Việt - Pháp: Từ đối đầu lịch sử đến đối tác chiến lược toàn diện

Từng trải qua những chương buồn trong lịch sử, quan hệ Việt – Pháp hôm nay là minh chứng sống động cho nỗ lực hàn gắn, vượt lên quá khứ để hướng tới tương lai.

Từ cựu thù trong chiến tranh, hai nước đã nỗ lực không ngừng để hòa giải, xây dựng lòng tin, phát triển hợp tác toàn diện và cùng vun đắp lợi ích chung.

Việt - Pháp: Từ đối đầu lịch sử đến đối tác chiến lược toàn diện- Ảnh 2.

Không lâu sau đó, họ đã quay trở lại Việt Nam nhưng với một tư cách rất khác: Đến để hàn gắn. Ngày 20/12/1954, Chính phủ Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã chấp nhận cho Chính phủ Pháp lập cơ quan tổng đại diện tại Hà Nội.

Tháng 3/1956, Pháp đồng ý cho lập cơ quan đại diện thương mại của Việt Nam tại Paris và tháng 8/1966, quan hệ hai nước được xây dựng trên cơ sở bình đẳng ở cấp tổng đại diện ở thủ đô mỗi nước.

Sau năm 1954, về cơ bản, Pháp thực hiện chính sách nhất quán là thúc đẩy quan hệ với Việt Nam, coi đây là một ưu tiên trong chính sách đối ngoại ở khu vực Đông Nam Á. Pháp cũng hy vọng Việt Nam sẽ đóng vai trò cầu nối hợp tác giữa Pháp và các nước trong khu vực, đặc biệt là bán đảo Đông Dương - vốn là thuộc địa cũ của Pháp.

Trong chiến tranh xâm lược của Mỹ ở Việt Nam, Chính phủ Pháp đã nhiều lần lên tiếng phản đối chính sách can thiệp của giới cầm quyền Mỹ chống Việt Nam. Ngày 29/8/1963, thay mặt nước Pháp, Tổng thống De Gaulle ra tuyên bố về lập trường của mình khẳng định Pháp mong muốn được thấy một Việt Nam độc lập bên ngoài, hòa bình và thống nhất bên trong, hòa hợp với các nước láng giềng.

Trong một tuyên bố ngày 1/9/1966 tại Campuchia về chiến tranh tại Việt Nam, Tổng thống De Gaulle đã cho rằng: Chính sự can thiệp của Mỹ là nguồn gốc gây ra chiến tranh và đòi Mỹ chấm dứt mọi hoạt động chiến tranh trên lãnh thổ Việt Nam.

Việt - Pháp: Từ đối đầu lịch sử đến đối tác chiến lược toàn diện- Ảnh 3.

Với thiện chí của mình, năm 1968 chính phủ Pháp đã đồng ý cho Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam lập phòng thông tin tại thủ đô Pari và cũng tạo điều kiện thuận lợi cho các cuộc đàm phán về chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam tại Pari trong những năm 1968 - 1973.

Không phải ngẫu nhiên mà các hội nghị về việc chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam lại được thảo luận và sau đó đi đến ký kết tại Paris vào năm 1973. Sự ủng hộ ở một mức độ nhất định của Pháp có vai trò quan trọng trong tiến trình thúc đẩy hòa bình ở Việt Nam.

Và sự hàn gắn trong quan hệ Việt – Pháp chính thức có kết quả khi hai nước thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1973, ngay cả khi chiến tranh giữa Việt Nam với Mỹ chưa kết thúc.

Ngoài tư cách là cựu thù, ở thời điểm đó Pháp còn là một trong những nước phương Tây đầu tiên thiết lập quan hệ ngoại giao với Việt Nam.

Trong bối cảnh chiến tranh Lạnh với sự đối đầu ý thức hệ nặng nề giữa hai phe, hai khối, việc hai nước Việt - Pháp thiết lập quan hệ ngoại giao có thể coi là một điều đặc biệt hiếm có.

Trao đổi với Người Đưa Tin, GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc – Phó Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đánh giá sự hàn gắn của quan hệ Việt – Pháp có thể coi là một hình mẫu trong lịch sử quốc tế về hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh.

Nếu tính từ thời điểm sự kiện Điện Biên Phủ thì chỉ chưa đầy 20 năm sau đó, hai nước Việt – Pháp đã chính thức bắt tay lại với nhau. Sự hàn gắn nhanh chóng đó đến từ nỗ lực của cả 2 hai nước, vượt qua những thăng trầm của lịch sử và thử thách của thời đại nhưng cũng cho thấy giữa hai nước đã có những kết nối về văn hóa trong suốt 80 năm người Pháp hiện diện trước đó ở Việt Nam.

“Thất bại ở Điện Biên Phủ có thể coi là thất bại lớn nhất trong lịch sử nước Pháp nhưng dường như qua sự kiện này người Pháp đã hiểu rõ Việt Nam hơn. Cùng với những bước tiến của Việt Nam và quan hệ Việt - Pháp, sự hiểu biết đó ngày càng trở nên sâu sắc. Đó là cơ sở để xây dựng quan hệ hợp tác cho hai nước.

Hai nước nước Việt - Pháp đã từng có những chương thương đau trong quá khứ. Nhưng, quá khứ dạy cho người ta những bài học. Bài học không chỉ đến từ những thành công. Chính những thất bại mới dạy cho người ta những bài học sâu sắc nhất”, GS.TS.NGND Nguyễn Quang Ngọc nói.

Việt - Pháp: Từ đối đầu lịch sử đến đối tác chiến lược toàn diện- Ảnh 5.

Việt - Pháp: Từ đối đầu lịch sử đến đối tác chiến lược toàn diện- Ảnh 6.