Tây Nguyên: Nhọc nhằn mùa tưới cà phê

Những ngày này, khắp các vườn rẫy trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk nói riêng và Tây Nguyên nói chung, người nông dân lại tất bật bước vào mùa tưới cà phê - một trong những công đoạn quan trọng nhất để đảm bảo năng suất và chất lượng hạt cà phê.

Mùa tưới cà phê thường bắt đầu từ cuối tháng 12 đến tháng 4 năm sau, khi mùa khô Tây Nguyên bước vào giai đoạn khắc nghiệt nhất.

Vào mùa khô, việc tưới nước không chỉ là cứu cánh giúp cây cà phê phát triển, mà còn là yếu tố quyết định đến việc đơm hoa, kết trái và năng suất của cả vụ mùa. Chính vì vậy, người trồng cà phê không tiếc công sức, dồn hết tâm huyết vào từng giọt nước, chăm sóc tỉ mỉ từng gốc cây, với hy vọng mùa màng bội thu.

Từ sáng sớm đến tối mịt, khắp các nương rẫy, tiếng máy bơm nước rền vang không ngừng nghỉ. Âm thanh ấy trở thành nhịp sống quen thuộc, lấp đầy không gian yên tĩnh của vùng đất cao nguyên.

Ngoài những chiếc máy bơm điện quen thuộc, nhiều người dân còn phải nhờ đến những chiếc máy nổ để phục vụ công việc tưới nước.

Để cây cà phê trụ vững qua mùa khô, người nông dân phải thực hiện nhiều đợt tưới nước, mỗi đợt cách nhau khoảng 10 đến 20 ngày.

Dưới cái nắng cháy da, từng giọt nước quý giá rơi xuống đất, thấm dần vào lòng đất khô cằn, giúp cây cà phê duy trì sự sống, chuẩn bị cho một vụ mùa mới.

Ngoài cây cà phê, vào thời điểm này, nông dân Tây Nguyên cũng dành sự chăm sóc tỉ mỉ, liên tục tưới cho những vườn sầu riêng đang trong giai đoạn ra hoa, đậu trái.

Khác với cây cà phê, mỗi đợt tưới cho sầu riêng chỉ cách nhau từ 3 đến 4 ngày. Vì nếu thiếu nước, sầu riêng sẽ không thể đậu trái, thậm chí có thể rụng trái hàng loạt.

Những chùm hoa sầu riêng vừa được tắm mình trong dòng nước mát lạnh, xua tan phần nào cơn nắng nóng giữa mùa khô.

Những năm gần đây, thời tiết nắng nóng kéo dài và hạn hán liên tiếp đã khiến nguồn nước trở nên khan hiếm, tạo ra không ít khó khăn cho bà con nông dân tại nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk. Mùa khô trở thành thử thách lớn đối với người trồng cà phê, khi việc tưới nước cho cây trở nên gian nan hơn bao giờ hết.

Các giếng khô cạn, nước ở những con suối cũng dần vơi đi, khiến nông dân phải tìm mọi cách để bảo vệ vườn cây của mình.

Ông Phạm Thách (SN 1952, trú tại xã Quảng Tiến, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk) cho biết, gia đình ông đã gắn bó với nghề trồng cà phê từ năm 1994. Hiện tại, gia đình chỉ còn khoảng 6 xào cà phê. Tuy nhiên, trong vài năm gần đây, tình trạng hạn hán nghiêm trọng đã khiến nguồn nước tưới trở nên thiếu thốn. Gia đình ông buộc phải đào một giếng sâu hơn 17m. Thế nhưng, lượng nước trong giếng hiện chỉ tưới được chưa đầy 2 tiếng mỗi lần. Vì vậy, ông phải chia làm hai lần tưới mỗi ngày, vào buổi sáng và buổi chiều, mỗi lần chỉ tưới được 70-80 cây cà phê.

Với hy vọng đảm bảo nguồn nước tưới cho vườn cà phê, cách đây 3 năm, gia đình ông đã đầu tư hơn 6 triệu đồng để kéo đường ống dẫn nước từ Tiểu dự án cấp nước tưới cho cây cà phê tại thôn Tiến Cường (xã Quảng Tiến, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk) vào rẫy. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành việc kéo ống, đến nay gia đình ông vẫn không thể sử dụng nước để tưới cây. Tình trạng thiếu nước tưới đã khiến sản lượng cà phê của gia đình ông giảm mạnh, từ hơn 1 tấn mỗi năm, nay chỉ còn khoảng 3 tạ/6 xào đất.

Để vượt qua khó khăn do hạn hán, ngoài việc đào giếng, gia đình ông Trịnh Công Đài (SN 1959, trú tại xã Quảng Tiến, huyện Cư Mgar) còn kéo điện xuống tận suối nhằm đa dạng hóa nguồn nước tưới cho vườn cà phê.

Do nguồn nước giếng hạn chế, chị Phạm Thị Hà (SN 1982, trú tại thị trấn Quảng Phú, huyện Cư Mgar, tỉnh Đắk Lắk) phải áp dụng biện pháp tưới "cấp cứu" cho vườn cà phê. Chị chia thành nhiều đợt tưới trong ngày, thậm chí phải tưới liên tục cả ngày lẫn đêm, với khoảng thời gian cách nhau từ 2-3 tiếng mỗi lần. Mỗi lần tưới kéo dài khoảng 20-25 phút và chỉ cung cấp nước cho khoảng 70 cây cà phê/lần.

Nhiều gia đình tại thủ phủ cà phê tỉnh Đắk Lắk đã sử dụng hệ thống ống béc nhỏ để tưới, nhằm tiết kiệm nguồn nước quý giá. Cách làm này không chỉ giúp kéo dài thời gian tưới trong một ngày, mà còn đảm bảo vườn cà phê được phủ nước đều, góp phần duy trì sự sinh trưởng của cây trong mùa khô khắc nghiệt.

Gia đình ông Nguyễn An Sơn (SN 1964, xã Ea Kpam, huyện Cư Mgar) đã áp dụng phương pháp tưới nhỏ giọt cho từng gốc cà phê để đảm bảo cung cấp đủ nước cho cây trong mùa khô.

Mặc dù đã quá trưa, nhiều nông dân vẫn miệt mài tưới nước cho vườn cà phê, không ngừng nỗ lực để duy trì sự sống cho cây trồng.

Dù vất vả, nhưng những người nông dân vẫn bám trụ với cây cà phê, bởi đó không chỉ là nguồn thu nhập chính mà còn là niềm tự hào của vùng đất Tây Nguyên.