Giữ vững nền tảng ổn định vĩ mô
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Nguyễn Thị Hồng phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN
Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng nhận định trong những năm đầu nhiệm kỳ mới (2025-2030), năng suất lao động chưa thể cải thiện mạnh trong khi tăng trưởng kinh tế tiếp tục phụ thuộc nhiều vào nguồn vốn. Vì vậy, ngành Ngân hàng cần khai thác hiệu quả dư địa chính sách tài khóa, đồng thời phát triển thị trường vốn và trái phiếu doanh nghiệp nhằm huy động nguồn lực trung và dài hạn, giảm phụ thuộc vào tín dụng ngân hàng. Song song với đó, ngành Ngân hàng tiếp tục cải cách thủ tục hành chính và tháo gỡ điểm nghẽn trong đầu tư, kinh doanh để rút ngắn thời gian triển khai dự án, đẩy nhanh vòng quay vốn, từ đó giảm áp lực lên tín dụng và các rủi ro đối với hệ thống ngân hàng
Đối với các dự án kinh tế lớn, Thống đốc lưu ý cần lựa chọn trọng điểm, phân kỳ đầu tư hợp lý và đa dạng hóa nguồn lực nhằm bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô.
Nhìn lại giai đoạn 2020-2025, ngành Ngân hàng đã đối mặt với nhiều biến động lớn của kinh tế thế giới và trong nước. Đại dịch COVID-19 bùng phát, chuỗi cung ứng toàn cầu đứt gãy, lạm phát tăng mạnh tại nhiều nền kinh tế lớn, chính sách tiền tệ toàn cầu liên tục thắt chặt, cùng những diễn biến phức tạp trên thị trường tài chính quốc tế đã tạo ra áp lực lớn đối với điều hành chính sách tiền tệ. Trong nước, thị trường bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp xuất hiện nhiều khó khăn; sự cố rút tiền hàng loạt tại Ngân hàng SCB... gây lo ngại về hiệu ứng lan truyền.
Trong bối cảnh nhiều thách thức đan xen, ngành Ngân hàng đã điều hành chính sách tiền tệ bám sát mục tiêu kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Ngân hàng Nhà nước liên tục theo dõi sát diễn biến thị trường quốc tế để đưa ra các quyết sách phù hợp. Trong bối cảnh nhiều ngân hàng trung ương trên thế giới tăng lãi suất mạnh, Việt Nam vẫn duy trì mặt bằng lãi suất hợp lý trong thời gian dài. Có thời điểm, Ngân hàng Nhà nước mạnh dạn quyết định hạ lãi suất, đi ngược xu hướng ở đa số các quốc gia trên thế giới.
Theo Ngân hàng Nhà nước, đây là những quyết định quan trọng, mang tính chiến lược, thể hiện bản lĩnh, quyết tâm chính trị, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm. Qua đó, góp phần thúc đẩy sản xuất kinh doanh, phát triển kinh tế. Tính đến cuối năm 2025, lãi suất cho vay giảm khoảng 2,5% so với cuối năm 2022.
Cùng với đó, công tác điều hành tỷ giá được triển khai thận trọng, linh hoạt, kết hợp đồng bộ các công cụ thị trường mở, dự trữ ngoại hối và điều tiết thanh khoản. Tỷ giá và thị trường ngoại hối cơ bản ổn định, nhu cầu ngoại tệ hợp pháp được đáp ứng đầy đủ; đồng Việt Nam nằm trong nhóm ít mất giá nhất trong khu vực trong bối cảnh USD tăng giá mạnh.
Hoạt động tín dụng được định hướng theo hướng mở rộng gắn với nâng cao chất lượng. Từ năm 2024, Ngân hàng Nhà nước thực hiện phân bổ toàn bộ chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng cho các tổ chức tín dụng, từng bước tiến tới loại bỏ việc giao chỉ tiêu theo từng đơn vị, tạo điều kiện để các tổ chức tín dụng chủ động hơn trong kinh doanh và quản trị rủi ro. Tín dụng tiếp tục ưu tiên cho sản xuất, kinh doanh, các lĩnh vực động lực tăng trưởng và các chương trình tín dụng chính sách. Đồng thời, các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro được kiểm soát chặt chẽ.
Đặc biệt, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nhấn mạnh khi doanh nghiệp và người dân gặp khó khăn, với trách nhiệm và tinh thần, chia sẻ, đồng hành cùng doanh nghiệp và người dân, hệ thống ngân hàng đã triển khai hàng loạt các giải pháp, chính sách về tín dụng, lãi suất để hỗ trợ như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, giữ nguyên nhóm nợ, tham gia vào chương trình phục hồi nền kinh tế; miễn, giảm lãi, giảm phí cho doanh nghiệp và người dân với tổng trị giá lên tới khoảng 70.000 tỷ đồng, hơn 2.000 tỷ đồng cho chương trình xoá nhà tạm, nhà dột nát; dành nhiều kinh phí hỗ trợ cho phòng chống đại dịch COVID-19.
Tăng cường an toàn hệ thống
Ảnh minh họa: TTXVN
Thanh tra - giám sát cũng là một trong những trọng tâm của ngành trong giai đoạn vừa qua. Công tác thanh tra được triển khai theo hướng tập trung vào các lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro cao, bảo đảm hiệu quả giám sát và phát hiện kịp thời các vi phạm. Các hoạt động của tổ chức tín dụng được giám sát chặt chẽ nhằm nhận diện sớm rủi ro, ban hành cảnh báo và có biện pháp chấn chỉnh kịp thời.
Quá trình cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu theo Đề án Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025 (Đề án 689) được triển khai đồng bộ và quyết liệt. Nhiều giải pháp được áp dụng nhằm củng cố nền tảng an toàn, nâng cao năng lực tài chính và khả năng chống chịu của hệ thống. Công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được thực hiện nghiêm túc, đảm bảo nguyên tắc “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.
Khuôn khổ pháp lý cho hoạt động ngân hàng được hoàn thiện mạnh mẽ trong nhiệm kỳ. Ngành đã hoàn thành 5/5 đề án được giao và ban hành, trình ban hành 208 văn bản quy phạm pháp luật. Đặc biệt, ba đạo luật quan trọng đi vào thực tiễn gồm: Luật Phòng, chống rửa tiền (2022); Luật Các tổ chức tín dụng (2024) và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Các tổ chức tín dụng (2025). Đây là những nền tảng pháp lý quan trọng góp phần tăng cường an ninh tài chính – tiền tệ, nâng cao hiệu quả quản trị rủi ro, hỗ trợ chuyển đổi số và đảm bảo an toàn hệ thống.
Chưa dừng ở đó, chuyển đổi số trong ngành Ngân hàng tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Nhiều nghiệp vụ được số hóa hoàn toàn; tỷ lệ giao dịch qua kênh số tại nhiều tổ chức tín dụng vượt 95%. Ứng dụng công nghệ số trong hoạt động ngân hàng phát triển nhanh, từ mở tài khoản trực tuyến đến thanh toán điện tử, cho vay tiêu dùng số, định danh điện tử và nhiều tiện ích khác. Đến nay, hơn 87% người trưởng thành tại Việt Nam có tài khoản ngân hàng, mức độ bao phủ tài chính cao so với các nước trong khu vực.
Thanh toán không dùng tiền mặt đạt tốc độ tăng trưởng cao, đặc biệt ở lĩnh vực thanh toán QR, ví điện tử và ngân hàng số. Hệ sinh thái thanh toán số ngày càng đa dạng, an toàn và tiện lợi, qua đó hỗ trợ tích cực tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Cải cách hành chính tiếp tục là điểm sáng nổi bật. Ngành Ngân hàng nhiều năm liên tiếp nằm trong nhóm dẫn đầu về Chỉ số Cải cách hành chính (PAR Index). Các thủ tục được đơn giản hóa, tinh gọn, tăng cường cung cấp dịch vụ công trực tuyến. Công tác kiện toàn bộ máy được triển khai thận trọng nhưng quyết liệt, đảm bảo tinh gọn, hiệu lực và hiệu quả.
Trong bối cảnh khó khăn chung, ngành Ngân hàng đã đóng góp đáng kể vào thành tựu kinh tế - xã hội của đất nước. Năm 2024, GDP đạt mức tăng trưởng 7,09%; 9 tháng năm 2025 tiếp tục đạt 7,85%. CPI năm 2024 ở mức 3,63%; kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 786,29 tỷ USD với mức xuất siêu 24,77 tỷ USD; nợ công duy trì ở mức 36% GDP. Đây là những chỉ số quan trọng cho thấy vai trò của chính sách tiền tệ trong việc giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô.
Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc đánh giá: “Tập thể lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đã nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ chính trị được giao, góp phần ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo an ninh tiền tệ, an toàn hệ thống, khơi thông tín dụng, tạo đà tăng trưởng và phát triển kinh tế, xã hội”.
Phó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục đổi mới phương thức điều hành; phối hợp chặt chẽ với chính sách tài khóa và các chính sách vĩ mô khác; tiếp tục đổi mới, nâng cao công tác thanh tra, giám sát; phòng ngừa, phát hiện vi phạm từ sớm, từ xa, đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới; kiên quyết xử lý các tổ chức yếu, kém, thực hiện tái cơ cấu hệ thống tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu một cách thực chất, bền vững.
Đồng thời, tiếp tục đẩy mạnh rà soát, hoàn thiện thể chế và khuôn khổ pháp lý về tiền tệ, tín dụng và các hoạt động ngân hàng đối với mô hình Ngân hàng Trung ương theo hướng minh bạch, tiệm cận thông lệ quốc tế, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế số, kinh tế tuần hoàn và kinh tế xanh; thúc đẩy thanh toán không dùng tiền mặt và chuyển đổi số; kiện toàn bộ máy, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ số...
