Các nhà lãnh đạo châu Âu đang xem xét, liệu tài sản bị đóng băng của Nga có thể được sử dụng để hỗ trợ cho Ukraine hay không. Tuy nhiên, một cuộc tranh luận kéo dài đã nổ ra xung quanh số tài sản của Điện Kremlin bị đóng băng ngay sau khi Nga tiến hành Chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine vào đầu năm 2022.
Tòa nhà Ngân hàng Trung ương Nga tại Moscow. (Ảnh: Maxim Shemetov/Reuters)
Ai đang kêu gọi tịch thu tài sản và vì sao?
Ngân hàng Thế giới ước tính rằng quá trình tái thiết Ukraine sẽ tiêu tốn 478,6 tỷ euro trong vòng 10 năm, con số này đã vượt tổng số tài sản Nga bị phong tỏa. Nếu một hoặc nhiều chính phủ phương Tây phản đối việc tịch thu, những quốc gia ủng hộ động thái này vẫn có thể hành động đơn phương.
Trong khi đó, các đồng minh châu Âu của Ukraine đang cân nhắc tăng cường hỗ trợ tài chính sau những tuyên bố của cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng châu Âu phải tự lo cho an ninh của mình. Một số quốc gia như Pháp và Bỉ hiện đã phải đối mặt với mức nợ công trên 100% GDP.
Các nhà lãnh đạo châu Âu cho rằng nếu tịch thu tài sản ngay bây giờ, họ sẽ không thể sử dụng chúng như một con bài mặc cả trong bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào hoặc để thực thi một lệnh ngừng bắn.
Bộ trưởng Tài chính Pháp Eric Lombard hôm thứ Ba tuyên bố rằng việc tịch thu tài sản của ngân hàng trung ương là vi phạm luật pháp quốc tế. Ông cảnh báo rằng nếu tài sản của Nga bị tịch thu mà không có cơ sở pháp lý, "nó có thể gây rủi ro cho sự ổn định tài chính của châu Âu".
Thủ tướng Bỉ Bart De Wever cũng bày tỏ sự thận trọng: "Hiện tại, số tài sản này giống như một con gà đẻ trứng vàng. Lợi nhuận bất thường từ chúng đang được chuyển cho Ukraine".
Những người phản đối việc tịch thu lo ngại rằng các quốc gia và nhà đầu tư có thể do dự khi sử dụng các tổ chức tài chính châu Âu nếu họ sợ tài sản có thể bị tịch thu, làm suy yếu vai trò của đồng euro như một đồng tiền dự trữ quốc tế.
Cụ thể, các chính phủ e ngại rằng các nước như Saudi Arabia và Trung Quốc có thể bán tháo trái phiếu chính phủ châu Âu để đáp trả, làm tăng chi phí vay đối với những quốc gia vốn đã chìm trong nợ.
Tịch thu tài sản có hợp pháp theo luật quốc tế không?
Một số chuyên gia lập luận rằng việc tịch thu tài sản có thể được coi là một biện pháp "đối phó" hợp pháp - một hành động mà thông thường là bất hợp pháp nhưng được chấp nhận như một cách để buộc Nga chấm dứt chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.