[E] GS.TS Vũ Dương Huân: Nhà ngoại giao "ba trong một"

Nhưng bối cảnh đất nước bấy giờ đang bước vào giai đoạn đặc biệt. Cuộc kháng chiến chống Mỹ sắp đi đến hồi kết, miền Nam chuẩn bị được giải phóng và Bộ Ngoại giao cần gấp một đội ngũ cán bộ trẻ để phục vụ tái thiết đất nước sau hòa bình. 

"Nhận thấy kiến thức của mình phù hợp, nên tôi lựa chọn xin về công tác tại Bộ Ngoại giao và bắt đầu cơ duyên với ngành ngoại giao từ đó", ông nhớ lại.

Bắt đầu sự nghiệp từ một cán bộ nghiên cứu tại Vụ Nghiên cứu và Tư liệu, hơn một năm sau, trước yêu cầu mở rộng đào tạo cán bộ làm công tác đối ngoại, ông được điều chuyển về giảng dạy, nghiên cứu tại Trường Đại học Ngoại giao (nay là Học viện Ngoại giao). Và từ đây, con đường sự nghiệp của ông chính thức mở ra với đồng thời 3 vai trò: một cán bộ ngoại giao, một nhà giáo và một nhà nghiên cứu.

Bằng trí tuệ và khả năng làm việc đáng nể, GS.TS Vũ Dương Huân đã để lại một "gia tài" tri thức đồ sộ và quý báu, với việc chủ nhiệm 7 đề tài nghiên cứu khoa học, trong đó có 2 đề tài cấp Nhà nước, sở hữu 49 đầu sách đã xuất bản về quan hệ quốc tế, chính sách đối ngoại và ngoại giao Việt Nam, trong đó có 23 đầu sách viết một mình, 16 sách chủ biên và 10 đầu sách tham gia, có 239 bài báo và tham luận khoa học Hội thảo khoa học trong nước và quốc tế. 

Trong mỗi nghiên cứu của mình, ông luôn tự đặt ra cho mình những yêu cầu chặt chẽ về chất lượng khoa học nhưng cũng luôn có cái nhìn lạc quan, nhân bản, giàu chất tư duy thực tiễn. Và vì thế, những công trình của ông không chỉ chứa đựng sự tích lũy, đúc kết, chiêm nghiệm và hiểu biết sâu sắc của ông về ngoại giao Việt Nam và quan hệ quốc tế qua các giai đoạn lịch sử, góp phần làm giàu thêm kho tàng tri thức của ngoại giao Việt Nam, mà còn là nguồn tài liệu quý giá cho các nhà hoạch định chính sách và cán bộ ngoại giao.

Đặc biệt, dấu ấn tâm huyết của ông được thể hiện ở việc nghiên cứu và tổng kết ngoại giao Việt Nam - một lĩnh vực rất đặc thù và yêu cầu cao về tính khách quan, khoa học. 

Ông quan niệm: "Lịch sử là tấm gương phản chiếu, do đó việc tổng kết lịch sử, đánh giá thành tựu, hạn chế, khái quát thành bài học có tính chất tham khảo cho hoạch định đường lối đối ngoại là điều rất quan trọng. Tổng kết phải khách quan, phải tránh xa những quan điểm chủ quan cá nhân để rút ra được bài học bổ ích nhất". 

Vừa qua, ông đã hoàn thành thêm 3 cuốn sách mới sẽ ra mắt bạn đọc vào năm nay và năm sau. Đó là "Tinh hoa ngoại giao Việt Nam (Những câu chuyện ngoại giao); Tìm hiểu hoạt động đối ngoại, ngoại giao của một số lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Bộ Ngoại giao và Một số vấn đề quan hệ quốc tế, chính sách đối ngoại và ngoại giao Việt Nam, Tập X. 

Ngoài ra, ông cũng tham gia vào hai công trình lớn của Bộ Ngoại giao (cuốn "Chủ tịch Hồ Chí Minh và Ngành Ngoại giao" và cuốn "Ngoại giao Việt Nam 2016-2025 và 80 năm nhìn lại") sẽ xuất bản nhân dịp 80 năm Ngành Ngoại giao Việt Nam.

"Mình đã đam mê thì phải dành thời gian cho nó. Và vì đam mê, mình phải lựa chọn hy sinh những thú vui khác. Với tôi, hoàn thành một nghiên cứu, phát hiện được một vấn đề mới đó là niềm vui trong cuộc sống. Và tôi lựa chọn sống hết mình với đam mê của mình", GS.TS Vũ Dương Huân nói.

Chính ngọn lửa đam mê ấy đã giữ cho ông sức trẻ trong tâm hồn, tinh anh trong trí tuệ và minh mẫn trong công việc. Ở GS.TS Vũ Dương Huân, người ta thấy rõ một mẫu hình hiếm có: một trí thức lớn, một nhà ngoại giao bản lĩnh, và trên hết là một con người tận tâm cống hiến, luôn sống hết mình với lựa chọn của mình.

Thực hiện: Mạnh Quốc - Phương Thảo 

Thiết kế: Quỳnh Chi