Thủ tướng Canada Justin Trudeau cho biết đất nước ông đã chuẩn bị cho một cuộc chiến thương mại với nước láng giềng phía Nam khi mức thuế 25% của Tổng thống Mỹ Donald Trump đối với mọi hàng hóa Canada có hiệu lực vào lúc 0h ngày 4/3 (giờ địa phương).
"Canada sẽ không để quyết định vô lý này không bị đáp trả", ông Trudeau cho biết trong một tuyên bố vào cuối ngày 3/3. "Nếu thuế quan của Mỹ có hiệu lực vào 0h00 đêm nay, đòn trả đũa của Canada sẽ có hiệu lực từ 0h01 ngày mai, áp dụng đối với 155 tỷ CAD (106,94 tỷ USD) hàng hóa của Mỹ".
"Thuế quan của chúng tôi sẽ vẫn được áp dụng cho đến khi hành động thương mại của Mỹ được rút lại, và nếu thuế quan của Mỹ không chấm dứt, chúng tôi đang tích cực và đang thảo luận với các tỉnh và vùng lãnh thổ để theo đuổi một số biện pháp phi thuế quan", ông Trudeau cho biết thêm.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau tại một cuộc họp báo ở Ottawa. Ảnh: CBC News
Kế hoạch thuế quan trả đũa của Canada bao gồm 2 giai đoạn, được ông Trudeau công bố vào tháng trước. Đợt thuế trả đũa đầu tiên đối với 30 tỷ CAD (20,7 tỷ USD) hàng hóa của Mỹ sẽ có hiệu lực ngay lập tức sau khi mức thuế 25% mà ông Trump công bố có hiệu lực.
Đợt thuế quan trả đũa tiếp theo đối với danh mục rộng hơn các sản phẩm của Mỹ, trị giá 125 tỷ CAD (86,24 tỷ USD), dự kiến sẽ có hiệu lực sau 21 ngày, sau thời gian lấy ý kiến công chúng.
"Trong khi chúng tôi kêu gọi chính quyền Mỹ xem xét lại mức thuế của họ, Canada vẫn kiên quyết bảo vệ nền kinh tế, việc làm, người lao động của chúng tôi và vì một thỏa thuận công bằng", ông Trudeau nói.
Tổng thống Donald Trump đã tập trung vào vấn đề biên giới giữa Canada và Mỹ như một phần trong chương trình nghị sự về nhập cư của mình. Ảnh: NY Times
Ngay sau khi đắc cử Tổng thống Mỹ vào tháng 11 năm ngoái, ôngTrump đã đe dọa áp thuế lên Canada và quốc gia Bắc Mỹ nữa là Mexico, nhằm phản ứng với dòng chảy fentanyl và vấn đề nhập cư bất hợp pháp từ hai quốc gia láng giềng vào Mỹ.
Sau khi ông Trump ký sắc lệnh hành pháp vào ngày 1/2 để thực hiện các mức thuế, ông Trudeau đã đạt được thỏa thuận vào phút chót để trì hoãn biện pháp này trong 30 ngày sau khi tái cam kết kế hoạch củng cố biên giới trị giá 1,3 tỷ CAD (897 triệu USD) của chính phủ ông.
Theo đó, Canada đã triển khai thêm nhân sự, máy bay không người lái, thiết bị giám sát và trực thăng cùng với việc bổ nhiệm một quan chức chuyên trách chống fentanyl và đưa các băng đảng ma túy vào "danh sách đen" các thực thể khủng bố.
Bất chấp những động thái mới nhất đó, ông Trump hôm 3/3 xác nhận rằng sẽ không có thêm sự trì hoãn thuế quan nào cho Canada và Mexico, đồng thời nói với các phóng viên tại Nhà Trắng rằng "không còn chỗ" cho đàm phán.
"Tất cả đã sẵn sàng", Tổng thống Mỹ nói. "Chúng sẽ có hiệu lực vào ngày mai".
Nhưng Ngoại trưởng Canada Melanie Joly hôm 3/3 cho biết bà tin rằng Canada đã đưa ra lập luận mạnh mẽ xung quanh vấn đề biên giới.
"Chúng tôi biết mình có một kế hoạch tốt. Chúng tôi biết rằng mình đã đầu tư vào đó. Chúng tôi biết rằng mình đã trả lời những câu hỏi mà chính quyền Trump đặt ra liên quan đến những nỗ lực của chúng tôi".
Nhiều doanh nghiệp Canada đang kêu gọi khách hàng mua hàng Canada thay vì hàng Mỹ. Ảnh: NY Times
Nhà máy thép Algoma ở Sault Ste. Marie, Ontario. Canada là nhà cung cấp thép nước ngoài lớn nhất cho Mỹ. Ảnh: NY Times
Trong tuyên bố của mình, ông Trudeau cũng chỉ ra rằng "chưa đến 1% fentanyl bị chặn tại biên giới Mỹ đến từ Canada" và cho biết chính phủ của ông "đã nỗ lực không ngừng để giải quyết vấn nạn này, ảnh hưởng đến cả người Canada và người Mỹ".
Thủ tướng Canada nói thêm rằng, thuế quan sẽ dẫn đến lạm phát ở Mỹ, với giá thực phẩm, xăng và ô tô tăng cao hơn, và thậm chí có khả năng dẫn đến mất hàng nghìn việc làm.
"Thuế quan sẽ phá vỡ mối quan hệ thương mại vô cùng thành công", ông Trudeau nói, đồng thời cho biết thêm rằng chúng vi phạm Thỏa thuận Canada-Mỹ-Mexico đã được đàm phán trong nhiệm kỳ trước của ông Trump.
Bộ trưởng Quốc phòng Canada Bill Blair nói với các phóng viên hôm 3/3 rằng song song với việc chuẩn bị đáp trả thuế quan của ông Trump, Canada cũng đang trong các cuộc thảo luận với chính quyền Mỹ.
"Tôi nghĩ rằng điều này thực sự đáng tiếc và sẽ có tác động rất đáng kể, không chỉ đối với người Canada mà còn đối với người Mỹ", ông Blair nói về các mức thuế quan.
Ông Trump cũng đã tuyên bố sẽ áp dụng thêm các đợt thuế quan, bao gồm 25% đối với thép và nhôm kể từ ngày 12/3 và các mức thuế quan "có đi có lại" bắt đầu vào đầu tháng tới.
Minh Đức (Theo Hindustan Times, CTV News)
