng; củng cố và mở rộng thị phần tại các thị trường truyền thống; tạo bước đột phá mở rộng các thị trường xuất khẩu mới có tiềm năng; chỉ đạo các cơ quan Thương vụ phối hợp chặt chẽ với các cơ quan ngoại giao thực hiện tốt vai trò cầu nối cho doanh nghiệp 'bám rễ' thị trường.

Năm là, đẩy mạnh phát triển thị trường nội địa, triển khai hiệu quả các chương trình, đề án về phát triển thị trường trong nước. Theo dõi sát tình hình thị trường, thực hiện các biện pháp bảo đảm cân đối cung cầu hàng hóa, nhất là trong các dịp cao điểm, Lễ, Tết, làm tiền đề triển khai các giải pháp kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy thương mại trong nước.

Đồng thời, thực hiện tốt công tác chống gian lận xuất xứ, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, phòng vệ thương mại để bảo vệ nền kinh tế, doanh nghiệp, thị trường trong nước và phù hợp với các cam kết quốc tế.

Cuối cùng, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ triển khai khẩn trương công tác sắp xếp tổ chức sau khi được Chính phủ phê duyệt để nhanh chóng ổn định tổ chức, bảo đảm không gián đoạn trong triển khai nhiệm vụ, cơ cấu tổ chức mới phải hiệu quả, hiệu lực hơn tổ chức cũ.

"Hơn lúc nào hết, tập thể lãnh đạo, cán bộ, công nhân viên ngành công thương cần đoàn kết, nỗ lực, quyết tâm cao hơn nữa, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm để dẫn dắt, thúc đẩy, ngành công thương phát triển", Phó Thủ tướng nhấn mạnh./.

Minh Ngọc