Canada, Mỹ và Phần Lan vừa đạt bước tiến trong việc hợp tác đóng loạt tàu phá băng mới nhằm củng cố an ninh Bắc Cực trong bối cảnh cảnh cạnh tranh địa chính trị phức tạp, bất chấp sự đổ vỡ trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Ottawa và Washington.
Trong khuôn khổ nỗ lực hợp tác đóng tàu phá băng, gọi là Hiệp ước ICE, tại Washington, DC ngày 18/11, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Kristi Noem cùng Đại sứ Canada tại Mỹ Kirsten Hillman và Bộ trưởng Kinh tế Phần Lan Sakari Puisto đã ký một tuyên bố chung về ý định củng cố đội tàu phá băng bằng cách tăng cường hợp tác công nghiệp.
"Để phát triển mạnh mẽ ở Bắc Cực, chúng ta cần tàu phá băng", Bộ trưởng Noem nói trong một cuộc họp báo sau lễ ký kết, đồng thời cho biết thêm rằng Hiệp ước ICE – không chỉ là một thỏa thuận mang tính biểu tượng với các đồng minh – sẽ giúp thúc đẩy nền kinh tế của 3 quốc gia và củng cố khả năng phòng thủ chung ở Bắc Cực.
Bản kết xuất tàu phá băng MPI sẽ được Rauma Marine, Bollinger và Seaspan đóng cho Lực lượng Tuần duyên Hoa Kỳ (USCG). Ảnh: High North News
Theo thỏa thuận, Mỹ sẽ xây dựng 11 tàu phá băng tiên tiến trong vài năm tới, trong đó 4 chiếc đầu tiên được hợp tác sản xuất với Canada và Phần Lan, phần còn lại sẽ do các xưởng đóng tàu Mỹ đảm nhận sau khi nâng cấp cơ sở hạ tầng.
Sáng kiến này cũng sẽ giúp trang bị cho lực lượng lao động Mỹ các kỹ năng chuyên môn cần thiết trong lĩnh vực đóng tàu để sản xuất các cỗ máy tiên tiến này một cách nhanh chóng và hiệu quả hơn.
Phần Lan trước đó đã cung cấp cho Mỹ tàu phá băng Storis vào tháng 7, và đây là chiếc đầu tiên được bổ sung vào hạm đội vùng cực của "xứ cờ hoa" trong 25 năm qua.
"Không còn nghi ngờ gì nữa, chúng ta đang đối mặt với một thế giới ngày càng nguy hiểm, và điều quan trọng trong thời điểm này là xây dựng mối quan hệ với các đồng minh chủ chốt của chúng ta", Đại sứ Canada Hillman phát biểu tại trụ sở Bộ An ninh Nội địa Mỹ.
Việc ký kết ý định thư trong khuôn khổ Hiệp ước ICE cho thấy Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn ủng hộ mối quan hệ hợp tác này, được hình thành dưới thời chính quyền tiền nhiệm.
Điều này diễn ra bất chấp việc mối quan hệ giữa Canada và Mỹ lao dốc vì căng thẳng thương mại và ông Trump từng bác bỏ vai trò của Canada trong việc đóng loại tàu cần thiết để di chuyển trên vùng biển phủ băng của Bắc Cực.
Hồi tháng 6, công ty đóng tàu Davie của Canada đã công bố kế hoạch trị giá 1 tỷ USD để mua lại Gulf Copper & Manufacturing Corporation, một công ty có cơ sở tại Port Arthur và Galveston, Texas (Mỹ), để đóng tàu phá băng. Davie cũng có hoạt động tại Quebec và Phần Lan.
Hồi tháng 10, chính quyền Trump đã ký một thỏa thuận với Phần Lan để mua 4 tàu tuần tra an ninh Bắc Cực cho Lực lượng Tuần duyên Hoa Kỳ (USCG). Thiết kế của con tàu đến từ công ty Seaspan Shipyards của Canada.
Cùng tháng đó, ông Trump đã hủy bỏ các cuộc đàm phán thương mại với Ottawa, viện dẫn một quảng cáo do Ontario tài trợ, trích dẫn lời cựu Tổng thống Mỹ Ronald Reagan chỉ trích thuế quan.
Minh Đức (Theo CTV News, Fox News)
