Công ty TNHH Kiểm toán và Dịch vụ Tin học Moore AISC đã đưa ra ý kiến ngoại trừ trong BCTC kiểm toán hàng năm của DHB kể từ năm 2020. Nguyên nhân chính liên quan đến việc quyết toán dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy Phân đạm và Hóa chất Hà Bắc.
Theo giải trình của DHB, công ty đã tích cực phối hợp và đôn đốc nhà thầu Wuhuan để hoàn thiện hồ sơ quyết toán hợp đồng EPC cho dự án. Tuy nhiên, hai bên vẫn chưa đạt được sự thống nhất về một số nội dung vướng mắc, dẫn đến việc chưa thể quyết toán hợp đồng, phê duyệt quyết toán dự án và xác nhận các khoản công nợ liên quan.
Trong năm 2024, DHB và Wuhuan đã tiến hành nhiều buổi làm việc và thuê công ty luật tư vấn pháp lý, nhưng những bất đồng trong hợp đồng EPC vẫn chưa được giải quyết. DHB khẳng định đang nỗ lực làm việc để giải quyết dứt điểm khoản công nợ này trong thời gian sớm nhất, qua đó khắc phục tình trạng cổ phiếu bị cảnh báo.
Trong BCTC kiểm toán năm 2024, AISC chỉ ra rằng DHB đã ghi nhận nguyên giá và trích khấu hao tài sản cố định của dự án dựa trên báo cáo quyết toán dự án hoàn thành lập ngày 1/12/2017 khi chưa có đầy đủ quyết toán các gói thầu. Điều này dẫn đến các khoản công nợ liên quan đến nhà thầu nước ngoài và các khoản công nợ khác phát sinh. AISC bày tỏ sự không chắc chắn về tính hiện hữu và đầy đủ của các khoản công nợ này, cũng như các khoản nợ tiềm ẩn có thể phát sinh liên quan đến dự án. BCTC kiểm toán 2024 của DHB ghi nhận hơn 54 tỷ đồng thu ngắn hạn, 741 tỷ đồng phải thu dài hạn và 236 tỷ đồng phải trả ngắn hạn liên quan đến dự án này.
Về tình hình kinh doanh, DHB đã trải qua chuỗi 4 năm có lãi liên tiếp. Tuy nhiên, lợi nhuận năm 2024 chỉ đạt 6,8 tỷ đồng, giảm mạnh 99% so với năm trước. Sự sụt giảm này một phần do khoản lỗ bất ngờ trong quý 2/2024 khi dây chuyền tải điện bị sét đánh gây ngừng hoạt động sản xuất. Bên cạnh đó, yếu tố thời tiết bất lợi và giá nguyên vật liệu đầu vào (đặc biệt là giá than) duy trì ở mức cao cũng ảnh hưởng đến lợi nhuận.
Tuy nhiên, nguyên nhân chính khiến lợi nhuận giảm sâu là do khoản thu nhập khác từ việc tái cơ cấu nợ vay đầu tư tại Ngân hàng Phát triển Việt Nam (VDB) đã giảm mạnh 96% trong quý 4/2024 so với cùng kỳ năm 2023 (ghi nhận hơn 1.800 tỷ đồng). Khoản nợ được tái cơ cấu này chính là khoản vay dành cho dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy Phân đạm Hà Bắc, dự án đã khiến công ty liên tục nhận ý kiến kiểm toán ngoại trừ.
Dự án cải tạo, mở rộng Nhà máy Phân đạm Hà Bắc là một trong 12 dự án chậm tiến độ, kém hiệu quả của ngành Công Thương theo đánh giá của Chính phủ. Khoản vay cho dự án này đã được DHB hạch toán lãi vay từ năm 2015, thời điểm công ty bắt đầu chuỗi thua lỗ kéo dài. Ngoại trừ năm 2021 có lãi nhỏ giọt và năm 2022 lãi đột biến nhờ giá hàng hóa toàn cầu tăng cao, các năm còn lại DHB đều lỗ nặng do chi phí tài chính hàng trăm tỷ đồng. Việc được chấp thuận tái cơ cấu nợ vay, đặc biệt là xóa nợ lãi vay chậm trả, đã giúp DHB cải thiện kết quả kinh doanh trong những năm gần đây.
