Điều chỉnh các chế độ của bảo hiểm thất nghiệp
Theo khoản 1 Điều 30 Luật Việc làm 2025, các chế độ bảo hiểm thất nghiệp gồm: Tư vấn, giới thiệu việc làm; Hỗ trợ người lao động tham gia đào tạo, nâng cao trình độ kỹ năng nghề; Trợ cấp thất nghiệp; Hỗ trợ người sử dụng lao động đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao trình độ kỹ năng nghề để duy trì việc làm cho người lao động.
Ngoài ra, khoản 2 Điều 30 bổ sung cơ chế linh hoạt trong tình huống đặc biệt: “Trường hợp khủng hoảng, suy thoái kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, địch họa hoặc dịch bệnh nguy hiểm... Chính phủ quy định việc giảm mức đóng bảo hiểm thất nghiệp, hỗ trợ bằng tiền hoặc hỗ trợ khác”.
Hiện nay, tại Điều 42 Luật Việc làm 2013 không có chế độ hỗ trợ cho người sử dụng lao động như luật mới, cũng không có quy định rõ ràng về hỗ trợ trong tình huống khẩn cấp như khủng hoảng, thiên tai, dịch bệnh.
Điều chỉnh mức hưởng trợ cấp thất nghiệp tối đa
Luật Việc làm 2025 giữ nguyên công thức tính mức hưởng trợ cấp thất nghiệp nhưng bổ sung trần tối đa mới rõ ràng và quy định lại thời gian hưởng theo hướng cụ thể hơn.
Theo khoản 1 và 2 Điều 39 Luật Việc làm 2025: Mức hưởng trợ cấp thất nghiệp hằng tháng = 60% mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) của 6 tháng gần nhất.
Tối đa không quá 5 lần mức lương tối thiểu vùng tại tháng cuối cùng đóng BHTN.
Thời gian hưởng được tính như sau:
- Đóng đủ 12 tháng đến dưới 36 tháng, hưởng 03 tháng trợ cấp
- Sau đó, mỗi 12 tháng đóng thêm, hưởng thêm 01 tháng trợ cấp
- Tối đa hưởng 12 tháng trợ cấp thất nghiệp.
Luật Việc làm 2013 không quy định trần tối đa cụ thể bằng lần mức lương tối thiểu vùng như luật mới.
Quy định mới về chế độ, mức hưởng trợ cấp thất nghiệp (ảnh minh họa).
Người lao động nhận trợ cấp thất nghiệp sớm hơn, chỉ sau 11 ngày
Theo khoản 3 Điều 39 Luật số 74/2025/QH15: “Thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp là ngày làm việc thứ 11 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp”.
Điều này đồng nghĩa với việc, người lao động nộp đầy đủ hồ sơ đúng hạn, thì chỉ sau 11 ngày làm việc, họ sẽ được hưởng tiền trợ cấp (nếu đủ điều kiện).
Theo khoản 3 Điều 50 Luật số 38/2013/QH13, thời điểm hưởng trợ cấp thất nghiệp là ngày thứ 16 kể từ ngày nộp đủ hồ sơ. Như vậy, quy trình giải quyết đã được rút ngắn 5 ngày làm việc.
Thay đổi điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp
Khoản 1 Điều 38 Luật Việc làm 2025 quy định 4 điều kiện để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, trong đó điều kiện về thời gian đóng như sau:
- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng...
- Trường hợp người lao động làm việc theo hợp đồng lao động có thời hạn từ đủ 01 tháng đến dưới 12 tháng thì phải đóng đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 36 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng…
Hiện nay, điểm b khoản 1 Điều 49 Luật Việc làm 2013 (số 38/2013/QH13) quy định: “Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng...”
Như vậy, Luật Việc làm 2013 không phân biệt loại hợp đồng hay thời gian xét đối với HĐLĐ ngắn hạn, dẫn đến việc áp dụng chưa rõ ràng đối với lao động có thời hạn từ 1-3 tháng.
Tuệ Minh
