Sông suối khô cạn dù mới đầu mùa khô
Mùa khô Tây Nguyên mang theo nắng gắt, mặt đất nứt nẻ, ao hồ cạn kiệt. Hàng trăm hecta cây trồng thiếu nước, vườn cà phê, hồ tiêu úa vàng. Nông dân mong mưa nhưng hạn hán vẫn kéo dài.
Theo Chi cục Thuỷ lợi và Tài nguyên nước, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kon Tum, hiện khoảng 380 ha lúa, cây công nghiệp, rau màu ở tỉnh Kon Tum đang thiếu nước do hồ, đập, trạm bơm không đủ cung cấp.
Thời điểm này mới đầu mùa khô, nhưng nhiều con suối, ao, hồ đã trơ đáy.
Theo Đài Khí tượng Thủy văn Kon Tum, nắng nóng xuất hiện từ tháng 3 ở phía Tây và Nam tỉnh, có xu hướng mở rộng và kéo dài đến tháng 5.
Tại hồ thủy lợi A2 (xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà), nguồn nước tưới chính cho rẫy cà phê lân cận, mực nước đã giảm hơn một nửa do nắng gắt kéo dài và nhu cầu tưới tăng cao. Hàng chục hộ dân dùng máy bơm hút nước, lo ngại nguồn nước không đủ duy trì lâu hơn.
Theo người dân xã Đăk Mar (huyện Đăk Hà, tỉnh Kon Tum), nếu thời tiết nắng gắt như hiện nay, một vài tuần tới, hồ chứa nước A2 đứng trước nguy cơ cạn trơ đáy.
Đang vận hành máy bơm tại lòng hồ, ông Trần Văn Bình (40 tuổi, xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà) lo lắng: "Gia đình tôi có 2ha cà phê gần hồ. Năm nay hạn hán đến sớm, suối nhỏ đã cạn. Người dân đổ về hồ A2 bơm nước ngày càng đông. Nếu không có mưa, hồ cũng cạn nhanh thôi".
Người dân tận dụng nguồn nước ít ỏi còn sót lại để cứu cây trồng giữa mùa nắng hạn gay gắt.
Ông Hoàng Văn Bình (thôn 4, xã Đăk Mar, huyện Đăk Hà) chia sẻ: "Hạn hán năm nay khắc nghiệt quá! Hồ sau nhà trơ đáy, giếng cũng cạn dần, trong khi cà phê đang cần nước nhất. Tôi vét từng chút nước còn sót lại nhưng vẫn không đủ tưới. Nếu thiếu nước, cà phê sẽ mất mùa, trái nhỏ, năng suất giảm. Đào thêm giếng cũng chẳng còn bao nhiêu nước".
Gồng mình chống hạn
Trước tình trạng hạn hán nghiêm trọng, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Kon Tum yêu cầu UBND các huyện, thành phố và các đơn vị liên quan theo dõi chặt chẽ mực nước hồ chứa để điều tiết hợp lý.
Các biện pháp được triển khai gồm tưới luân phiên, tiết kiệm nước, ưu tiên tưới từ khu xa đầu mối đến khu gần, khu cao trước khu trũng sau. Đồng thời, kiểm tra, khắc phục rò rỉ, thất thoát nước, đảm bảo nguồn nước phục vụ tưới hiệu quả.
Các địa phương triển khai nạo vét kênh mương, khơi thông dòng chảy để đảm bảo nguồn nước tưới. Khi khô hạn xảy ra, tùy tình hình thực tế, cần tận dụng nguồn nước từ khe suối, ao, hồ, đặt máy bơm bổ sung hoặc đắp đập tạm để chống hạn.
Tại tỉnh Gia Lai, hạn hán nghiêm trọng khiến nông dân chật vật giữ nước cho mùa màng. Theo bà Nguyễn Thị Hoài Thu, Phó Chủ tịch UBND xã ADơk (huyện Đăk Đoa), 46/120ha lúa Đông Xuân đang thiếu nước, thiệt hại từ 70% đến mất trắng.
Ông Nguyễn Kim Anh, Trưởng phòng Nông nghiệp huyện Đăk Đoa, cho biết, cánh đồng Đak Kơl (xã Trang) cũng bị khô hạn nặng, hàng chục ha lúa không thể cứu vãn, buộc phải cắt bỏ làm thức ăn cho gia súc.
Nhiều diện tích lúa cháy khô, người dân ngậm ngùi cắt bỏ cho bò ăn.
Bà Blan (SN 1974, xã A Dơk) buồn bã cho biết, gia đình có tổng cộng 2,5 sào lúa và 400 cây cà phê. Nếu được mùa, bình quân mỗi vụ thu hoạch khoảng 8 tạ thóc, đủ lương thực cho 5 người trong nhà. Năm nay lúa đang làm đòng nhưng ruộng đồng khô hạn, nứt nẻ nên nhà bà Blan mất trắng, phải cắt về cho bò ăn.
Thông tin với Người Đưa Tin, ông Mai Ngọc Quý, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn huyện Phú Thiện (Gia Lai) cho biết, diện tích lúa nước vẫn đủ nước tưới nhờ sông Ayun Ha.
Tuy nhiên, khoảng 15.000ha cây trồng cạn đang thiếu nước nghiêm trọng do ao hồ, giếng bắt đầu cạn.
Tình trạng khô hạn năm nay gay gắt hơn, mưa ít, nhiệt độ cao kéo dài khiến nhiều sông suối khô cạn. Một số khu vực, người dân phải đào giếng sâu hơn, kéo nước từ xa nhưng vẫn không đủ.
Trước thực trạng này, ngành nông nghiệp huyện hướng dẫn bà con tưới tiết kiệm, áp dụng tưới nhỏ giọt để giảm hao hụt. Đồng thời, điều tiết nước từ các hồ chứa còn khả năng cung cấp, ưu tiên vùng sản xuất trọng điểm và đề xuất hỗ trợ khoan giếng tại khu vực có thể khai thác nước ngầm.
