Tư vấn hỗ trợ pháp lý giúp người nghèo nâng cao nhận thức về pháp luật. Ảnh: VGP/DA
Tại Tây Ninh, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương triển khai nhiều hoạt động truyền thông, tư vấn và tập huấn pháp luật nhằm hỗ trợ người nghèo, cận nghèo và các nhóm đối tượng yếu thế. Các hoạt động được tổ chức bài bản, sát thực tiễn, góp phần nâng cao nhận thức pháp luật và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân ngay từ cơ sở.
Người dân được phổ biến đầy đủ về chính sách trợ giúp pháp lý của Nhà nước, quyền lựa chọn người trợ giúp pháp lý cũng như quy trình yêu cầu trợ giúp pháp lý miễn phí. Trợ giúp viên pháp lý đã lồng ghép các tình huống thường gặp trong đời sống như tranh chấp dân sự, đất đai, hôn nhân – gia đình, giúp người dân dễ hiểu, dễ áp dụng.
Đồng thời, các quy định mới về an sinh xã hội, chính sách giảm nghèo đa chiều và thủ tục thụ hưởng chính sách cũng được hướng dẫn cụ thể, qua đó khẳng định vai trò của trợ giúp pháp lý như công cụ quan trọng bảo vệ quyền lợi chính đáng của người dân. Nhiều người tham dự cho biết sau tập huấn đã nắm rõ hơn quy định và cách thức làm hồ sơ để được hưởng chính sách.
Ở xã Vĩnh Châu , nhờ cán bộ và người dân hiểu rõ hơn chính sách an sinh và giảm nghèo, tỷ lệ hồ sơ sai sót trong xét duyệt giảm mạnh, từ 12% xuống còn 4,8% trong hai năm gần đây. Điều này giúp các chính sách như bảo hiểm y tế, hỗ trợ nhà ở, học nghề được triển khai nhanh hơn, đồng thời nhiều tranh chấp nhỏ được giải quyết kịp thời tại địa phương.
Ở xã Thuận Mỹ, nội dung tập huấn tập trung nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở. Cán bộ xã, trưởng ấp và cộng tác viên giảm nghèo được trang bị kỹ năng tư vấn pháp luật, hướng dẫn hồ sơ và xử lý tranh chấp ban đầu, góp phần hạn chế khiếu kiện kéo dài, giảm chi phí và rủi ro cho người dân…
Đến nay, Trung tâm trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh đã hoàn thành kế hoạch tập huấn tại 6 xã, với hơn 650 đại biểu và hàng trăm người thuộc diện nghèo, cận nghèo được tiếp cận kiến thức pháp luật cơ bản. Song song đó, Trung tâm trực tiếp tham gia gần 600 vụ việc tố tụng, hỗ trợ giải quyết các tranh chấp đất đai, dân sự, lao động.
Các lớp tập huấn tập trung nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở về trợ giúp pháp lý. Ảnh: VGP/DA
Những kết quả này cho thấy trợ giúp pháp lý đang chuyển từ hỗ trợ thụ động sang đồng hành chủ động, trở thành giải pháp quan trọng góp phần giảm nghèo bền vững và nâng cao khả năng tiếp cận chính sách cho người yếu thế trên địa bàn tỉnh.
Tại Lai Châu, theo bà Nguyễn Thị Nga, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh Lai Châu, trường hợp thuộc diện được trợ giúp pháp lý trên địa bàn tỉnh phần lớn là người nghèo, người dân tộc thiểu số. Thời gian qua, đơn vị đã tích cực tư vấn pháp luật, tham gia tố tụng, đại diện ngoài tố tụng cho người được trợ giúp pháp lý, góp phần giúp cho các cơ quan tiến hành tố tụng giải quyết vụ án.
"Từ khi vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, Trung tâm đã chủ động tham mưu, gửi văn bản đến các xã, phường đề nghị bố trí đầu mối phối hợp, cung cấp thông tin về người thuộc diện được trợ giúp pháp lý để kịp thời tiếp cận, hỗ trợ các trường hợp đủ điều kiện và có nhu cầu", bà Nga cho biết.
Qua những buổi truyền thông pháp luật, trợ giúp pháp lý, tư vấn pháp luật thường xuyên, người nghèo, đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa của tỉnh đã dần hiểu, pháp luật không phải là điều gì xa xôi, mà là công cụ bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
Từ việc tiếp cận trợ giúp pháp lý, người dân đã thay đổi suy nghĩ, không trông chờ, ỷ lại mà chủ động hơn trong bảo vệ quyền lợi của bản thân và cộng đồng. Họ nhận ra rằng, muốn thoát nghèo bền vững, không chỉ cần cây trồng, con giống, mà còn cần tri thức pháp luật làm nền tảng.
Có thể thấy, hoạt động trợ giúp pháp lý ở cơ sở đã chứng minh hiệu quả rõ rệt trong việc đưa pháp luật đến gần người nghèo. Sự kết hợp giữa truyền thông pháp luật và trợ giúp pháp lý thực tế tại cơ sở là chìa khóa để nâng cao hiệu quả, giúp người dân hiểu và chủ động bảo vệ mình.
Diệu Anh
