TS. Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam.
Tháo gỡ những “nút thắt” về thủ tục hành chính
Theo TS.Nguyễn Văn Khôi - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam, để hiện thực hóa Nghị quyết 68, đầu tiên phải giải quyết “điểm nghẽn” thể chế và đảm bảo các quyền để khu vực KTTN phát triển. Chính phủ đã có những kế hoạch để tổ chức thực hiện Nghị quyết 68 và Nghị quyết 198 của Quốc hội. Tuy nhiên, ông cho rằng luật pháp cần rõ ràng hơn.
Hiện nay, các bộ luật như Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư đang được tiến hành sửa đổi nhằm giải quyết các bất cập còn tồn tại. Tuy nhiên, để luật sau khi sửa đổi có thể đi vào thực tiễn và phát huy hiệu quả thì rất cần sự tham gia góp ý của không chỉ các chuyên gia mà cả cộng đồng doanh nghiệp (DN). Sau khi đã hoàn thiện luật thì các Nghị định, Thông tư hướng dẫn cũng phải cụ thể chi tiết để dễ dàng áp dụng.
“Bên cạnh đó, cần tháo gỡ triệt để những “nút thắt” về thủ tục hành chính. Chính phủ chỉ đạo cắt giảm 30%, tuy nhiên chúng tôi cho rằng có những lĩnh vực phải cắt giảm nhiều hơn, trong đó có bất động sản. Bởi nếu vẫn có những thủ tục phải mất hơn 2 năm mới xong sẽ triệt tiêu hết cơ hội cũng như động lực bứt phá. Cuối cùng là môi trường kinh doanh cũng phải có cơ chế cụ thể đối với từng lĩnh vực mới có thể phát triển tốt” - TS.Nguyễn Văn Khôi nhấn mạnh.
TS.Nguyễn Sĩ Dũng – Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ; Nguyên Phó Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội cũng cho biết, việc cắt giảm thủ tục, tháo gỡ các “điểm nghẽn” thể chế hiện nay đã có chuyển biến rõ rệt. Tinh thần cải cách là rất mạnh mẽ, quyết liệt - điều mà trước đây chúng ta chưa từng đạt được ở mức độ này. Tuy nhiên, đây là một quá trình cần sự kiên trì và tiếp cận một cách bài bản, có hệ thống.
Liên quan đến vấn đề này, GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội; Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước; Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng cho rằng, thay đổi về thể chế là yếu tố quan trọng hàng đầu, tháo gỡ “nút thắt” cho KTTN và từ khi thực hiện đổi mới năm 1986 đến nay, KTTN đã từng bước được “cởi trói”, được tham gia vào nhiều hơn các lĩnh vực của quốc gia. Điều đó cũng cho thấy cải cách thể chế không chỉ kiến tạo hành lang phát triển mà là sự thay đổi để khơi thông nguồn lực.
Bên cạnh đó, Việt Nam đang đi theo con đường đột phá, đổi mới, sáng tạo thì KTTN phải tiên phong đi đầu. Bởi sáng tạo thường gặp phải những vấn đề rủi ro và ai chấp nhận rủi ro? Trong khi DN Nhà nước vướng nhiều ràng buộc thì khối DNTN dám ứng dụng, dám chấp nhận rủi ro. Cùng với đó, trong bối cảnh hiện nay, kinh tế Việt Nam rất mở, hội nhập nhưng cần lưu ý đến câu chuyện nội lực. Đây là yếu tố rất quan trọng bởi vừa qua chúng ta cũng thấy khi dòng vốn FDI bị ảnh hưởng bởi tình hình thế giới diễn biến phức tạp thì lúc này khu vực KTTN càng cần thể hiện được vai trò quan trọng của mình đối với nền kinh tế.
TS.Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV.Theo TS.Cấn Văn Lực - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng; Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV: Nghị quyết 68 xác định rõ ràng rằng KTTN là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia. Trên tinh thần đó, Nghị quyết đề ra mục tiêu xóa bỏ triệt để mọi định kiến, đồng thời bảo đảm đầy đủ các quyền cơ bản cho khu vực này, bao gồm quyền sở hữu tài sản, quyền tự do kinh doanh và quyền cạnh tranh bình đẳng với các thành phần kinh tế khác. Bên cạnh đó, Nghị quyết nhấn mạnh việc tạo lập một môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, ổn định, an toàn, dễ thực thi, với chi phí thấp, đạt chuẩn quốc tế, nhằm bảo đảm khả năng cạnh tranh ở cấp khu vực và toàn cầu. Đặc biệt, Nghị quyết cũng đề cao vai trò của Nhà nước kiến tạo, đồng thời tập trung phát triển đội ngũ doanh nhân có đạo đức, văn hóa kinh doanh, bản lĩnh, trí tuệ, năng động, sáng tạo, nỗ lực vươn lên...
Để hiện thực hóa các quan điểm trên, Nghị quyết đề xuất 8 nhóm giải pháp đột phá và trọng tâm. Theo đó, đến nay Quốc hội đã ban hành Nghị quyết 198/2025/QH15 ngày 17/5/2025 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển KTTN. Chính phủ cũng đã ban hành Nghị quyết 138/NQ-CP về kế hoạch thực hiện Nghị quyết 68 và Nghị quyết 139/NQ-CP triển khai Nghị quyết 198 của Quốc hội nhằm thúc đẩy phát triển KTTN một cách toàn diện và bền vững.
Đổi mới tư duy kinh doanh để bứt phá!
Để triển khai có hiệu quả các Nghị quyết trên, TS.Cấn Văn Lực cho rằng, cần sớm ban hành Nghị định quy định cơ chế hỗ trợ, khuyến khích hộ kinh doanh chuyển đổi thành DN. Việc sửa đổi Luật Hỗ trợ DN nhỏ và vừa năm 2017, Luật DN 2020, Luật Phá sản là hết sức cần thiết, đồng thời tiến tới xây dựng Luật KTTN theo kinh nghiệm thực tiễn và tham khảo mô hình của Trung Quốc nhằm tạo hành lang pháp lý đồng bộ, hiện đại cho khu vực này phát triển. Song song đó, cần triển khai hiệu quả các chính sách hỗ trợ thiết thực về tiếp cận đất đai, vốn, khoa học công nghệ, nguồn nhân lực, chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, phát triển DNTN lớn và DN dân tộc; Đồng thời hỗ trợ nâng cấp hộ kinh doanh thành DN nhỏ, siêu nhỏ, thúc đẩy khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.
Cụ thể, phải phát triển thị trường tài chính cân bằng hơn, đặc biệt là thị trường trái phiếu DN, thị trường chứng khoán, các quỹ đầu tư và các sàn giao dịch gọi vốn cộng đồng nhằm đa dạng hóa nguồn vốn cho DNTN; Sớm thành lập Quỹ tái bảo lãnh tín dụng Trung ương; Quỹ hỗ trợ chuyển đổi xanh và các quỹ đầu tư mạo hiểm để mở rộng kênh tài chính hỗ trợ DN; Nâng cao hiệu quả hoạt động của các Quỹ Bảo lãnh tín dụng dành cho DN nhỏ và vừa tại địa phương, đặc biệt chú trọng cơ chế phối hợp với Quỹ Phát triển DN nhỏ và vừa, các quỹ đầu tư, tổ chức tín dụng và các đối tác thứ ba khác;
Khuyến khích đặt hàng DNTN tham gia các dự án, công trình lớn, trọng điểm quốc gia; Hỗ trợ DNTN phát triển thành DN dân tộc, ưu tiên theo mức độ đóng góp thay vì quy mô DN; Tăng cường kết nối, hợp tác và phát triển thị trường thông qua việc quy định chi tiết cơ chế và nguyên tắc phối hợp giữa các DNTN với DN Nhà nước, các đối tác khác của Nhà nước trong các dự án đầu tư công, dự án hợp tác công - tư (PPP) và các dự án trọng điểm quốc gia. Đồng thời, xây dựng cơ chế hỗ trợ hoạt động đầu tư ra nước ngoài của DN Việt Nam nói chung và DNTN nói riêng; Hoàn thiện hệ thống chỉ tiêu và cơ sở dữ liệu về KTTN, trong đó có các chỉ tiêu đánh giá chất lượng của khu vực này như năng suất lao động và hệ số sử dụng vốn đầu tư (ICOR), đồng thời thiết lập cơ chế chia sẻ và liên thông dữ liệu giữa các cơ quan quản lý.
Về phía DN và hộ kinh doanh, cần đổi mới tư duy kinh doanh theo hướng dài hạn, bền vững, tích hợp các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) vào chiến lược phát triển; Nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh chuyển đổi số và xanh hóa hoạt động sản xuất kinh doanh; Thượng tôn pháp luật và áp dụng chuẩn mực đạo đức kinh doanh để xây dựng thương hiệu uy tín và phát triển bền vững.
Tán thành quan điểm này, Nhà báo Phạm Nguyễn Toan - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam; Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam nhận định, sau gần 40 năm đổi mới, khu vực KTTN ở Việt Nam đã có những bước tiến vượt bậc với trên 940.000 DN, hơn 5 triệu hộ kinh doanh, đóng góp khoảng 50% GDP và tạo việc làm cho trên 80% lực lượng lao động cả nước. Điều này không chỉ phản ánh sự năng động, sáng tạo và sức sống mãnh liệt của khu vực tư nhân, mà còn khẳng định một thực tế không thể đảo ngược: KTTN chính là trụ cột kiến tạo tăng trưởng, dẫn dắt đổi mới và mở rộng không gian phát triển quốc gia.
Tuy nhiên, để khát vọng ấy trở thành hiện thực, điều kiện tiên quyết là phải cải cách thể chế một cách thực chất, đồng bộ và quyết liệt. Nghị quyết 68 nhấn mạnh yêu cầu đổi mới tư duy, thống nhất nhận thức và hành động, đòi hỏi phải tháo gỡ các “điểm nghẽn kéo dài” về pháp lý, chính sách và môi trường đầu tư - kinh doanh. Chỉ khi chuyển từ tư duy “xin - cho” sang cơ chế “trao quyền - bảo vệ quyền - đồng hành cùng phát triển”, thì Nhà nước mới có thể giải phóng được nguồn lực xã hội, khơi dậy sáng kiến và khát vọng làm giàu chính đáng trong từng DN, từng con người. Việc bảo đảm quyền tài sản, quyền kinh doanh, cạnh tranh bình đẳng… không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề thể chế hóa khát vọng dân tộc.
Tinh thần cốt lõi của Nghị quyết 68 chính là đặt DNTN vào vai trò đối tác chiến lược của Nhà nước - cùng kiến tạo phát triển xã hội. Chính sách mới không nhìn DN như đối tượng bị quản lý, mà là chủ thể đồng hành, chia sẻ trách nhiệm và cùng kiến thiết tương lai. Các DNTN không chỉ được khuyến khích mà cần được đặt niềm tin để tham gia vào những công trình trọng điểm, từ hạ tầng, chuyển đổi số đến các ngành công nghệ cao. Như lãnh đạo Chính phủ khẳng định: Đây là “cú hích” để chiếc lò xo tư nhân sau nhiều năm bị nén ép được bung ra mạnh mẽ.
“Chúng tôi nhận thấy rằng, doanh nghiệp tư nhân không còn đứng ngoài các công trình hạ tầng chiến lược, mà hoàn toàn có thể trở thành lực lượng làm chủ các công trình trọng điểm quốc gia nếu được tin tưởng trao trọng trách với cơ chế phù hợp. Đây chính là tinh thần nhất quán của Nghị quyết 68: Khuyến khích khu vực tư nhân tham gia vào các lĩnh vực then chốt nếu đủ điều kiện. Nhưng để hiện thực hóa điều đó, điều kiện tiên quyết vẫn là: Tiếp tục cải cách thể chế một cách thực chất, mạnh mẽ và đồng bộ, nhằm khơi thông dòng chảy nguồn lực, thúc đẩy tinh thần dấn thân, sáng tạo và trách nhiệm xã hội của DNTN.
Niềm tin cần được thể chế hóa nhanh, mạnh, kịp thời và tổ chức thực hiện thật sự hiệu quả, có thước đo có thể kiểm chứng bằng thực tiễn và cơ chế giám sát phù hợp. Khát vọng phải được trao quyền và tạo môi trường để thỏa sức sáng tạo. Chỉ khi đó, DNTN mới có thể phát huy trọn vẹn vai trò lực lượng dẫn dắt tăng trưởng quốc gia một cách nhanh và bền vững” - Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam nhấn mạnh.
Cũng theo ông Toan, không chỉ có Nghị quyết 68, Bộ Chính trị thời gian qua đã đồng loạt ban hành bốn Nghị quyết chiến lược, được Tổng Bí thư Tô Lâm gọi là “Bộ tứ trụ cột”: Nghị quyết 57-NQ/TW về phát triển khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; Nghị quyết 59-NQ/TW về hội nhập quốc tế trong tình hình mới; Nghị quyết 66-NQ/TW về đổi mới công tác xây dựng, thi hành pháp luật; Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển KTTN. Bốn Nghị quyết này không đứng riêng lẻ, mà gắn kết như một thể thống nhất, phản ánh tư duy chiến lược của Đảng: Lấy thể chế làm trụ cột, lấy khoa học - công nghệ làm động lực, lấy hội nhập làm không gian phát triển và lấy DNTN làm lực lượng chủ đạo kiến tạo tăng trưởng. Bộ tứ ấy chính là khung kiến tạo cho một hệ sinh thái phát triển quốc gia năng động, hiện đại, toàn diện và mang tính đột phá.
“Việc tháo gỡ thể chế đối với KTTN nhằm khơi thông và phát huy tối đa năng lực quốc gia để đạt được mục tiêu phát triển trong giai đoạn tới là vô cùng quan trọng. Nếu chúng ta triển khai được đồng bộ tất cả các chủ trương đã được chỉ đạo sẽ góp phần tạo ra thế và lực cho đất nước phát triển”.
GS.TS Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội; Phó Chủ tịch Hội đồng Giáo sư Nhà nước, Thành viên Hội đồng tư vấn chính sách của Thủ tướng.
“Giải pháp đầu tiên trong Nghị quyết số 68-NQ/TW khẳng định, cần đổi mới tư duy, thống nhất cao về nhận thức và hành động, khơi dậy niềm tin, khát vọng dân tộc, tạo xung lực mới, khí thế mới để phát triển KTTN. Muốn vậy, Bộ Chính trị yêu cầu cần đẩy mạnh công tác truyền thông, nâng cao nhận thức và hành động, khơi dậy tinh thần kinh doanh, khởi nghiệp, sự tự tin, tự cường, tự hào dân tộc của mọi người dân để thúc đẩy phát triển mạnh mẽ KTTN.
Các cơ quan truyền thông, báo chí cần nâng cao chất lượng, hiệu quả thông tin tuyên truyền, bảo đảm khách quan, trung thực, đầy đủ, cổ vũ, lan tỏa những mô hình tốt, cách làm hay, sáng tạo, hiệu quả, khích lệ tinh thần kinh doanh trong toàn xã hội. Nghiêm cấm các hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực, đưa thông tin sai lệch, không chính xác, ảnh hưởng đến DN, doanh nhân”.
Nhà báo Phạm Nguyễn Toan - Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam; Tổng Biên tập Tạp chí điện tử Bất động sản Việt Nam
