Diễn đàn đổi mới sáng tạo năng lượng năm 2025: tạo động lực cho sự chuyển dịch năng lượng bền vững, kiến tạo tương lai xanh

Đây là sự kiện có ý nghĩa quan trọng, nhằm lan toả tinh thần đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ hiện đại, hiện thực hoá mục tiêu phát triển năng lượng bền vững.

Phát biểu tại Diễn đàn, ông Võ Tân Thành – Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho biết, năng lượng từ lâu được xem là huyết mạch của nền kinh tế, là điều kiện tiên quyết để đảm bảo an ninh quốc gia, phát triển bền vững cũng như nâng cao chất lượng cuộc sống. Hiện nay, thế giới đang chuyển mình mạnh mẽ sang các mô hình tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn và giảm phát thải carbon. Chính vì vậy, các vấn đề trong lĩnh vực năng lượng của Việt Nam đang mang một ý nghĩa chiến lược quan trọng và sâu sắc.

Bên cạnh đó, Quốc hội vừa thông qua Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 70-NQ/TW về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia, cùng với việc triển khai Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia đến năm 2030 tầm nhìn 2045.

Theo đó, Việt Nam đang nỗ lực thực hiện cam kết tại COP26 với mục tiêu đạt phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. Để đạt được mục tiêu này, chuyển dịch năng lượng công bằng, bền vững được coi là yêu cầu cấp thiết. Tuy nhiên, thách thức lớn nhất ở hiện nay chính là quá trình huy động nguồn lực tài chính, công nghệ cũng như hợp tác quốc tế trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu gay gắt.

“Đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực năng lượng không chỉ là nhiệm vụ của Nhà nước mà còn là trách nhiệm và cơ hội của doanh nghiệp”, ông Võ Tân Thành nhấn mạnh.

Đồng hành cùng Nghị quyết số 70-NQ/TW, ông Đặng Hải Dũng – Phó Cục Trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến nông, Bộ Công Thương cho biết, kế hoạch hành động được thực hiện dựa trên bốn trụ cột chính. Thứ nhất, sử dụng Năng lượng Tiết kiệm và Hiệu quả, đây là nền tảng là giải pháp “cầu” quan trọng nhất. Thứ hai, nghiên cứu Khoa học và Phát triển Công nghệ, là động lực cho sự đổi mới và tối ưu hoá toàn hệ thống. Thứ ba, bảo vệ Môi trường và Ứng phó Biến đổi khí hậu, thể hiện cam kết phát triển xanh và bền vững. Thứ tư, triển khai Mô hình Kinh tế Tuần hoàn, nhằm tối ưu hoá việc sử dụng tài nguyên trong toàn bộ chuỗi giá trị năng lượng.

Bên cạnh đó, ông Đặng Hải Dũng còn cho biết, tỷ lệ tiết kiệm năng lượng phải đạt từ 8 – 10% so với kịch bản phát triển thông thường đối với mặt cung – cầu và năng lượng tái tạo. Đây là một chỉ số quan trọng, thể hiện hiệu quả của nền kinh tế và đặc biệt, năng lượng tái tạo sẽ chiếm từ 25 – 30% trong tổng cung năng lượng sơ cấp, khẳng định xu thế chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ của Việt Nam.

Hơn nữa, đẩy mạnh ứng dụng Công nghệ 4.0 vào trong kế hoạch hành động, điển hình như Bản sao số (Digital Twin) giúp tối ưu hoá vận hành nhà máy, Blockchain sẽ tăng cường minh bạch trong giao dịch năng lượng, AI cùng Big Data giúp dự báo, điều độ và vận hành hệ thống điện một cách thông minh hơn.

Ông Phạm Đăng An – Phó Tổng Giám đốc Vũ Phong Energy Group, Giám đốc VP Carbon nhận định: “Chuyển đổi số trong năng lượng không chỉ là chạy đua công nghệ. Đó là hành trình xây dựng hạ tầng của niềm tin – nơi mọi cam kết hướng đến Net – Zero đều có thể được kiểm chứng”.

Tuy nhiên, Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển dịch năng lượng mạnh mẽ với tốc độ phát triển điện mặt trời, điện gió thuộc nhóm cao nhất khu vực. Chính vì vậy, việc làm chủ công nghệ chế tạo thiết bị biến đổi năng lượng không chỉ là yêu cầu về kỹ thuật mà còn mang tính chiến lược quốc gia.

Nguyễn Hạnh