Tất nhiên, với thể thao, cái đích cuối cùng là sức khỏe con người. Thể dục thể thao là cách để con người rèn luyện thường xuyên để đảm bảo sức khỏe, nâng cao chất lượng sống.
Không phải ai cũng hiểu ngay từ đầu chuyện ấy, nên đa phần tuổi trẻ, tức những người còn trẻ, kể cả người đang viết bài này, thời trẻ, cũng lơ là chuyện luyện tập thể thao thường xuyên. Đấy là lý do một thời (bây giờ hình như ít hơn rồi) các quán nhậu đông nghìn nghịt vào các buổi chiều kéo sang đêm.
Nên những giải thể thao, phong trào thể thao nó nhắc con người là, trên đời, ngoài thú rượu chè chém gió, còn một cái thú nữa, có ích hơn về nhiều mặt, là thể dục thể thao.
Nên hàng năm nước ta ấy, bỏ ra khá nhiều tiền để tổ chức các giải thể thao, từ hội khỏe phù đổng trong ngành giáo dục tới đại hội thể dục thể thao cấp quốc gia, mà đều tổ chức từ cấp cơ sở theo hình chóp nón để ai cũng có thể tham gia.
Rồi các giải vô địch từ bóng đá, bóng chuyền, bóng bàn, tới bơi lội võ vật vân vân...
Thế giới thì có từ Seagames của khu vực Đông Nam Á tới thế vận hội Olimpic của toàn thế giới.
Tất cả các giải thể thể thao ấy đều lấy thành tích để làm thước đo, mỗi môn có một cách chọn thành tích, từ bàn thắng, tỉ số, tới cự ly xa, cao...
Và những cuộc so kè thành tích là đương nhiên.
Bên cạnh những thành tích trong sáng, trong sạch là chủ yếu thì chúng ta cũng chứng kiến những thành tích phi thể thao, nơi này nơi kia, khi ít khi nhiều.
Ảnh minh họa (iStock)
Như trong bóng đá nước ta, một thời đã nổi tiếng với cầu thủ Trần Thế Vọng của một đội bóng, và sau mới phát hiện, cầu thủ này phải đội tên một bạn khác để phù hợp lứa tuổi, tới việc cả đội bóng vô địch một giải thiếu nhi nhưng sau đó âm thầm giải tán.
Rồi cầu thủ tẩn trọng tài ngay trước ống kính truyền hình trực tiếp, nghe nói liên quan tới... đi đêm. Rồi đã có cầu thủ, trọng tài ra tòa và ngồi tù vì bán độ...
Đến mức bộ Chính trị từng phải ban hành kết luận số 70 về "phát triển thể dục, thể thao trong tình hình mới", trong đó yêu cầu "xử nghiêm tham nhũng, tiêu cực trong lĩnh vực thể dục thể thao".
Nhưng té ra, nhìn ra ngoài lãnh thổ, thể thao cũng đầy tiêu cực.
Ví như cái Seagames đang diễn ra ở Thái Lan mà chúng ta đang hào hứng theo dõi, nhất là các môn Olimpic như điền kinh, bơi lội, bóng đá, bóng chuyền...
Thì nó cũng đầy tiêu cực.
Rõ nhất là tối 17/12 đội tuyển nữ Việt Nam tranh chung kết môn bóng đá nữ với nữ Philippines. Dư luận ngay lập tức dậy sóng với cú bắt việt vị khi đội nữ Việt Nam ghi bàn.
Ngày hôm sau, tức hôm qua, hàng loạt mổ xẻ từ giới chuyên môn trong và ngoài nước, đều khẳng định không thể có sai lầm vô ý đến vô lý như thế, khi mà cầu thủ ghi bàn còn đứng trên cầu thủ cuối cùng của đội bạn tới cả ba mét. Mà đứng trên tới 2 cầu thủ chứ không chỉ một
Trước đó cũng là cuộc thua đau của nữ bóng chuyền với quả phát bóng ăn điểm của đối phương ở điểm cuối cùng.
Rồi ở mấy môn võ, có trận đội Việt Nam phải kiến nghị... đổi trọng tài. Có trận ban huấn luyện suýt xông vào sàn đấu, cảnh sát phải xuất hiện để vãn hồi. Đây là một vài đoạn trích trên các báo:
"Tối 16/12, HLV Việt Nam thể hiện sự bức xúc tột độ và quyết định đưa võ sĩ Hoàng Khánh Mai rời sàn đấu bán kết hạng 45kg để phản đối quyết định trọng tài điều khiển trận muay Thái tại SEA Games 33. Trước đó, võ sĩ Phạm Văn Nam đã bật khóc sau khi thua chủ nhà Thái Lan tại bán kết hạng MMA dưới 56kg vì phán quyết thiếu công tâm. Tương tự, võ sĩ Vũ Văn Kiên cũng bị xử thua đối thủ chủ nhà Janjaroen Tinnapat ở bán kết pencak silat hạng 60kg dù đang dẫn điểm sâu".
"SEA Games 33: Bị đánh vào cổ phải cấp cứu, VĐV Việt Nam vẫn bị xử thua. Trong một tình huống ra đòn, Muhammad Izzu đánh trúng vùng cổ Nguyễn Minh Triết. Theo luật môn pencak silat, những đòn đánh như vậy thường là phạm luật.
Với tình huống của Minh Triết, sự việc càng nghiêm trọng hơn khi võ sĩ Việt Nam gục ngã ngay lập tức xuống sàn đấu và được các nhân viên y tế sơ cứu".
"Trong ngày 15/12, ban huấn luyện Malaysia đã tấn công trọng tài cũng sau một tình huống gây tranh cãi, gây náo loạn nhà thi đấu ở SEA Games 33".
"Quyền anh Philippines gửi đơn khiếu nại vì trọng tài thiên vị Thái Lan: SEA Games đáng báo động".
"Trong tối 16/12, võ sĩ Nesthy Petecio cũng đăng dòng trạng thái đầy cay đắng trên trang cá nhân với nội dung: "Chỉ cần đưa HCV trực tiếp cho Thái Lan là xong. Thi đấu làm gì nữa cho thêm phần khó khăn khi kết quả cũng không thay đổi. Thật xấu hổ". Nên nhớ, Petecio (võ sĩ quyền anh hàng đầu của Philippines) từng 2 lần đoạt huy chương Olympic, gồm HCB ở Tokyo 2020 và HCĐ ở Paris 2024. Nhưng tại SEA Games 33, cô dừng bước ở bán kết khi mà đối thủ người Indonesia dưới cơ cô rất xa, đơn giản chỉ vì nếu cô thắng trận này thì vào chung kết, cô sẽ gặp đối thủ là... chủ nhà Thái Lan. Và vì là vận động viên nổi tiếng nên khi cô lên tiếng trên trang cá nhân thì... cả thế giới biết chuyện xấu hổ ấy.
Rất nhiều chuyện bi hài nữa về "Vấn nạn" thành tích trong thể thao, cả giải nội địa lẫn "quốc tế" Đông Nam Á. Nó bi hài nữa là, nước nào đăng cai thì nước ấy cố đưa càng nhiều môn thể thao riêng biệt của nước mình vào càng tốt vì để lấy thành tích, lấy huy chương.
Rất nhiều bạn đọc và công chúng yêu thể thao của nước ta đã lên tiếng kiến nghị, rằng nước ta không cần chạy đua huy chương với giải Đông Nam Á, mà nên đầu tư chiều sâu cho các môn Olimpic, mà mấy năm nay chúng ta đã rất thành công với cả điền kinh, đặc biệt là nữ, bơi lội, bắn súng, Karate, cử tạ, tới bóng đá bóng chuyền, trong đó bóng đá và bóng chuyền nữ có những bước tiến vượt bậc và cũng đông khán giả, họ thi đấu trung thực và không/ chưa có tiêu cực, ít nhất là cho tới lúc này.
Còn trước mắt, thành tích cao nhất của thể thao Việt Nam là các phòng tập luôn kín người, các bãi, các cung đường cũng thế, mỗi người chọn một cách, một môn để mình luyện tập hàng ngày...
Như tôi, kiên trì đạp xe và đi bộ, mỗi ngày ít nhất phải "nuốt" được 5 kilomet theo lời khuyên của bác sĩ, tự mình lập thành tích với... mình thôi. À không, thêm cái điện thoại nữa, nó có phần mềm sức khỏe, eo éo nhắc ta mỗi ngày nếu chưa đủ cự ly.
Nhiều lúc nghĩ: Ơ thế mình đi thể dục cho mình hay cho cái... điện thoại.
* Bài viết thể hiện quan điểm riêng của tác giả.
