Sáng 6/11, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Xây dựng (sửa đổi).
Sai thiết kế, sai quy định, ai chịu trách nhiệm?
Tham gia góp ý kiến về cấp giấy phép, miễn cấp giấy phép trong thay đổi công năng, ĐBQH Nguyễn Thị Yến (đoàn Tp.HCM) cho biết thẩm quyền chủ yếu giao về cho cấp tỉnh, nhưng lại ít giao cho cấp xã. Trong khi đó chính cấp xã lại là cấp thực hiện chính.
Dự án công trình thì tùy theo loại, có loại A, loại B, loại C. Loại A là cấp Trung ương, bây giờ có một số loại A cũng giao về cho cấp địa phương.
"Do đó, phải nêu rõ việc cấp giấy phép như thế nào cho các công trình, dự án xây dựng", đại biểu nói.
ĐBQH Nguyễn Thị Yến (Ảnh: Media Quốc hội).
Vị đại biểu dẫn chứng hiện nay chúng ta đang miễn giấy phép xây dựng của người dân. Nhưng miễn như thế nào? Nếu công trình đó ngay mặt đường loại một, bắt buộc phải xây dựng ba tầng. Nhưng nếu người dân không nghiên cứu kỹ, xây dựng bốn tầng thì trách nhiệm này thuộc ai quản lý? Hay việc sai thiết kế, sai quy định, vậy ai chịu trách nhiệm? Cái này cấp xã phải chịu trách nhiệm.
Còn với những công trình của cấp tỉnh thì dù do Sở Xây dựng cấp giấy phép, nhưng địa phương cũng phải quản lý, phải biết.
"Có những công trình, dự án là ở trên cấp giấy phép mà ở địa phương không biết. Do đó dẫn đến sai quy mô, sai thiết kế hoặc không có giấy phép xây dựng thì cũng chẳng ai biết. Khi xã xuống hỏi ra thì không có nhưng trách nhiệm đó là của tỉnh.
Do đó tôi cũng đề nghị nếu những công trình dự án nào nằm trên địa phương thuộc xã, phường nào thì phải thông tin đến địa phương đó biết để họ có trách nhiệm quản lý địa bàn", đại biểu đề nghị.
Cần mở rộng đối tượng được miễn cấp phép
Tham gia góp ý kiến về vấn đề cấp giấy phép xây dựng, ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đồng tình rằng phải đơn giản hoá, thậm chí bỏ quy định cấp phép.
"Khi mà đôi khi cấp phép chỉ là hình thức, gần như là đương nhiên trình hồ sơ lên, nếu tuân thủ đầy đủ các yếu tố quy hoạch rồi là phải cấp phép, không có lý do gì từ chối. Vậy tại sao phải xin giấy cấp phép làm gì? Cho nên tôi nghĩ rằng cần phải mở rộng những đối tượng được miễn cấp phép", ông Cường nêu ý kiến.
Tuy nhiên, theo đại biểu điều 43 còn một số quy định chưa rõ ràng. Ở điểm C khoản 2 điều 43 quy định: Công trình xây dựng nằm trên địa bàn từ hai đơn vị hành chính cấp tỉnh trở lên thì được miễn cấp phép.
"Tôi không hiểu lý do tại sao lại nằm trên hai đơn vị hành chính. Một công trình như thế thì được miễn, còn nếu cùng công trình như thế mà nằm trên một đơn vị hành chính là phải xin phép. Ai kiểm tra, giám sát? Như vậy là vô lý", ông Cường nói và đề nghị phải xem lại căn cứ vào tính chất, quy mô công trình.
ĐBQH Hoàng Văn Cường (Ảnh: Media Quốc hội).
Nếu thuộc loại công trình phải cấp phép thì dù nằm trên hai hay ba đơn vị hành chính đã phải cấp phép thì phải cấp; ngược lại, nếu thuộc loại được miễn thì dù nằm trong một đơn vị hành chính cũng nên được miễn.
Trong dự thảo luật cũng liệt kê ra một số công trình được miễn cấp giấy phép, gồm có những công trình xây dựng theo tuyến nhưng ngoài đô thị, công trình xây dựng nhà ở riêng lẻ dưới 7 tầng ngoài đô thị, công trình xây dựng thuộc những dự án đã được phê duyệt dự án khả thi. Ông đồng tình với điều này.
Song, ông cũng băn khoăn những công trình được miễn này chẳng hạn như xây dựng nhà ở nông thôn hay dưới 7 tầng. Khi xây dựng không an toàn thì liệu có là vấn đề không? Một công trình nhà xây dựng mà đổ thì có ảnh hưởng nhà bên cạnh hay không? Nhà nước có phải đứng ra quản lý xã hội không?
"Tôi cho rằng miễn thì đúng. Nhưng miễn một cách không cần phải quan tâm đến chuyện xây dựng như thế nào thì lại là vấn đề", ông Cường nói và cho biết ở rất nhiều nước miễn cấp giấy phép xây dựng khá phổ biến, nhưng một công trình xây dựng bắt buộc phải qua một cơ quan thiết kế, tức là phải có tư vấn thiết kế về mặt chuyên môn.
Do đó, theo ông, cần phải quy định là công trình đó đều phải qua một cơ quan chuyên môn thiết kế để đảm bảo an toàn cho bản thân và an toàn xã hội. Quy định rất rõ trách nhiệm của tư vấn thiết kế. Sau này, cơ quan quản lý, Nhà nước hậu kiểm, kiểm tra xem thiết kế có đúng quy hoạch hay không.
"Khi đã có tư vấn thiết kế thì đối tượng được miễn lúc này không phải chỉ ở khu vực nông thôn, mà kể cả những vùng đô thị đã có quy hoạch", ông nói và cho rằng khi có tư vấn thiết kế thì nên mở rộng đối tượng được miễn cấp phép xây dựng, không phải chỉ nông thôn mà cả ở những vùng đô thị đã có quy hoạch.
Dù cho miễn giấy phép xây dựng, song theo đại biểu vẫn cần có quản lý, hậu kiểm, như vậy sẽ đảm bảo đúng tính chất trật tự đô thị có quản lý và sẽ thông thoáng cho người dân.
Tham gia góp ý kiến về quyền, trách nhiệm của cơ quan có thẩm quyền cấp giấy phép xây dựng, trách nhiệm của cơ quan tổ chức liên quan trong cấp giấy phép xây dựng, ĐBQH Đào Chí Nghĩa (đoàn Tp.Cần Thơ) đề nghị cơ quan soạn thảo ghép hai điểm e và điểm b chung lại với nhau. Theo ông, vì 2 nội dung quy định liên quan chặt chẽ với nhau.
Đại biểu đề xuất viết lại điểm b: "Theo dõi, kiểm tra tính hợp lệ của hồ sơ đề nghị cấp phép xây dựng và trả kết quả hoặc thông báo cho chủ đầu tư về hồ sơ chưa đủ điều kiện để cấp phép xây dựng".
