Chuẩn hóa nghề môi giới bất động sản – Kiến tạo cho sự nghiệp bền vững

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam (VARS) tổ chức Tọa đàm “Chuẩn hóa nghề môi giới bất động sản - Kiến tạo sự nghiệp bền vững" vào ngày 07/12/2025 tại TPHCM, cùng sự đồng hành của Tập đoàn Nam Long trong vai trò đơn vị tài trợ kim cương. Tọa đàm có sự tham dự của đại diện cơ quan quản lý, chuyên gia pháp lý, kinh tế, đào tạo và cộng đồng doanh nghiệp bất động sản.

Nguồn nhân lực chưa đạt chuẩn, thị trường cần bước chuyển mạnh mẽ

Theo khảo sát của Viện nghiên cứu đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARS IRE), có đến 89% lực lượng môi giới bất động sản hiện nay chưa có chứng chỉ hành nghề hoặc chứng chỉ đã hết hiệu lực. Trong đó, 51,8% chưa có chứng chỉ và chưa từng qua đào tạo, 24,1% đã qua đào tạo nhưng chưa có chứng chỉ, và 12,8% có chứng chỉ nhưng đã hết hiệu lực. Chỉ có 11,3% hiện đang sở hữu chứng chỉ hành nghề còn hiệu lực,

Bên cạnh thực trạng trên, khảo sát của Viện Nghiên cứu Thị trường bất động sản Việt Nam, cho thấy, nhiều cơ sở đào tạo không đủ điều kiện pháp lý vẫn mô lớp, cất xén chương trình, thiếu kiểm tra, giảng viên không đạt chuẩn. Giấy chứng nhận được cấp chỉ qua vài giờ hoặc vài buổi học ngắn ngủi, không bảo đảm thời lượng theo quy định, nhưng vẫn được sử dụng trong hồ sơ xin mở sàn hoặc dự thi sát hạch chứng chỉ hành nghề, tạo ra rủi ro chất lượng cho thị trường.

Một bất cập khác hiên nay là một số địa phương chưa tổ chức kỳ thi sát hạch, các nhà môi giới bất động sản không biết nên theo học ở đâu là đúng chuẩn, trong khi các doanh nghiệp thì không thể tuyển dụng đủ nhân sự có chứng chỉ hợp pháp để đảm bảo vận hành theo quy định pháp luật.

Tại tọa đàm, ông Phạm Lâm, Phó Chủ tịch VARS cho hay, khi thị trường bất động sản ngày càng mở rộng trên quy mô toàn quốc, yêu cầu về kiến thức, kỹ năng và chuẩn hành nghề càng trở nên khắt khe hơn. "Không thể kỳ vọng một thị trường minh bạch nếu người môi giới không được trang bị đầy đủ kiến thức và năng lực. Hội Môi giới nhiều năm nay luôn cố gắng thúc đẩy đào tạo, tuyên truyền, và đặc biệt là sự tuân thủ pháp luật trong toàn lực lượng. Chúng tôi muốn môi giới phải được thừa nhận là một nghề nghiệp thực thụ, có trách nhiệm và có giá trị", ông Lâm nói.

Phó Chủ tịch VARS cũng nhìn nhận rằng trước đây nghề môi giới chưa có hành lang pháp lý rõ ràng, nhiều người làm nghề tự phát. Tuy nhiên, những năm gần đây, các nỗ lực chuyên nghiệp hóa đã được luật hóa, tạo khuôn khổ quan trọng để nâng chất lượng hoạt động môi giới. "Tọa đàm hôm nay là cơ hội để các chuyên gia trong nước, quốc tế và cơ quan quản lý cùng chia sẻ giải pháp, nhằm thúc đẩy nghề môi giới trở thành sự nghiệp bền vững, người làm nghề cảm thấy tự hào và được xã hội ghi nhận", ông Lâm cho biết.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Lê Hải Đăng, Phó Giám đốc Phát triển chiến lược và Đối ngoại Công ty TNHH Bất động sản Smartland, cho rằng mức độ tuân thủ trên thị trường hiện nay "không đồng đều". Các doanh nghiệp lớn bắt buộc phải tuân thủ vì rủi ro thương hiệu và pháp lý quá lớn. Trong khi đó, nhóm môi giới cá nhân và mô hình tự phát lại coi trọng việc "chốt deal bằng mọi giá", dễ dẫn tới sai phạm.

Ông Đăng phân tích, nhiều môi giới không nắm rõ thông tin dự án, dẫn đến việc tư vấn sai lệch. Quy trình nhận cọc, giao dịch bị giản lược, tiềm ẩn rủi ro tranh chấp. Môi giới không coi trọng thương hiệu cá nhân, làm sai rồi "biến mất", khiến doanh nghiệp không dám tuyển dụng. Để chuẩn hóa thị trường cần "kiềng ba chân": Pháp luật - hiệp hội - doanh nghiệp. Trong đó, doanh nghiệp phải tự xây bộ tiêu chuẩn văn hóa nghề, vì "nhân viên là người phản chiếu văn hóa doanh nghiệp", ông Đăng nói.

Giải pháp để nâng tầm môi giới

Ở góc độ vận hành, nhiều doanh nghiệp chia sẻ mô hình quản trị nhằm kiểm soát chất lượng môi giới. Trong đó, Eximrs, DKRA, Smartland và nhiều đơn vị lớn đều đã xây dựng bộ tiêu chuẩn nội bộ gồm: Đào tạo tư duy và văn hóa nghề ngay từ giai đoạn tuyển dụng; đào tạo chuyên môn sâu về pháp lý, quy hoạch, quy trình hồ sơ, tài chính; hệ thống kiểm tra, giám sát, xử phạt rõ ràng và minh bạch; ứng dụng công nghệ, phần mềm quản trị thông tin để hạn chế sai sót của môi giới.

Ông Trần Minh Quang, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần bất động sản Eximrs đánh giá cao việc xây dựng tiêu chuẩn nghề và bộ quy tắc đạo đức, nhưng nhấn mạnh cần đi kèm cơ chế giám sát và xử lý.

"Nếu chỉ dựa vào tự nguyện, thì rất khó nâng chất lượng toàn thị trường. Chúng ta cần một cơ chế kiểm tra, xử lý sau khi chuẩn hóa, để đảm bảo sân chơi công bằng cho cả doanh nghiệp lớn và nhỏ".

Theo ông Quang, sự minh bạch sẽ tạo ra "cuộc chơi bình đẳng", nơi doanh nghiệp nghiêm túc không còn bị thiệt thòi bởi những đơn vị làm ăn chụp giật.

Còn ở góc độquản lý nhà nước, bà Hoàng Thu Hằng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và Thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), chỉ ra nhiều vi phạm đáng báo động. Theo bà Hằng, lực lượng môi giới có chứng chỉ hợp lệ thấp hơn rất nhiều so với số lượng thực tế đang hành nghề. Nhiều cá nhân đưa bất động sản chưa đủ điều kiện vào kinh doanh, thậm chí cố tình che giấu pháp lý, "đẩy rủi ro cho người mua".

"Thiếu minh bạch thông tin đang là điểm yếu lớn nhất của thị trường. Khi môi giới thiếu hiểu biết hoặc cố tình làm sai, người dân là bên chịu thiệt hại đầu tiên. Bộ Xây dựng đã nhận rất nhiều đơn thư phản ánh về việc môi giới đưa sản phẩm chưa đủ pháp lý vào giao dịch rồi biến mất", bà Hằng nhấn mạnh.

Kết thúc tọa đàm, ông Trần Minh Hoàng, Phó Chủ tịch VARS khẳng định: "Chuẩn hóa nghề môi giới không chỉ dừng lại ở việc tuân thủ pháp luật. Doanh nghiệp phải tự nâng cấp quy trình, chuẩn hóa đào tạo, ứng dụng công nghệ và đặc biệt là nâng tầm đạo đức nghề nghiệp. Chỉ khi đó thị trường mới minh bạch và người môi giới mới có cơ hội phát triển bền vững".

Tọa đàm được xem là bước tiến quan trọng, mở ra lộ trình chuẩn hóa lực lượng môi giới bất động sản, hướng tới một thị trường an toàn, chuyên nghiệp và phát triển ổn định.

Nguyễn Hạnh