Tại buổi chia sẻ, ông Fukuda Chihiro, Phó Trưởng đại diện Văn phòng JICA Việt Nam đã nhấn mạnh những thách thức lớn về giao thông mà TP Hồ Chí Minh đang phải đối mặt. Cụ thể, dân số thành phố tăng mạnh từ khoảng 5,3 triệu người năm 2000 lên 9,2 triệu người vào năm 2021, kéo theo số lượng xe máy và ô tô đăng ký tăng đáng kể, gây áp lực nặng nề lên hệ thống giao thông. Hệ quả là tình trạng tắc nghẽn giao thông ngày càng nghiêm trọng, tai nạn giao thông gia tăng, ô nhiễm không khí trầm trọng và người dân gặp khó khăn trong việc tiếp cận các dịch vụ đô thị. Những vấn đề này đang cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội của thành phố.
Trước những khó khăn này, việc phát triển một hệ thống giao thông vận tải đô thị mới, lấy đường sắt đô thị làm trung tâm đã trở thành nhu cầu cấp thiết. Từ năm 2002 đến 2004, JICA đã hỗ trợ lập quy hoạch tổng thể hệ thống đường sắt đô thị thông qua nghiên cứu HOUTRANS. Đến năm 2006, JBIC (tiền thân của JICA) tiếp tục thực hiện nghiên cứu bổ sung cho tuyến metro số 1 - tuyến được ưu tiên cao trong quy hoạch tổng thể. Dự án metro số 1 được triển khai dựa trên đề xuất của Chính phủ Việt Nam.
Ông Fukuda Chihiro cũng chia sẻ rằng, quá trình thực hiện dự án gặp nhiều vấn đề phát sinh không lường trước, như di dời chướng ngại vật ngầm, thay đổi thông số kỹ thuật, các thủ tục hợp đồng và tranh chấp thanh toán. Nhờ sự nỗ lực của chủ đầu tư, tư vấn giám sát, nhà thầu và sự hỗ trợ tích cực từ JICA, nhiều vấn đề đã được giải quyết kịp thời.
"Những kinh nghiệm này là bài học quý giá cho các dự án tương lai. Trong các dự án tiếp theo, chúng tôi mong muốn thảo luận các chính sách và biện pháp giải quyết càng sớm càng tốt ngay từ giai đoạn chuẩn bị", ông Fukuda Chihiro cho biết.
Sau khi tuyến metro số 1 đi vào vận hành, JICA sẽ tiếp tục theo dõi việc xử lý các tranh chấp còn tồn tại và dịch vụ hỗ trợ bảo trì. Nhật Bản mong muốn hợp tác lâu dài với Việt Nam, đóng góp vào sự phát triển kinh tế - xã hội của TP Hồ Chí Minh. Nếu có yêu cầu hỗ trợ trong tương lai, JICA sẵn sàng thảo luận thêm với Chính phủ Việt Nam.
Dự án metro số 1 được kỳ vọng sẽ giúp người dân TP Hồ Chí Minh di chuyển an toàn, thuận tiện, giảm ùn tắc giao thông và góp phần phát triển kinh tế địa phương. Đây là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên của TP Hồ Chí Minh và cũng là tuyến tàu điện ngầm đầu tiên tại Việt Nam.