Liên quan đến dự án KCN Phú Tân (Bình Dương) thuộc Khu liên hợp (KLH) Bình Dương với tổng diện tích theo đề án được duyệt là hơn 4.196 ha. KLH được tỉnh Bình Dương thành lập vào năm 2003 theo sự chấp thuận chủ trương của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai đã phát sinh nhiều dấu hiệu vi phạm được Thanh tra Chính phủ “điểm mặt”.
Theo đó, năm 2003, Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương cho tỉnh Bình Dương thành lập Khu liên hợp Bình Dương, với tổng diện tích theo đề án được duyệt là 4.196,8 ha. Theo đồ án quy hoạch chung, Khu liên hợp Bình Dương được phân thành 5 phân khu chức năng gồm 1.573,4 ha đất KCN tập trung; 613 khu dịch vụ; 1.650 đất khu đô thị (KĐT), trong đó 655 ha đất tái định cư; 132,5 ha là đất dùng xây dựng các công trình giao thông và 227,9 ha đất hạ tầng kỹ thuật khác.
Trong đó, dự án KCN Phú Tân là một trong 5 dự án KCN Khu liên hợp Bình Dương. Tuy nhiên, trong quá trình giao và cho thuê đất tại Khu liên hợp Bình Dương cũng phát sinh nhiều dấu hiện vi phạm pháp luật.
UBND tỉnh Bình Dương đã giao và cho thuê đất đối với 6 nhà đầu tư vào KCN ở “thành phố mới” với tổng diện tích 1.541,53ha. Mặc dù các quyết định được ký năm 2006 và 2007 nhưng thực chất UBND tỉnh đã đồng ý chủ trương này từ năm 2004, thể hiện qua các hợp đồng được ký kết giữa Ban quản lý KLH và các nhà đầu tư với giá 700 triệu đồng/ha. Chưa làm xong cơ sở hạ tầng, nhất là xây dựng hệ thống nước thải tập trung, nhưng cả 6 nhà đầu tư đều đã ký hợp đồng cho 65 nhà đầu tư thứ cấp thuê lại đất.
Nhiều nhà đầu tư chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, chưa có giấy phép xây dựng vẫn thi công công trình. Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, về căn cứ, trình tự thủ tục giao đất, UBND tỉnh Bình Dương đã làm trái Nghị định số181 (điều 30 và điều 125). Các nhà đầu tư cho thuê lại đất khi chưa đủ điều kiện là trái với quy định của Luật Đất đai 2003 (khoản a điều 110 và khoản d điều 111).
Trong số sáu nhà đầu tư có hai nhà đầu tư là Công ty TNHH Phú Gia (chủ đầu tư KCN Phú Gia sau này đổi tên gọi thành KCN Phú Tân) và Công ty cổ phần An Hòa (chủ đầu tư KCN Đồng An II) đã chuyển nhượng toàn bộ dự án, thu lợi. Cụ thể, được giao hơn 1,33 triệu mét vuông đất trong KLH, Công ty Phú Gia sau khi đầu tư xây dựng một số hạng mục (trị giá khoảng 161,4 tỷ đồng) thì gặp khó khăn về tài chính.
Được UBND tỉnh Bình Dương chấp thuận, Công ty Phú Gia ký hợp đồng ngày 15/2/2007 chuyển nhượng toàn bộ dự án cho Công ty Imexco (TP. Hồ Chí Minh) giá 24,925 triệu USD. Cục Thuế Bình Dương xác định lợi nhuận ròng mà Phú Gia thu được hơn 115 tỷ đồng.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, UBND tỉnh Bình Dương không tổ chức thẩm định năng lực tài chính của hai công ty Phú Gia và An Hòa, giao đất không đúng trình tự thủ tục theo Luật Đất đai 2003 và Nghị định số181. Sau một thời gian ngắn, hai doanh nghiệp này đã chuyển nhượng dự án, thu lợi nhiều tỷ đồng, gây dư luận xấu trong xã hội và khiến những hộ bị thu hồi đất bức xúc.
Trong kết luận thanh tra “thành phố mới” số 2623/KL-TTCP ngày 26/11/2008, Thanh tra Chính phủ đã chỉ rõ hàng loạt sai phạm nghiêm trọng và trách nhiệm của từng đơn vị liên quan, từ đó kiến nghị Thủ tướng Chính phủ có chỉ đạo xử lý.
Năm 2004 dự án KCN Phú Tân là một trong hai nhà đầu tư được giao đất và đền bù 100% diện tích đất đầu tiên của Khu liên hợp Bình Dương. Dự án có tổng diện tích hơn 133 ha, nhưng cho đến thời điểm này, cũng chỉ có 2 nhà đầu tư vào thuê đất với tổng diện tích khoảng gần 17 ha, số còn lại vẫn đang để hoang hóa.
Vào tháng 2/2018, Kim Oanh Group thu mua thành công Công ty Nam Kim, với thời hạn sử dụng đất đến năm 2056 (đất thuê 50 năm). Người đứng tên đại diện pháp luật Công ty Nam Kim là bà Nguyễn Thị Nhung (con gái của bà Đặng Thị Kim Oanh, Tổng giám đốc Kim Oanh Group).
Cũng tại Kết luận thanh tra số 2623/KL-TTCP cũng thể hiện việc để xảy ra tình trạng “sai phạm chồng sai phạm” tại dự án KCN Phú Tân. Trong đó, sau khi thu mua thành công Công ty CP đầu tư xây dựng công nghiệp Nam Kim (đến nay Công ty Nam Kim chỉ thực hiện duy nhất dự án KCN Phú Tân), Kim Oanh Group đã đẩy mạnh việc thực hiện các bước quy hoạch lại dự án. Đồng thời, Công ty Nam Kim đã dùng nhiều hình thức khác nhau như ký hợp đồng vay vốn, góp vốn…Tuy nhiên, đây là những dấu hiệu của việc huy động vốn trái luật và Công ty Nam Kim lấy toàn bộ diện tích đất còn lại của dự án thế chấp ngân hàng.
Liên quan đến dự án KCN Phú Tân, theo tìm hiểu bằng hình thức khác nhau Công ty Nam Kim đã ký hợp đồng vay tiền của hàng trăm người. Cụ thể, theo tìm hiểu từ tháng 5/2019 đến hết tháng 9/2019 Công ty Nam Kim đã có hơn 600 giao dịch với khách hàng qua ngân hàng với tổng số tiền khoảng hơn 405 tỷ đồng (chưa kể giao dịch tiền mặt). Nhiều giao dịch được ghi rất rõ là góp vốn đầu tư, đặt cọc theo hợp đồng vay vốn, tiền góp vốn theo hợp đồng.
Tiếp đến, ngày 8/10/2019, Công ty Nam Kim do bà Nguyễn Thị Nhung làm Tổng Giám đốc đã ký Hợp đồng thế chấp số 0058/2019/BĐ tại Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB) – Chi nhánh TP. Hồ Chí Minh. Tài sản thế chấp chính là KCN Phú Tân để bảo lãnh cho Công ty CP Đầu tư và phát triển Thuận Lợi do ông Nguyễn Thuận làm Tổng giám đốc vay hơn 1.085,8 tỷ đồng, với thời hạn 5 năm (từ tháng 10/2019 đến tháng 10/2024). Được biết, ông Nguyễn Thuận là chồng của bà Đặng Thị Kim Oanh và là bố của bà Nguyễn Thị Nhung.
Liên quan đến việc huy động vốn trái phép và rủi ro khách hàng có thể gặp phải khi mua đất tại những dự án này. Dưới góc độ pháp lý, trước khi bán, cho thuê, mua nhà ở hình thành trong tương lại, chủ đầu tư phải có văn bản cho cơ quan quản lý nhà ở cấp tỉnh về việc nhà ở đủ điều kiện được bán, cho thuê, mua.
Trong trường hợp, chủ đầu tư huy động vốn khi chưa đủ điều kiện, khách hàng sẽ là người chịu thiệt như chiếm dụng vốn, dự án chậm so với tiến độ, nếu dự án bị dừng hoạt động thì nguồn vốn của khách hàng sẽ phải nằm chết theo dự án.
Rủi ro lớn nhất là người mua có thể mất trắng toàn bộ số tiền đã bỏ ra khi cơ quan nhà nước cưỡng chế tháo dỡ phần xây dựng nhà ở, yêu cầu trả lại hiện trạng ban đầu của lô đất, hoặc Nhà nước thu hồi đất để thực hiện theo quy hoạch đã công bố trước đó.
Theo DNKT
