Sáng 8/12, tại tuần làm việc cuối cùng của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khoá XV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày tờ trình về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai các dự án lớn tại địa bàn Thủ đô.
Thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư
Theo tờ trình, dự thảo Nghị quyết được bố cục thành 12 Điều, dự thảo Nghị quyết được xây dựng với 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện các dự án lớn, quan trọng trên địa bàn Thủ đô được quy định tại Nghị quyết.
Về thẩm quyền quyết định, chấp thuận chủ trương đầu tư, để tăng phân cấp, phân quyền cho thành phố; đồng thời rút ngắn thời gian phê duyệt, nâng cao tính chủ động nhưng vẫn bảo đảm giám sát một cách chặt chẽ, dự thảo Nghị quyết quy định: HĐND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố được quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư đối với dự án đầu tư công, PPP, tư nhân không bị giới hạn về quy mô vốn, sử dụng đất, yêu cầu di dân tái định cư,… thuộc thẩm quyền Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng theo quy định hiện hành.
HĐND thành phố ban hành trình tự, thủ tục lập, thẩm định, quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương đầu tư, điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án để thực hiện.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng (Ảnh: Media Quốc hội).
Khi quyết định chủ trương đầu tư, chấp thuận chủ trương dự án cụ thể, cần áp dụng cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh, nghị quyết Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trên cơ sở được sự đồng ý của cấp có thẩm quyền, UBND thành phố báo cáo Chính phủ để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho phép thực hiện cơ chế, chính sách đặc biệt khác với quy định của luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sau đó báo cáo Quốc hội tại kỳ họp gần nhất.
Về thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, để tăng tính chủ động thu hồi đất, tạo nguồn lực triển khai, cơ chế thanh toán cho các dự án BT, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án lớn, quan trọng, dự thảo Nghị quyết quy định:
Khi có quy hoạch chi tiết được phê duyệt và chủ trương cho phép triển khai thực hiện của Hội đồng nhân dân thành phố, UBND thành phố sử dụng ngân sách thành phố để thực hiện dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư độc lập trước khi phê duyệt chủ trương đầu tư dự án.
Bổ sung trường hợp thu hồi đất ngoài các trường hợp theo quy định tại Điều 79 Luật Đất đai, Hội đồng nhân dân thành phố quyết định danh mục dự án thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng và cho phép thành phố được tạm giao một phần đất thuộc phạm vi dự án để khởi công công trình.
Các dự án cần triển khai ngay theo chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư Trung ương Đảng, Đảng ủy Chính phủ, Ban chấp hành Đảng bộ thành phố Hà Nội, HĐND thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư gấp 2 lần quy định; các trường hợp khác, căn cứ thực tiễn và khả năng cân đối ngân sách của thành phố, HĐND thành phố quyết định mức bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cao hơn quy định nhưng không quá 2 lần.
Đánh giá kỹ tác động
Về biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đô thị, Bộ trưởng cho biết, thực tiễn cho thấy việc triển khai công tác cải tạo chung cư cũ, chỉnh trang đô thị Hà Nội còn nhiều bất cập, chậm trễ, ảnh hưởng an toàn, đời sống của người dân.
Để khắc phục tình trạng nêu trên, dự thảo Nghị quyết quy định giao UBND thành phố quyết định các biện pháp cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị: Phá dỡ khu chung cư, nhà chung cư có một hoặc một số công trình có kết quả kiểm định có cấp nguy hiểm.
Giao chủ đầu tư thực hiện lập quy hoạch chi tiết dự án cải tạo, chỉnh trang, tái thiết khu vực đô thị trình cấp thẩm quyền phê duyệt.
Quyết định kế hoạch cải tạo, xây dựng lại khu chung cư sau khi đã thực hiện kiểm định, đánh giá đại diện nhà chung cư và xác định thuộc diện phá dỡ thì không phải kiểm định, đánh giá toàn bộ khu chung cư.
Quyết định biện pháp cưỡng chế phá dỡ khi trên 75% chủ sở hữu nhà, chủ sử dụng đất tương đương ít nhất 75% diện tích đất khu vực cải tạo, chỉnh trang, tái thiết đồng thuận.
Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi (Ảnh: Media Quốc hội).
Thẩm tra, Chủ nhiệm Uỷ ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Uỷ ban này tán thành với sự cần thiết, cơ sở chính trị và cơ sở thực tiễn xây dựng ban hành Nghị quyết theo trình tự, thủ tục rút gọn.
Đối với các cơ chế, chính sách đặc biệt, có phạm vi tác động lớn như mở rộng trường hợp thu hồi đất, phân cấp thẩm quyền quyết định, chấp thuận đầu tư của Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ cho thành phố Hà Nội; vượt trần tín dụng, cưỡng chế khi đạt 75% đồng thuận, để bảo đảm đủ cơ sở pháp lý, chính trị, đề nghị báo cáo cấp có thẩm quyền.
Đồng thời, đánh giá kỹ tác động pháp lý, kinh tế, xã hội, bảo đảm không phát sinh khiếu kiện, khiếu nại phức tạp, ảnh hưởng đến ổn định xã hội và niềm tin của người dân, phù hợp với Hiến pháp và chủ trương của Đảng.
