Thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ -  30 năm vượt qua thử thách, bước vào kỷ nguyên mới

Ngày 10/12/2025, tại TP. Hồ Chí Minh, Bộ Công Thương đã tổ chức Diễn đàn thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ 2025 với chủ đề “30 năm hợp tác kinh tế, thương mại - Vượt qua thử thách, bước vào kỷ nguyên mới”.

Diễn đàn được Vụ Phát triển thị trường nước ngoài (Bộ Công Thương) và Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Việt Nam (AmCham Việt Nam) phối hợp tổ chức nhân kỷ niệm 30 năm bình thường hóa quan hệ Việt Nam – Hoa Kỳ và 25 năm ký kết Hiệp định Thương mại song phương (BTA). Theo Ban tổ chức, Diễn đàn diễn ra trong bối cảnh quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ tiếp tục phát triển tích cực, ngày càng đi vào chiều sâu và thực chất, đặc biệt trên các trụ cột kinh tế, thương mại và đầu tư.

Sau 30 năm kể từ khi bình thường hóa quan hệ và 25 năm triển khai Hiệp định BTA, thương mại song phương Việt Nam - Hoa Kỳ đã tăng trưởng mạnh mẽ cả về quy mô và chất lượng, trở thành một động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và tăng cường liên kết chuỗi cung ứng giữa hai nền kinh tế có tính bổ trợ cao.

Về đầu tư, Việt Nam hiện có 153 quốc gia, vùng lãnh thổ với 44.801 dự án đầu tư nước ngoài còn hiệu lực, tổng vốn đăng ký trên 525,8 tỷ USD. Trong đó, Mỹ đứng vị trí số 11 trong số các nhà đầu tư vào Việt Nam với 1.501 dự án và tổng vốn đăng ký xấp xỉ 12,3 tỷ USD.

Ngược lại, tính đến hết tháng 10/2025, Việt Nam có tổng cộng 266 dự án đầu tư tại Mỹ với tổng số vốn đăng ký gần 1,4 tỷ USD, đứng thứ 6 trong tổng số 85 quốc gia Việt Nam đầu tư. Về thương mại năm 2025, tính đến hết tháng 10, tổng kim ngạch trao đổi thương mại song phương đạt khoảng 141,4 tỷ USD (tăng 27,2% so với cùng kỳ 2024).

Ông Phạm Quang Vinh - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Việt Nam tại Hoa Kỳ cho rằng, 30 năm sau khi hai nước bình thường hóa quan hệ, đến nay đã đạt nhiều thành tựu cả về chính trị, kinh tế. Thành tựu đó có được từ quá trình nỗ lực rất nhiều của cả hai phía, không chỉ từ hai chính phủ Việt Nam- Hoa Kỳ, mà còn là sự nỗ lực cùng tham gia của cộng đồng doanh nghiệp, các chuyên gia, các nhà tư vấn.

Theo ông Vinh, năm 1994, thương mại song phương Việt Nam- Hoa Kỳ chưa đến 0,5 tỷ USD và đến năm 2024 con số này là 149,6 tỷ USD, tăng gần 300 lần.

Điểm nhấn của diễn đàn là phiên thảo luận chuyên sâu về 30 năm trụ cột kinh tế - thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ, với sự tham gia của các nhà hoạch định chính sách, các nguyên trưởng đoàn đàm phán BTA, chuyên gia và đại diện hiệp hội ngành hàng chủ chốt.

Theo ông Phạm Quang Vinh, hiện tại, thế giới có thay đổi, Việt Nam có thay đổi, Hoa Kỳ có thay đổi. Vậy chúng ta nhận diện bức tranh cơ hội, thách thức như thế nào. Và chắc chắn rằng, cơ hội có cả trong quan hệ Việt Nam - Hoa Kỳ, có cả trong quyết tâm đổi mới và khát vọng phát triển của Việt Nam. Nhưng thách thức rất mới, rất khác so với trước và chúng ta sẽ phải có một cách tiếp cận khác", ông Phạm Quang Vinh khẳng định.

Bên cạnh đó, phiên tọa đàm bàn tròn về chính sách thương mại của Hoa Kỳ và những hàm ý đối với Việt Nam tạo không gian trao đổi cởi mở, thực chất giữa cơ quan quản lý Nhà nước, cộng đồng doanh nghiệp và các hiệp hội xuất khẩu. Thảo luận tập trung vào phân tích tác động của chính sách thuế quan và biện pháp phòng vệ thương mại, đồng thời đề xuất giải pháp nhằm nâng cao năng lực thích ứng, đa dạng hóa thị trường và củng cố năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam.

Bà Virginia Foote - Phó Chủ tịch Hiệp hội Thương mại Hoa Kỳ tại Hà Nội (AmCham Hà Nội) cho biết, thu hút dòng vốn đầu tư từ Hoa Kỳ vào Việt Nam trong giai đoạn đầu sau bỏ cấm vận cho đến nay đã có những thành công nhất định. Thương mại quốc tế, trong đó có thương mại Việt Nam- Hoa Kỳ hiện nay vẫn khá ổn nhưng khó có thể dự đoán được tương lai. Tuy nhiên, Hoa Kỳ luôn là đối tác xuất nhập khẩu quan trọng của Việt Nam.

Theo bà Virginia Foote, chính sách thuế hiện đang là điểm nghẽn trong xuất khẩu của Việt Nam vào Hoa Kỳ và chính sách này vẫn còn có sự thay đổi. Doanh nghiệp Việt Nam cần phải nắm được thông tin mức thuế nào sẽ áp dụng cho ngành sản xuất của mình, mặt hàng xuất khẩu của mình; tiêu chuẩn hàng hóa vào thị trường Hoa Kỳ, đặc biệt là quy tắc xuất xứ; hiểu được chuỗi cung ứng mà mình đang tham gia để đàm phán bên bán hay bên mua sẽ chịu thuế và chịu như thế nào…

Với vai trò là kênh đối thoại chính sách quan trọng, Diễn đàn Thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ 2025 đã góp phần làm sâu sắc nhận thức chung, thúc đẩy hợp tác thực chất giữa các bên liên quan; qua đó mở rộng dư địa hợp tác và củng cố nền tảng cho quan hệ kinh tế - thương mại Việt Nam - Hoa Kỳ phát triển ổn định, bền vững và cùng có lợi trong giai đoạn tiếp theo.

Nguyễn Hạnh