Bãi đỗ xe tại Hà Nội chỉ đáp ứng 8%-10%
Việc các dự án quy hoạch bãi đỗ xe chậm tiến độ, gặp nhiều vướng mắc buộc nhiều người dân sinh sống tại Thủ đô đang phải loay hoay tìm nơi gửi xe tạm bợ ở các khu đô thị, sân cơ quan, công sở, lòng đường, vỉa hè, ngõ cụt, sân trường, bệnh viện hay các khu đất trống...
Sinh sống tại phường Vĩnh Phúc, quận Ba Đình, Hà Nội, nhưng anh Nguyễn Văn Hùng lại chọn gửi ô tô cá nhân tại một bãi xe tự phát. "Đỗ ô tô tại đây như một cuộc chiến bởi chỉ cần về muộn hơn bình thường là sẽ chẳng còn chỗ. Do vậy, tôi phải gửi ở bãi xe cách nhà hơn cây số. Nhiều khi đi bộ thấy xa, bất tiện nhưng không gửi nhanh thì bãi xe cũng không còn chỗ", anh Hùng cho biết.
Tương tự tình cảnh anh Hùng, khi quyết định mua nhà chung cư 3 năm trước, chị Phạm Thị Ngân, cư dân của một chung cư cao cấp tại quận Nam Từ Liêm lầm tưởng mỗi căn hộ có một suất, "lốt" để xe ô tô dưới hầm. Thế nhưng, khi nhận nhà, chị mới biết mỗi tòa nhà chỉ có một hầm cho xe máy, xe đạp và một vài chỗ đỗ ô tô.
Đa phần ô tô của cư dân được gửi ở nhà nổi cách chung cư 1 - 3km, có hỗ trợ xe trung chuyển. Nhưng vì về ở sau, gia đình chị không còn suất gửi xe ở nhà nổi, việc thuê lại chỗ đỗ của các hộ không có xe cũng rất khó, chị đành chấp nhận đỗ xe trên vỉa hè.
Theo số liệu thống kê, Hà Nội hiện có khoảng 8 triệu phương tiện các loại, trong đó riêng ô tô là gần 1,5 triệu chiếc và mỗi ngày Hà Nội vẫn có thêm khoảng 1.100 phương tiện các loại được đăng ký mới và đưa vào lưu thông.
Trong khi đó, bãi đỗ xe tại Hà Nội hiện chỉ đáp ứng 8%-10% tổng số phương hiện có. Theo Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội Nguyễn Phi Thường, theo quy hoạch giao thông tĩnh, Hà Nội có 1.620 bãi đỗ xe, hiện đã đầu tư và đưa vào khai thác 72 bãi đỗ xe hoạt động, còn lại đang trong quá trình chuẩn bị đầu tư và còn rất nhiều vướng mắc.
Giám đốc Sở Giao thông Vận tải Hà Nội cho biết, quy hoạch dành cho giao thông tĩnh phải đạt 3%-4% nhưng Hà Nội hiện chưa đạt 1%; tỉ lệ diện tích đất dành cho giao thông trên diện tích đất xây dựng đô thị ở Hà Nội chỉ đạt 12,13%, tức chỉ đạt một nửa so với quyết định của Chính phủ về quy hoạch giao thông vận tải Hà Nội (chỉ tiêu quy hoạch là 20%-26% cho đô thị trung tâm)...
Chính vì thế nhu cầu bãi đỗ xe hiện đang thiếu trầm trọng, dẫn đến tình trạng đỗ bừa bãi ở các bãi đất trống, dưới lòng đường và trên cả vỉa hè…
Có cơ chế riêng về giá trông giữ xe được xã hội hóa
Năm 2016, Thủ tướng Chính phủ đã phê quyệt Quy hoạch Giao thông vận tải Thủ đô Hà Nội đến 2030, trong đó đã xác định cụ thể hạ tầng bến, bãi đỗ xe, các đô thị vệ tinh và trong nội đô phải dành 1.706 ha đất để xây dựng các điểm trong giữ xe công cộng, dành quỹ đất hợp lý trong các khu đô thị mới để bố trí bãi đỗ xe (ngầm hoặc nhiều tầng). Giai đoạn lập quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết đã xác định vị trí quy mô cụ thể từng địa phương.
Từ các định hướng trên, đầu năm 2022, TP. Hà Nội đã có điều chỉnh cục bộ và quy hoạch, kế hoạch xây dựng các bến bãi đỗ xe. Để cụ thể Luật Thủ đô 2013, HĐND Thành phố cũng đã ban hành Nghị quyết 03/2013/NQ-HĐND về phát triển vận tải hành khách công cộng, khuyến khích đầu tư xây dựng, khai thác bến xe, bãi đỗ xe ô tô và các phương tiện cơ giới khác.
Qua khái quát nêu trên có thể khẳng định, việc xây dựng bến bãi đỗ xe là vấn đề được Thành phố quan tâm trong quy hoạch không chỉ là định hướng mà còn cụ thể hóa cả về vị trí, quy mô và chính sách đặc thù. Song đến nay kết quả thực hiện chưa cao, tổ chức thực hiện chưa hiệu quả và chưa tạo được sự hấp dẫn với doanh nghiệp.
Về vấn đề đầu tư bãi đỗ xe, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư Hà Nội Lê Anh Quân khẳng định, trước đây đây là lĩnh vực rất "hot" nhưng giờ đã ảm đạm, ít dần nhà đầu tư quan tâm đến đầu tư các bãi đỗ xe do giá sử dụng đất và giá thu phí bãi đỗ xe, thương mại dịch vụ.
Sở Kế hoạch và Đầu tư đã làm việc với Sở Giao thông Vận tải để có những tháo gỡ cho vấn đề này, đưa ra danh mục đầu tư, kêu gọi xã hội hóa đầu tư một số vườn hoa cây xanh... Trong thời gian tới, căn cứ trên cơ sở chính sách liên quan, Sở Kế hoạch và Đầu sẽ đó hướng xử lý có cơ chế chính sách thu hút nhà đầu tư nước ngoài.
Kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam cho rằng, trước hết cần sớm thực hiện rà soát lại các định hướng về giao thông tĩnh trong cả hệ thống quy hoạch, đối chiếu với thực tiễn đã làm và các đề xuất trong Quy hoạch Thủ đô, điều chỉnh Quy hoạch chung để lập đề án riêng về phát triển hạ tầng giao thông và giao thông tĩnh. Theo quy hoạch, đến năm 2030 Thành phố cần hơn 1.600 bãi đỗ xe nhưng đến 2023 mới có hơn 120 bãi (đạt gần 8%), đây thực sự là thách thức cần nhiều đổi mới trong triển khai.
Bên cạnh đó, cần rà soát lại cơ chế chính sách, xây dựng cơ chế chính sách đặc thù, cụ thể hơn theo Luật Thủ đô sửa đổi và kế thừa có chọn lọc Nghị quyết 03/2013/NQ-HĐND để xây dựng Nghị quyết điều chỉnh. Tiếp thu các đổi mới trong một số luật gần đây như khai thác không gian ngầm, chính sách ưu đãi về nguồn vốn để thu hút doanh nghiệp.
Đặc biệt cần tuyên truyền để người dân hưởng ứng tham gia giao thông công cộng. Nội dung này đang được TP. Hà Nội quan tâm cần thực hiện quyết liệt như đường sắt đô thị, mô hình TOD, mạng lưới BRT, giao thông thủy… Cụ thể hóa nội dung đã được đề cập trong đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô đến năm 2045, Quy hoạch Thủ đô đến năm 2030 sau khi được phê duyệt.
Trong quá trình tổ chức triển khai các vấn đề trên cần song hành xây dựng quy chế quản lý các phương tiện giao thông cá nhân có tính thực tiễn, lấy người dân làm trọng tâm, gắn với phát triển kinh tế, văn hóa.
Ngoài ra, các chuyên gia giao thông cũng cho rằng, các cơ quan chức năng cần sớm triển khai đồng bộ và quyết liệt các giải pháp như thu hút các nhà đầu tư vào xây dựng bãi đỗ xe ngầm và bãi đỗ xe trên cao…
Để kéo nhà đầu tư vào lĩnh vực này, Sở Giao thông vận tải Hà Nội cho biết, đã nghiên cứu, ban hành một số chính sách như cho phép nhà đầu tư bán một số suất chỗ gửi xe sau khi đầu tư xong nhưng sẽ không cho phép khai thác các bãi trông giữ xe tạm thời trong bán kính 500m và xây dựng cơ chế riêng về giá trông giữ xe tại các bãi đỗ được xã hội hóa, nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư sớm hoàn vốn có thể yên tâm đầu tư vào xây dựng các bãi trông giữ xe.
Diệu Anh
