Ảnh: Mostafa Alkharouf/Anadolu/Getty Images.
Sự phẫn nộ trong một cuộc biểu tình tại Tel Aviv vào ngày thứ Năm đã đạt tới đỉnh điểm, người biểu tình yêu cầu ký kết thỏa thuận giải phóng con tin người Israel tại Gaza cũng như thể hiện đau buồn về những thi thể của 6 con tin được đưa về quê hương trong tuần này.
Một người biểu tình cho biết, số phận hẩm hiu của những con tin này đã dấy lên những lo ngại cho rằng sẽ còn nhiều con tin người Israel không còn sống sót khi trở về quê hương. Daniel, 48 tuổi phát biểu: "Chúng ta cần phải đưa những người còn sống trở về quê hương" đồng thời cho rằng việc tiếp tục chiến tranh trong khi những thương lượng cho thỏa thuận ngừng bắn và trao đổi con tin tiếp tục thất bại "sẽ chỉ mang về thêm quan tài cho cả hai phe".
Hiện vẫn chưa có tuyên bố chính thức giải thích về nguyên nhân 6 con tin này thiệt mạng.
Trong ngày thứ Năm, IDF cho biết, những khám nghiệm pháp y bước đầu cho thấy 6 con tin đã bị trúng đạn, nhưng vẫn chưa thể xác định những vết thương này có phải là nguyên nhân dẫn tới tử vong hay không. IDF cũng nhấn mạnh, những phát hiện này chỉ mang tính sơ bộ.
IDF cho biết 4 thi thể khác đã được phát hiện cạnh thi thể của 6 con tin, được cho là 4 thành viên Hamas giam giữ các con tin, nhưng không có dấu hiệu cho thấy 4 thi thể này bị trúng đạn.
IDF không đưa ra cáo buộc nào về người nổ súng.
Tuy nhiên, bên ngoài cơ quan Bộ Quốc phòng Israel, ông Daniel cho rằng tuyên bố của IDF về việc 6 con tin đều đã trúng đạn càng thể hiện rõ những mối nguy hiểm tiềm tàng trong những chiến dịch giải cứu bằng vũ lực.
Hãng truyền thông Israel Ynet trong ngày thứ Ba đã đưa tin về đánh giá bước đầu của IDF cho rằng những con tin có thể đã thiệt mạng do ngạt thở sau khi IDF tấn công một mục tiêu Hamas gần đó và khí carbon dioxide đã tràn vào đường hầm nơi những con tin này bị giam giữ.
Trong một cuộc họp báo vào ngày thứ Ba, khi được hỏi về khả năng IDF có thể đã sát hại con tin, phát ngôn viên Chuẩn Đô đốc Daniel Hagari đã không khẳng định những con tin có thiệt mạng do hoạt động quân sự của Israel hay không. Thay vào đó, ông Hagari đã gợi lại tuyên bố mà ông đưa ra trong tháng 6, với nội dung "những con tin đã thiệt mạng trong khi lực lượng của chúng tôi hoạt động tại Khan Younis".
Gấp gáp và hỗn loạn
Những vụ thiệt mạng này đã châm ngòi cho sự vội vã hướng tới thỏa thuận ngừng bắn trong nhóm người biểu tình tại Tel Aviv trong ngày thứ Năm.
Omer, 46 tuổi, tới biểu tình cùng với hai con gái, cho biết ông tin rằng 6 con tin "có thể đã được cứu sớm hơn nhiều". Ông cáo buộc chính phủ Israel đã liên tục trì hoãn ký kết thỏa thuận với Hamas, một quyết định mà ông đã cảnh báo sẽ chỉ khiến Israel phải trả cái giá lớn hơn cho một thỏa thuận đáng lẽ đã có thể được ký kết sớm hơn.
Thỏa thuận ngừng bắn cũng sẽ mang lại cứu tế cho hàng trăm ngàn người Palestine sinh sống tại khu nội phận nơi Israel đang tiếp tục tiến hành chiến dịch quân sự. Trong tháng 7, chính phủ Mỹ đã ước tính có thể có tới 1,9 triệu người tại Gaza đã bị buộc phải sơ tán, gần như toàn bộ dân số Gaza.
Trước những lệnh yêu cầu sơ tán mới từ Israel, những "khu vực nhân đạo" mà IDF đề ra tại Gaza đã liên tục thu nhỏ lại. Chỉ riêng trong tháng vừa rồi, IDF đã thu nhỏ 38% diện tích khu vực này – với khu vực còn lại chỉ tương đương 1/10 tổng diện tích Gaza, theo phân tích từ CNN.
Bác sĩ Mohammad Saqer từ Bệnh viện Nasser cho biết ít nhất 22 người Palestine đã thiệt mạng tại miền Nam Gaza trong ngày thứ Năm, trong đó bao gồm một trẻ em và 4 phụ nữ. Một vụ không kích của Israel nhằm vào một nhà dân tại Bani Suhaila phía Đông Khan Younis đã khiến ít nhất 5 thành viên của một gia đình, theo thông tin từ một số thành viên trong gia đình này.
Hamza Abu Shab, người thân của các nạn nhân, cho biết gia đình này đã cố làm theo mệnh lệnh của IDF. Tuy nhiên vụ không kích đã được thực hiện trước khi họ tới khu vực nhân đạo, khiến nhiều thành viên gia đình thiệt mạng, bao gồm cha của anh.
Hiện tại công chúng Israel có nhiều nghi ngờ về việc Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu sẵn sàng ký kết thỏa thuận tại Gaza, nhất là trước những phản đối khốc liệt từ các bộ trưởng cánh cực hữu trong chính phủ liên hiệp của ông. Tương lai chính trị của thủ tướng người Israel này phụ thuộc nhiều vào các đối tác trong liên hiệp các đảng cực hữu của ông – nhiều người trong đó đã đe dọa sẽ từ chức dẫn tới sụp đổ chính quyền nếu như ông chấp nhận ký kết thỏa thuận.
Omer cho biết: "Hamas có thể đã bắt cóc họ (các con tin), nhưng người chúng tôi có thể cáo buộc đã sát hại họ là ông Benjamin Netanyahu", khẳng định thủ tướng là "người duy nhất chịu trách nhiệm".
Một tổ chức đại diện cho gia đình các con tin người Israel, Diễn đàn Gia đình Con tin và Người Mất tích, trong một tuyên bố đưa ra vào ngày thứ Năm đã khẳng định những khám nghiệm pháp y phát hiện các vết đạn là "bằng chứng cho thấy sự tàn ác của những tên khủng bố" giam giữ các con tin.
Diễn đàn cũng đưa ra những chỉ trích nhằm vào chính quyền Israel, khẳng định việc thu hồi thi thể "không phải là thành quả".
"Đây là những bằng chứng cho sự thất bại hoàn toàn trong nỗ lực đạt được thỏa thuận kịp thời, vì 6 con tin đáng lẽ đã được sống sót trở về quê hương giờ đã trở lại trong quan tài".
Những thi thể được thu hồi đã được quan chức Israel xác nhận trong ngày thứ Năm là Yoram Metzger, Alexander Dancyg, Avraham Munder, Chaim Peri, Nadav Popplewell và Yagev Buchshtab. Ngoài Munder, những con tin khác đã bị tuyên bố thiệt mạng trong những tháng gần đây.
Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant cho biết IDF và ISA đã tiến vào các đường hầm của Hamas trong một "chiến dịch phức tạp" để thu hồi những thi thể này.
Munder đã bị bắt cóc cùng với vợ, con gái và cháu trai, và những người này đã được trả tự do trong cuộc đình chiến tạm thời giữa Israel và Hamas vào tháng 11/2023. Con trai của Munder, Roee, đã thiệt mạng trong vụ tấn công.
Ohad Munder, 9 tuổi, trên kênh truyền hình Kan 11 vào ngày thứ Ba, đã phát biểu khẳng định việc người ông của bé và những con tin khác thiệt mạng "đáng lẽ không được xảy ra".
Ohad cho biết: "Đã có nhiều lần thương lượng được thực hiện để ký kết thỏa thuận ngừng bắn… nhưng họ nói ‘không’ – và cuối cùng họ không muốn ký kết, họ luôn hối hận vào phút cuối. Toàn bộ các con tin đã có thể được tự do và sống sót ngay từ ngày đầu. Họ đã có thể đưa ông nội và nhưng con tin khác về nước".
Hiện còn 109 con tin bị giam giữ tại Gaza, trong đó bao gồm 36 con tin được cho là đã thiệt mạng, theo dữ liệu từ Văn phòng Báo chí Chính phủ Israel.
Nguyễn Quang Minh (theo CNN)
