Hội nghị Cấp cao ASEAN-Australia lần thứ 5 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Tại Hội nghị, các Nhà Lãnh đạo đánh giá quan hệ Đối tác Chiến lược Toàn diện ASEAN- Australia ngày càng phát triển thực chất, hiệu quả. Kim ngạch thương mại hai chiều đạt 96,2 tỷ USD, đầu tư từ Australia vào ASEAN đạt 1,65 tỷ USD trong năm 2024. Hai bên khẳng định Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và "Tuyên bố Tầm nhìn của các nhà Lãnh đạo ASEAN- Australia: Đối tác vì Hòa bình và Thịnh vượng" mở ra nhiều cơ hội hợp tác sâu rộng cho hai bên trên tất cả các lĩnh vực chính trị, an ninh, kinh tế, xã hội, phát triển bền vững…
Hướng tới kỷ niệm 5 năm quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN- Australia vào năm 2026, các Nhà Lãnh đạo nhất trí đẩy mạnh triển khai Kế hoạch hành động ASEAN-Australia giai đoạn 2025-2029, trong đó ưu tiên ứng phó các thách thức an ninh truyền thống và phi truyền thống; làm sâu sắc hơn quan hệ kinh tế thông qua triển khai hiệu quả Hiệp định Thương mại Tự do ASEAN-Australia-New Zealand (AANZFTA) mới được nâng cấp và Hiệp định Đối tác Kinh tế toàn diện khu vực (RCEP); đẩy mạnh giải ngân khoản tài trợ 2 tỷ đô la Australia cho thuận lợi hoá đầu tư; và mở rộng hợp tác trong các lĩnh vực giàu tiềm năng như chuyển đổi số, năng lượng sạch, trí tuệ nhân tạo, cơ sở hạ tầng thông minh...
Lãnh đạo các nước ASEAN đánh giá cao sự ủng hộ và đóng góp của Australia đối với các nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN, đặc biệt thông qua các sáng kiến như Chiến lược Kinh tế Đông Nam Á của Australia đến năm 2040, Sáng kiến Thương mại Khu vực vì Phát triển (RT4D), Sáng kiến Tương lai Aus4ASEAN, Học bổng Aus4ASEAN, Sáng kiến Chuyển đổi số và Kỹ năng Tương lai Aus4ASEAN… Trên cơ sở đó, các nước ASEAN kỳ vọng hai bên sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả các dự án kết nối hạ tầng và kết nối con người, an ninh lương thực, phát triển bền vững, quản lý tài nguyên thiên nhiên, nhất là tài nguyên nước, ứng phó biến đổi khí hậu và thảm họa thiên tai, xóa đói giảm nghèo và phát triển tiểu vùng.
Thủ tướng Australia Anthony Albanese phát biểu tại Hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thủ tướng Australia Anthony Albanese khẳng định ủng hộ chủ nghĩa đa phương, ủng hộ cấu trúc khu vực với ASEAN đóng vai trò trung tâm, cởi mở, bao trùm, minh bạch, và dựa trên luật lệ, cũng như các nỗ lực xây dựng Cộng đồng ASEAN. Australia cam kết tiếp tục phối hợp chặt chẽ với ASEAN tăng cường liên kết kinh tế, đầu tư, năng lượng sạch, giáo dục, kết nối văn hóa và cộng đồng, hợp tác biển, an ninh an toàn hàng hải, ứng phó tội phạm xuyên quốc gia, an ninh mạng và chống khủng bố… Dịp này, Thủ tướng Australia thông báo sẽ tăng thêm khoản đóng góp 15 triệu đô la hỗ trợ chương trình nhập cư lao động khu vực.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN-Australia thời gian qua phát triển rất tích cực - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá quan hệ Đối tác Chiến lược toàn diện ASEAN- Australia thời gian qua phát triển rất tích cực, với tỉ lệ thực hiện Chương trình hành động giai đoạn 2025-2029 đạt 83%, tạo nền tảng thuận lợi để hai bên tiếp tục mở rộng hợp tác trong giai đoạn tới. Theo đó, Thủ tướng Chính phủ đề xuất 4 trọng tâm ưu tiên cho hợp tác hai bên.
Thứ nhất, tiếp tục đẩy mạnh liên kết kinh tế đa tầng nấc, tạo không gian rộng mở hơn nữa cho thương mại và đầu tư; triển khai hiệu quả Hiệp định AANZFTA và RCEP, đồng thời mở rộng RCEP và gắn với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN 2045 và Chiến lược kinh tế Đông Nam Á 2040 của Australia.
Cùng với đó, hai bên cần đẩy mạnh các biện pháp triển khai đồng bộ từ đối thoại chính sách, hài hòa hóa tiêu chuẩn và quy định, đến xúc tiến thương mại, kết nối và hỗ trợ doanh nghiệp. Thủ tướng Chính phủ cũng đề nghị Australia thúc đẩy xuất khẩu nguyên liệu, khoáng sản, nhất là các loại nguyên liệu thiết yếu hiện nay.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đề xuất 4 trọng tâm ưu tiên cho hợp tác ASEAN – Australia - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thứ hai, thúc đẩy kết nối hạ tầng chiến lược thông suốt và đồng bộ, làm nền tảng cho phát triển bứt phá, mở thêm các tuyến đường bay, cảng biển, hoàn thiện các hành lang vận tải đa phương thức; kết nối hạ tầng số và hợp tác quản trị dữ liệu xuyên biên giới; kết nối hạ tầng năng lượng, mạng cáp quang và cáp ngầm dưới biển, kết nối các thành phố thông minh và hệ sinh thái quản trị thông minh. Thủ tướng Chính phủ mong muốn Australia tiếp tục hỗ trợ các nước ASEAN về đào tạo nhân lực chất lượng cao, tăng học bổng cho học sinh, sinh viên ASEAN.
Thứ ba, tăng cường chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, năng lượng tái tạo, tạo động lực tăng trưởng mới cho phát triển bền vững. Thủ tướng Chính phủ đề nghị Australia khuyến khích tập đoàn, doanh nghiệp lớn tham gia đầu tư vào Hiệp định khung về Kinh tế số và Lưới điện ASEAN, chia sẻ kinh nghiệm, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ xây dựng các trung tâm đổi mới sáng tạo; bảo đảm an ninh mạng; thúc đẩy tài chính xanh, hợp tác quản lý bền vững nguồn nước và khai thác khoáng sản có trách nhiệm.
Các đại biểu tham dự Hội nghị - Ảnh: VGP/Nhật Bắc
Thứ tư, cùng nhau củng cố môi trường hoà bình, an ninh, ổn định cho phát triển; đẩy mạnh hơn nữa các nỗ lực chung duy trì trật tự dựa trên luật lệ; tăng cường hợp tác an ninh biển, an ninh phi truyền thống, thiết lập cơ chế chia sẻ thông tin, cảnh báo sớm các mối đe dọa, kể cả trong không gian mạng… Thủ tướng Chính phủ đề nghị Australia tiếp tục ủng hộ mạnh mẽ cả về tiếng nói và hành động đối với lập trường nguyên tắc của ASEAN về Biển Đông, bảo đảm tự do hàng hải và hàng không, giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, phù hợp với luật pháp quốc tế, nhất là UNCLOS 1982.
Kết thúc Hội nghị, Lãnh đạo ASEAN và Australia đã thông qua Tuyên bố chung về Phòng ngừa xung đột và Quản lý khủng hoảng trong Cấu trúc khu vực do ASEAN dẫn dắt./.
Hà Văn
