Chiều 19/6, phát biểu trong phiên thảo luận với chủ đề “Báo chí Việt Nam trong kỷ nguyên mới: Tầm nhìn kiến tạo không gian phát triển” tại khuôn khổ Diễn đàn Báo chí toàn quốc lần thứ II năm 2025, Chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh - Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc của Tập đoàn Truyền thông Lê (Le Group of Companies) cho rằng đã đến lúc cần định vị lại vai trò, sứ mệnh của báo chí trong thực tại mới.
Theo ông Vinh, có bốn nhóm thách thức đang tác động trực tiếp đến cách thức mà báo chí vận hành, bao gồm: sự bùng nổ của không gian số, sự thay đổi thói quen tiếp nhận thông tin, thách thức về nguồn thu, mô hình kinh doanh và tin giả… Những thách thức trên khiến báo chí không còn là “người đưa tin” mà phải trở thành “người gác cổng”.
Chuyên gia truyền thông Lê Quốc Vinh trình bày tại phiên thảo luận.
Báo chí cần có trách nhiệm phải đảm bảo sự thật, tính xác thực và niềm tin giữa ma trận hỗn loạn của mạng xã hội. Trong bối cảnh hậu sự thật len lỏi vào mọi ngóc ngách của không gian công cộng, báo chí phải là “ngọn hải đăng” để công chúng dựa vào mỗi khi hoang mang.
“Đã đến lúc không chỉ phản ánh mà báo chí phải kiến tạo thực tại, đưa ra giải pháp, mở diễn đàn công khai để cộng đồng cùng tham gia, cùng đối thoại”, ông Lê Quốc Vinh nhấn mạnh.
Cũng nhấn mạnh về yêu cầu thay đổi của báo chí, TS. Nguyễn Thanh Hòa - Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số Tp.HCM cho rằng báo chí địa phương nói riêng và báo chí Việt Nam nói chung hiện đang đứng trước ngưỡng cửa của một giai đoạn mang tính bước ngoặt.
Dù đối mặt với nhiều khó khăn, ông Hòa vẫn cho rằng báo chí có nhiều lợi thế cạnh tranh nếu biết tự làm mới mình và xác định tầm nhìn dài hạn. Theo đó, hướng đi cần theo đuổi là mô hình “tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu quả”, trong đó, nhà báo phải tinh thông, cơ quan báo chí phải vận hành gọn nhẹ, quy trình sản xuất thông tin phải linh hoạt và hiệu quả.
Trình bày các giải pháp cốt lõi, theo ông Hoà, trước hết, nền báo chí nhân văn phải phục vụ mục tiêu phát triển quốc gia vì dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.
“Hiện đại hóa báo chí không có nghĩa là từ bỏ truyền thống mà là kế thừa di sản báo chí cách mạng và đưa nó tiến bước trong không gian số, nơi mà báo chí phải am hiểu công dân số, chính quyền số và cả nền kinh tế số”, ông Hòa nói.
Trong đó, công nghệ mới, trong đó có blockchain có vai trò quan trọng và là một công cụ bảo đảm quyền sở hữu nội dung và tái định hình hệ thống phân phối thông tin công bằng, minh bạch hơn trong tương lai.
Các diễn giả, chuyên gia tại phiên thảo luận.
Cùng đồng tình với quan điểm trên, ông Hoàng Nam Tiến - Phó Chủ tịch Hội đồng Trường đại học FPT dẫn thí dụ về những bài báo, ấn phẩm báo chí đặc biệt vừa qua được "săn đón" liên tục từ cộng đồng. Một số cơ quan báo chí đã thành công vì "đã nói được điều mà mọi tầng lớp nhân dân mong muốn được đón nhận".
Kể về việc chứng kiến hàng nghìn bạn trẻ Gen Z mở báo giấy, quét mã QR và đọc say sưa - miễn là nội dung chạm được tới điều họ quan tâm, ông Hoàng Nam Tiến cho rằng, niềm tin vào báo chí không mất đi, chỉ cần các nhà báo tiếp tục là chính mình, giữ vững lý tưởng nghề và vũ khí sắc bén của nghề báo.
Trước lo ngại về tác động từ trí tuệ nhân tạo, ông Tiến khẳng định: "Nếu những dòng bạn viết vẫn chạm đến trái tim ai đó, thì không có lý do gì phải sợ AI".
Quỳnh Chi
