Sáng ngày 11-6, tại Học viện Phật giáo Việt Nam TP.HCM đã long trọng khai mạc hội thảo khoa học với chủ đề: “Phong trào Phật giáo 1963 và 60 năm Bồ-tát Thích Quảng Đức vị pháp thiêu thân (11/6/1963 – 11/6/2023)”.
Hội thảo do Ban thường trực HĐTS kết hợp cùng Viện nghiên cứu Phật học Việt Nam, Học viện Phật giáo Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh, Viện Tôn giáo và Tín ngưỡng thuộc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức để tưởng nhớ công đức và sự hy sinh cao cả của Bồ-tát Thích Quảng Đức và ôn lại một sự kiện trọng đại của Phật giáo Việt Nam.
Đức Pháp chủ GHPGVN Trưởng lão Hòa thượng Thích Trí Quảng, Phó Pháp Chủ HĐCM Trưởng lão Hòa thượng Thích Đức Nghiệp, Chủ tịch HĐTS GHPGVN Hòa thượng Thích Thiện Nhơn đã quang lâm tham dự và có lời phát biểu quan trọng.
Hội thảo cũng chào đón chư Tôn đức HĐTS, Văn phòng 2 Trung ương, Ban Trị sự PG TP.HCM; đại diện Ban Tôn giáo Chính Phủ, Chính quyền các cấp TP.HCM; các giáo sư, tiến sĩ, nhà nghiên cứu và nhiều học giả của gần 40 trường Đại học đến tham dự và thuyết trình tham luận để đóng góp cho thành công hội thảo.
Hàng năm vào ngày 11/06 “Dương Lịch” cộng đồng Phật giáo Việt Nam ở trong nước cũng như ở nước ngoài thành kính tưởng niệm Bồ-tát Thích Quảng Đức với hình ảnh “Lửa thiêng” hùng tráng đã đánh dấu sự bảo vệ Phật giáo Việt Nam trường tồn và góp phần làm cáo chung chế độ Ngô Đình Diệm bạo tàn, kỳ thị tôn giáo. Phong trào Phật giáo tại miền Nam Việt Nam vào năm 1963 và Bồ-tát Thích Quảng Đức vị Pháp thiêu thân vào ngày 11/06/1963 có thể được gọi tên là Pháp nạn 1963.
Công đức của Bồ-tát Thích Quảng Đức và chư vị tiền nhân đã góp phần thống nhất đất nước, làm tiền đề thành lập các tổ chức Phật giáo và sự ra đời của GHPGVN năm 1981. Với ý nghĩa đó, Đức Pháp Chủ nhắc nhở “Tăng Ni, Phật tử phải biết trân trọng việc làm của tiền nhân, thành quả của Giáo hội hơn 40 năm qua và tiếp tục phát huy những thành quả đó, góp phần xây dựng Phật giáo và đất nước phát triển trong thời đại mới”.
Trong Diễn văn chúc mừng hội thảo, Hòa thượng Chủ tịch nhận định, đỉnh cao của phong trào năm 1963 là sự kiện tự thiêu của Bồ-tát Thích Quảng Đức (11/6/1963) là đốm lửa thiêng mầu nhiệm thiêu rụi chế độ độc tài Ngô Đình Diệm, đưa đến cuộc cách mang ngày 01/11/1963 do quân đội khởi xướng thành công. Phật giáo miền Nam thoát cơn pháp nạn, sự tự do tín ngưỡng, bình đẳng các tôn giáo được phục hồi và tồn tại phát triển cho đến ngày hôm nay.
Trong phiên khai mạc, ông Vũ Hoài Bắc – Trưởng Ban Tôn giáo Chính phủ đã có bài phát biểu chúc mừng hội thảo, Thượng tọa Thích Đức Thiện – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký HĐTS trình bày tham luận “Đánh giá phong trào Phật giáo năm 1963 và sự tự thiêu của Bồ-tát Quảng Đức”, PGS.TS. Đỗ Lan Hiền – Viện trưởng Viện Tôn giáo và Tín ngưỡng trình bày tham luận “Phật giáo và chính trị: Nhìn từ “sự kiện Bồ-tát Quảng Đức” năm 1963”.
Được biết, Ban tổ chức nhận được hơn 100 bài tham luận của chư Tôn đức Tăng Ni và các Nhà nghiên cứu với những ý kiến đánh giá trung thực và chính xác mang tính khoa học và lịch sử.
Sau phiên khai mạc, các học giả tham dự hội thảo sẽ tiếp tục thuyết trình tập trung vào 5 chủ đề gồm: Đánh giá phong trào chấn hưng Phật giáo đầu thế kỷ XX đến phong trào Phật giáo năm 1963 ở miền Nam, Việt Nam. Bối cảnh, vai trò, ý nghĩa và bài học lịch sử của phong trào Phật giáo 1963. Nghiên cứu cuộc đời, đạo nghiệp và những cống hiến của Bồ-tát Thích Quảng Đức đối với Phật giáo Việt Nam. Đánh giá ảnh hưởng của Bồ-tát Thích Quảng Đức trong phong trào chuyển đổi xã hội ở miền Nam, Việt Nam. Phật giáo Việt Nam đồng hành cùng đất nước trong sự nghiệp đổi mới hiện nay.
Nguyễn Hạnh
