Nhằm tăng tính hấp dẫn của bảo hiểm xã hội (BHXH) tự nguyện, Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ ngày 1/7/2025) đã bổ sung thêm chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện cho tất cả những người tham gia.
Theo đó, Điều 94 Luật BHXH 2024 quy định, lao động nam khi tham gia BHXH tự nguyện có vợ sinh con thì vợ cũng sẽ được hưởng trợ cấp thai sản.
Như vậy, không bắt buộc vợ phải tham gia BHXH, chỉ cần chồng tham gia BHXH tự nguyện thì vợ cũng sẽ được hưởng chế độ thai sản. Mức trợ cấp thai sản được hưởng là 2 triệu đồng/con theo Điều 95 Luật BHXH 2024.
Về quy định thời gian nghỉ thai sản với lao động nam, hiện nay Luật BHXH 2014 quy định tính trong khoảng thời gian 30 ngày đầu kể từ ngày vợ sinh con.
Tuy nhiên, từ ngày 1/7/2025, những ngày nghỉ việc hưởng chế độ thai sản phải trong khoảng thời gian 60 ngày kể từ ngày vợ sinh con. Theo đó, trong 60 ngày kể từ khi vợ sinh con, lao động nam tham gia BHXH bắt buộc được nghỉ việc hưởng chế độ thai sản với thời gian như sau:
- 5 ngày làm việc khi vợ sinh thường.
- 7 ngày làm việc khi vợ sinh con cần phẫu thuật hoặc sinh con dưới 32 tuần tuổi.
- 10 ngày làm việc khi vợ sinh đôi. Lao động nam sẽ được nghỉ thêm 3 ngày (tức 13 ngày) cho mỗi con tính từ con thứ 3 trở đi trong trường hợp sinh 3 trở lên.
- 14 ngày làm việc khi vợ sinh đôi phải phẫu thuật. Trường hợp sinh 3 trở lên phải phẫu thuật thì được nghỉ thêm 3 ngày cho mỗi con tính từ con thứ 3 trở đi.
Ảnh minh họa.
Về trợ cấp một lần khi vợ sinh con, nếu đủ kiều kiện, lao động nam được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng vợ sinh con cho mỗi con. Mức lương cơ sở hiện nay là 2,34 triệu đồng/tháng. Khi Luật mới có hiệu lực nếu lương cơ sở không thay đổi thì mức hưởng chế độ thai sản của lao động nam là 4,68 triệu đồng.
Bên cạnh đó, Điều 94 Luật BHXH năm 2024 còn quy định cách giải quyết chế độ thai sản trong BHXH tự nguyện với 5 trường hợp đặc thù.
Thứ nhất, trường hợp chỉ có mẹ tham gia BHXH mà mẹ chết sau khi sinh con thì cha hoặc người trực tiếp nuôi dưỡng được hưởng trợ cấp thai sản.
Thứ hai, trường hợp cả cha và mẹ cùng tham gia BHXH đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện thì chỉ cha hoặc mẹ được hưởng trợ cấp thai sản.
Thứ ba, trường hợp người lao động vừa có đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện và vừa có đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc thì chỉ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc.
Thứ tư, trường hợp mẹ đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, cha đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện thì mẹ được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc và cha được hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện.
Thứ năm, trường hợp cha đủ điều kiện hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc, mẹ đủ điều kiện hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện thì cha được hưởng chế độ thai sản trong BHXH bắt buộc và mẹ được hưởng trợ cấp thai sản trong BHXH tự nguyện.
Minh Hoa (t/h)
