Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính
Trước khi Quốc hội biểu quyết thông qua, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh trình bày Báo cáo tiếp thu, giải trình ý kiến về dự án Luật.
Bộ trưởng cho biết, về phạm vi sửa đổi, bổ sung, việc xây dựng dự thảo Luật lần này được thực hiện theo trình tự, thủ tục rút gọn, với định hướng xuyên suốt là chỉ sửa đổi, bổ sung những quy định thực sự cấp bách, có tính chất kỹ thuật, nghiệp vụ, nhằm tháo gỡ các vướng mắc, bất cập phát sinh từ thực tiễn, nhất là các vấn đề liên quan đến sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy hành chính nhà nước, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong xử lý vi phạm hành chính và đơn giản hóa trình tự, thủ tục hành chính.
Những nội dung có thể làm ảnh hưởng, tác động lớn đến quyền, nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức hoặc thay đổi nguyên tắc đang được triển khai ổn định trên thực tiễn thì chưa điều chỉnh trong đợt sửa đổi lần này.
Về một số nội dung cụ thể của dự thảo Luật, Bộ trưởng cho hay, về thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính, đa số đại biểu Quốc hội có ý kiến đề nghị giữ nguyên thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính như quy định hiện hành, chỉ tăng thời hiệu xử phạt đối với vụ việc vi phạm do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến để thực hiện ý kiến của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực. Trong đó, một số ý kiến đề nghị chỉnh lý lại cách thức quy định để bảo đảm phù hợp hơn.
Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật được chỉnh sửa theo hướng chỉ tăng thời hiệu đối với mỗi loại vi phạm trong các lĩnh vực hiện hành thêm 1 năm (từ 1 năm lên 2 năm và từ 2 năm lên 3 năm) trong trường hợp xử phạt đối với hồ sơ cơ quan do cơ quan tiến hành tố tụng chuyển đến, thay vì quy định chung là 3 năm như dự thảo Luật trình Quốc hội.
Một số ý kiến đề nghị quy định tăng thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong một lĩnh vực như thương mại điện tử, cạnh tranh, an toàn thực phẩm. Về nội dung này, Chính phủ cho biết, việc quy định thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính cần được xác định trên cơ sở tính chất, mức độ vi phạm và đặc thù của từng lĩnh vực quản lý nhà nước là hoàn toàn phù hợp.
Thực tiễn cho thấy, một số lĩnh vực như thương mại điện tử, không gian mạng, an toàn thực phẩm, cạnh tranh thường có hành vi vi phạm được thực hiện tinh vi, có phạm vi tác động lớn, thời gian phát hiện chậm. Do đó, đề xuất tăng thời hiệu xử phạt là có cơ sở và sẽ được nghiên cứu, đánh giá tác động khi sửa đổi toàn diện Luật.
Tuy nhiên, trong lần sửa đổi, bổ sung lần này, bám sát quan điểm, định hướng sửa đổi có trọng tâm, tập trung vào những nội dung cấp bách, dự thảo Luật chưa điều chỉnh thời hiệu đối với các lĩnh vực cụ thể như thương mại điện tử, vi phạm trên không gian mạng, cạnh tranh, an toàn thực phẩm hay giao thông đường bộ. Các lĩnh vực này hiện vẫn áp dụng thời hiệu xử phạt 1 năm, trừ khi đã được quy định khác trong pháp luật chuyên ngành.
Nội dung này sẽ được rà soát, tổng kết thực tiễn để đề xuất điều chỉnh phù hợp khi sửa đổi toàn diện Luật Xử lý vi phạm hành chính trong thời gian tới.
Về thủ tục xử phạt vi phạm hành chính không lập biên bản, một số đại biểu Quốc hội đề nghị cân nhắc việc mở rộng xử phạt không lập biên bản do lo ngại ảnh hưởng đến quyền khiếu nại, tính minh bạch.
Trên cơ sở ý kiến của đại biểu Quốc hội, dự thảo Luật đã được chỉnh sửa theo hướng nâng mức tiền tối đa áp dụng thủ tục xử phạt không lập biên bản từ “đến 250.000 đồng đối với cá nhân, 500.000 đồng đối với tổ chức” chỉ lên gấp 2 lần, thành “đến 500.000 đồng đối với cá nhân, đến 1.000.000 đồng đối với tổ chức” (căn cứ theo mức phạt thực tế đối với hành vi vi phạm) thay vì “đến 1.000.000 đồng đối với cá nhân, đến 2.000.000 đồng đối với tổ chức” để phù hợp với mức tăng lương tối thiểu là khoảng 2,5 lần (thời điểm hiện nay so với thời điểm năm 2012).
Đồng thời, không thay đổi phương thức xác định theo “mức phạt tối đa của khung tiền phạt” (căn cứ theo quy định của khung tiền phạt). Việc điều chỉnh phương thức quy định sẽ được tiếp tục nghiên cứu, đánh giá trong quá trình xây dựng đề xuất sửa đổi toàn diện Luật Xử lý vi phạm hành chính trong thời gian tới, tránh phát sinh cách hiểu và cách áp dụng khác nhau trong thực tiễn.
Thu Giang
