Thông qua về nguyên tắc các nghị quyết sắp xếp cấp xã của 34 tỉnh, thành
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua về nguyên tắc các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 vào chiều 5/6 với 100% thành viên có mặt tán thành.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, trên cơ sở đề nghị của UBND 63 tỉnh, thành phố và của Bộ Nội vụ, Chính phủ đã có 34 tờ trình (kèm theo hồ sơ Đề án) trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025 của 34 tỉnh, thành phố mới dự kiến hình thành sau khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.
Trong tổng số 10.035 đơn vị hành chính cấp xã hiện nay của cả nước, có 9.907 đơn vị hành chính cấp xã (7.571 xã, 1.719 phường và 617 thị trấn) thực hiện sắp xếp và 128 đơn vị hành chính cấp xã (123 xã, 5 phường) không thực hiện sắp xếp (giữ nguyên) do đã đạt cả 2 tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số hoặc có yếu tố đặc thù (vị trí biệt lập) theo quy định của Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.
Các tỉnh, thành phố đã xây dựng 3.193 phương án sắp xếp 9.907 đơn vị hành chính cấp xã để hình thành 3.193 đơn vị hành chính cấp xã mới (2.498 xã, 682 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị.
Kết quả sau khi thực hiện sắp xếp, cả nước còn tổng số 3.321 đơn vị hành chính cấp xã (2.621 xã, 687 phường và 13 đặc khu), giảm 6.714 đơn vị hành chính cấp xã (đạt tỷ lệ giảm 66,91%).
Có tổng số 3.036/3.193 đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp (đạt tỷ lệ 95,08%) bảo đảm định hướng tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.
157/3.193 đơn vị hành chính cấp xã (chiếm tỷ lệ 4,92%) chưa đạt định hướng tiêu chuẩn nhưng không thể sắp xếp thêm với các đơn vị hành chính cấp xã liền kề. Tại Đề án các địa phương đã giải trình rõ lý do, Chính phủ thống nhất và đề nghị áp dụng quy định tại khoản 3 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã thông qua về nguyên tắc các nghị quyết về sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã năm 2025
Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà cho biết sẽ chuyển cơ bản biên chế cấp huyện hiện nay để sắp xếp, bố trí biên chế cho đơn vị hành chính cấp xã mới sau sắp xếp. Đội ngũ cán bộ lãnh đạo, quản lý của hệ thống chính trị cấp huyện hiện nay nghiên cứu để cơ bản bố trí làm nòng cốt tại các đơn vị hành chính cấp xã mới; đồng thời tăng cường một số cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh về cấp xã.
Trước mắt, số lượng cán bộ, công chức, viên chức của đơn vị hành chính cấp xã sau sắp xếp không vượt quá tổng số cán bộ, công chức có mặt tại các đơn vị hành chính cấp xã trước sắp xếp (không tính số lượng cán bộ, công chức, viên chức cấp tỉnh, cấp huyện được bố trí làm việc tại đơn vị hành chính cấp xã).
Sau khi sắp xếp, thực hiện rà soát tinh giản biên chế gắn với cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, bảo đảm trong thời hạn 5 năm cơ bản theo đúng quy định.
Kết thúc hoạt động của người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và thực hiện giải quyết chế độ, chính sách theo quy định của Chính phủ.
Chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng các phương án
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp thẩm tra nội dung này, nhận thấy, trong đợt sắp xếp này, có 10/34 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã thực hiện sắp xếp đối với toàn bộ đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc. Nhiều tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã chủ động, linh hoạt, sáng tạo trong việc xây dựng các phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã.
Cùng với việc sắp xếp để giảm số lượng, tăng quy mô của đơn vị hành chính, nhiều đơn vị hành chính được cơ cấu lại về phạm vi, tính chất để phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế và mở rộng không gian phát triển, xử lý các bất hợp lý về địa lý, thực tiễn quản lý mà không bó hẹp trong ranh giới hành chính cấp huyện, cấp xã hiện nay.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, phần lớn các đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp được giữ tên gọi của một trong các đơn vị hành chính trước khi thực hiện sắp xếp hoặc sử dụng tên gọi của đơn vị hành chính cấp huyện, có đơn vị hành chính được sử dụng tên gọi mới gắn với yếu tố lịch sử, văn hóa tại địa phương...
Bên cạnh đó, cũng có trường hợp ghép tên xã kèm tên huyện hiện nay khiến tên gọi của đơn vị hành chính bị kéo dài hoặc đặt tên kèm số thứ tự nhưng cách thể hiện lại thiếu thống nhất ngay trong 1 tỉnh; cá biệt, có trường hợp thay đổi tên gọi đơn vị hành chính nhưng không gắn với sắp xếp, điều chỉnh địa giới đơn vị hành chính có thể làm phát sinh nhiều thủ tục hành chính không cần thiết.
Lựa chọn cán bộ chủ chốt cấp xã rất quan trọng
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao sự chủ động, nỗ lực của Chính phủ, Bộ Nội vụ, các bộ ngành liên quan, địa phương cũng như cơ quan thẩm tra của Quốc hội, trên tinh thần “vừa chạy vừa xếp hàng”, chuẩn bị hồ sơ “đồ sộ” về sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp xã và đảm bảo tiến độ.
Thủ tướng chỉ đạo triển khai sắp xếp, xử lý trụ sở, cơ sở vật chất khi thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính các cấp Nhấn mạnh sự quan trọng của công tác sắp xếp bố trí cán bộ ở cấp xã, nhất là cán bộ chủ chốt, Chủ tịch Quốc hội cho rằng nhân sự được lựa chọn làm Chủ tịch UBND phải am hiểu về quản lý Nhà nước, có kinh nghiệm. Bởi sắp tới, hơn 1.000 nhiệm vụ ở cấp huyện và nhiều nhiệm vụ ở cấp tỉnh được chuyển xuống cấp xã.
“Mục tiêu là làm sao cho xã mạnh thì tỉnh mới mạnh, tỉnh mạnh thì Trung ương mới mạnh. Tất cả chủ trương bây giờ tập trung ở cấp xã để triển khai thực hiện. Tôi đề nghị tiếp tục chỉ đạo địa phương quán triệt vấn đề cán bộ. Nếu nhân sự không đủ tiêu chuẩn, điều kiện, có thể thay thế. Chủ tịch xã không nhất thiết phải là người từ tỉnh xuống làm được, chúng ta phải chọn”, Chủ tịch Quốc hội lưu ý, đồng thời nhấn mạnh tới đây sẽ triển khai tập huấn về chức năng, quyền hạn cho cấp xã.
Quan tâm đến xử lý tài sản, trong đó có trụ sở dôi dư sau sáp nhập, Chủ tịch Quốc hội đánh giá, thực tế là chỗ cần thì thiếu, chỗ có thì không sử dụng, song cũng cần thời gian để sắp xếp chứ không phải vài ba tháng là xong.
Sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã, cấp tỉnh là nhiệm vụ rất quan trọng và phức tạp, đòi hỏi cân nhắc kỹ lưỡng để tính toán đúng. Các quy định được ban hành đến với người dân phải thông suốt thì mới thực hiện hành công, góp phần thực hiện chủ trương lớn của Đảng.
“Đây là chủ trương lịch sử, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội quyết định những vấn đề lịch sử của đất nước. Người dân kỳ vọng vào đợt sắp xếp này để tạo ra động lực mới, diện mạo mới”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.
Hải Liên
