Nguồn gốc và tính pháp lý của Khu Nhà đổi ca
Theo thông cáo của PTSC gửi báo chí, năm 1990, nhằm tạo điều kiện cho người lao động và bố trí chỗ ở cho cán bộ, công nhân viên sử dụng theo hình thức nhà tập thể phục vụ đổi ca giữa các đợt công tác, đi biển, Công ty Dịch vụ dầu khí (viết tắt là PSC, tiền thân của PTSC hiện nay) đã mua lại khu nhà ở 284 Nguyễn An Ninh từ Công ty Xây dựng dầu khí (trực thuộc Bộ Xây dựng) để làm Khu Nhà đổi ca.
Khu Nhà đổi ca này có diện tích 6.094,4 m2, gồm 3 đơn nguyên, mỗi đơn nguyên 5 tầng, bao gồm 120 phòng (mỗi phòng diện tích 32 m2).
Trước năm 2018, Khu Nhà đổi ca được giao cho Chi nhánh PTSC-Công ty Tàu dịch vụ dầu khí quản lý, vận hành. Đến tháng 8/2018, Khu Nhà đổi ca được điều chuyển sang Chi nhánh PTSC - Ban Xây dựng. Thực hiện tái cấu trúc, PTSC đã giải thể Ban Xây dựng và giao cho Công ty TNHH Khách sạn dầu khí PTSC quản lý, vận hành từ ngày tháng 5/2020 cho đến nay.
Từ năm 1990 đến khi sáp nhập các đơn vị PSC và GPTS thành PTSC vào năm 1993, cũng như cho đến khi cổ phần hóa năm 2006 (Khu Nhà đổi ca được xác định là tài sản thuộc sở hữu của PTSC, bao gồm trong giá trị vốn nhà nước cổ phần hóa) và sau đó, Tổng công ty đã bố trí, sắp xếp các phòng trong Khu Nhà đổi ca cho nhiều lượt người lao động của PTSC và người lao động thuộc các đơn vị trong Tổng công ty lưu trú, sử dụng dưới các hình thức hợp đồng thuê, quyết định giao hoặc tạm giao có thời hạn. Theo đó, người lao động được bố trí chỗ ở và có trách nhiệm hoàn trả khi hết thời hạn hoặc khi được Tổng công ty yêu cầu.
Trong suốt quá trình hoạt động của Khu Nhà đổi ca từ năm 1990 đến nay, PTSC cũng như các đơn vị tiền thân trước đây đều không có bất kỳ văn bản nào chuyển giao quyền sở hữu một phần hay toàn bộ khu nhà cho bất kỳ tổ chức, cá nhân nào. PTSC cũng không có bất kỳ văn bản nào cho phép các cá nhân, cư dân không phải là người lao động của PTSC được cư trú trong Khu Nhà đổi ca.
PTSC cũng không cho phép, không chấp thuận bất cứ giao dịch mua bán nào liên quan đến các phòng ở trong Khu Nhà đổi ca.
Hiện nay, PTSC là chủ thể duy nhất được Nhà nước cho xác lập quyền sử dụng khu đất 284 Nguyễn An Ninh phục vụ mục đích sản xuất, kinh doanh dưới hình thức trả tiền thuê đất hằng năm.
Xuất phát từ mục đích giao sử dụng phòng ở có điều kiện và thời hạn như nêu trên, người lao động được giao phòng ở không có quyền định đoạt (cho thuê lại/tặng cho/chuyển nhượng) hoặc cơi nới, sửa chữa mà không có sự đồng ý của PTSC với tư cách là chủ sở hữu Khu Nhà đổi ca. Nội dung này, trên các văn bản bàn giao phòng ở đều đã nêu rõ.
Khu Nhà đổi ca đã xuống cấp, nguy cơ mất an toàn
Mặc dù chỉ được PTSC và các đơn vị liên quan giao sử dụng phòng ở có điều kiện và thời hạn nhất định, nhưng gần đây, nhiều người lao động của PTSC được bố trí sử dụng phòng ở đã không tiếp tục sử dụng, cho người không làm việc tại PTSC và các đơn vị thành viên/trực thuộc vào ở. Điều nay đã khiến công tác quản lý cư dân đang sinh sống tại đây gặp nhiều khó khăn.
Bên cạnh đó, Khu Nhà đổi ca được xây dựng và sử dụng từ hơn 30 năm, nhiều phòng ở tự ý cơi nới, nhiều hạng mục đã xuống cấp, hệ thống cung cấp nước sinh hoạt và thoát nước thải xuống cấp trầm trọng. Đặc biệt, trang thiết bị phòng chống cháy nổ xuống cấp, không đảm bảo quy định về an toàn đối với công trình… Các nội dung này đã được nhiều cơ quan Nhà nước kiến nghị và yêu cầu PTSC sớm khắc phục.
Trên thực tế, Khu Nhà đổi ca hiện nay không còn đáp ứng mục đích sử dụng ban đầu, đó là bố trí chỗ ở cho người lao động của PTSC.
Kiểm toán Nhà nước cảnh báo về chi phí duy trì Khu Nhà đổi ca
Trong suốt thời gian qua, để duy trì Khu Nhà đổi ca, PTSC phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước. Trong đó, tiền thuê đất hàng năm phải chi trả 2,7 tỷ đồng/năm (đơn giá áp đụng cho giai đoạn 5 năm 2021-2025).
Ngoài ra, từ nhiều năm nay, để thanh toán các chi phí vận hành để duy trì hoạt động của Khu Nhà đổi ca (bảo vệ, điện nước khu vực sử dụng chung, bảo trì, bảo dưỡng…), mỗi phòng ở trong Khu Nhà đổi ca chỉ đóng góp 600.000 đồng/tháng. Nguồn thu này chỉ đủ cho các hoạt động vận hành chung. PTSC phải dùng các nguồn phúc lợi của doanh nghiệp để chi trả cho các hoạt động sửa chữa lớn.
PTSC hiện là doanh nghiệp cổ phần, công ty đại chúng nên hoạt động theo Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán. Theo quy định hiện hành, PTSC không có nghĩa vụ và không còn có các chính sách hỗ trợ, phúc lợi công cộng hoặc bao cấp về nhà ở cho người lao động. Do đó, với các khoản chi hằng năm như nêu trên, không phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh, PTSC không thể tính vào chi phí hợp lệ để hạch toán vào chi phí sản xuất kinh doanh hằng năm. Nội dung này được cơ quan Kiểm toán Nhà nước nhắc nhở, cảnh báo khi tiến hành các hoạt động kiểm toán tại doanh nghiệp.
Chủ trương chấm dứt hoạt động Khu Nhà đổi ca
Với những căn cứ trên, PTSC cho rằng, việc tiếp tục duy trì hoạt động Khu Nhà đổi ca không còn phù hợp với chủ trương, định hướng phát triển của doanh nghiệp trong thời điểm hiện nay. Do đó, PTSC có kế hoạch chấm dứt hoạt động Khu Nhà đổi ca, bàn giao khu nhà lại cho UBND tỉnh Bà Rịa- Vũng Tàu quản lý, đầu tư cải tạo, nâng cấp, chỉnh trang phù hợp với quy hoạch phát triển của tỉnh.
Chủ trương chấm dứt hoạt động Khu Nhà đổi ca đã được thống nhất giữa các cấp trong PTSC, bao gồm Đảng ủy, Hội đồng quản trị, Ban Tổng Giám đốc, Công đoàn và các tổ chức chính trị xã hội.
Chủ trương này cũng đã được PTSC phổ biến và thông báo rộng rãi đến toàn bộ các phòng ở của Khu Nhà đổi ca (có biên bản làm việc cụ thể với từng phòng) và người lao động, ban lãnh đạo, công đoàn cơ sở các đơn vị thành viên và trực thuộc.
PTSC cũng cho biết, trong nỗ lực xử lý, tháo gỡ những vấn đề mang tính lịch sử, chủ trương này phải đảm bảo thực hiện đúng quy định của pháp luật và doanh nghiệp đang nỗ lực thực hiện, nhằm thu hồi các phòng ở và chấm dứt hoạt động của Khu Nhà đổi ca, chấm dứt hợp đồng thuê đất để trả lại đất cho địa phương.
Kế hoạch triển khai
Từ tháng 2/2024, Công ty TNHH Khách sạn dầu khí PTSC, đơn vị trực thuộc được PTSC giao quản lý Khu Nhà đổi ca đã thông báo và làm việc với người lao động của PTSC và những người không làm việc tại PTSC nhưng đang ở tại đây về chủ trương, kế hoạch thu hồi và chấm dứt hoạt động của Khu nhà ở đổi ca.
PTSC đã có các văn bản báo cáo, cung cấp thông tin cho các cơ quan chức năng của tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu.
Theo đó, mốc thời điểm đặt ra là từ ngày 1/7/2024, PTSC và cụ thể là Công ty TNHH Khách sạn dầu khí PTSC sẽ không chịu trách nhiệm về điều kiện sinh hoạt, an toàn, sức khoẻ, tính mạng và tài sản... của cư dân tại Khu Nhà đổi ca.
Hiện nay, công tác thu hồi, bàn giao các phòng ở vẫn đang được tiến hành từng bước theo kế hoạch. PTSC khẳng định luôn tuân thủ quy định của nhà nước, của pháp luật.
Cho đến nay, người lao động đang làm việc cho PTSC đã đồng thuận, nhất trí trả lại phòng ở, trong đó có một số người lao động đề nghị được PTSC xem xét cho gia hạn thời điểm di dời đến 30/9/2024 để có thêm thời gian chuẩn bị, sắp xếp chỗ ở mới. PTSC đã làm việc và xem xét cho từng trường hợp cụ thể, đồng ý thời điểm di dời không muộn hơn 30/9/2024.
Đối với những người lao động hiện không còn làm việc cho PTSC hoặc đã nghỉ hưu, PTSC cũng đã liên hệ, thông báo để tiến hành các thủ tục thu hồi.
Ngọc Tấn
