
Tại hội thảo khoa học “Hệ sinh thái chuyển đổi xe điện hai bánh trên địa bàn TP Hồ Chí Minh”, do Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh tổ chức ngày 18/6, ông Trần Thanh Bình, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh cho rằng: “Trong bối cảnh ô nhiễm không khí và biến đổi khí hậu ngày càng trầm trọng, việc chuyển đổi phương tiện giao thông cá nhân từ sử dụng nhiên liệu hóa thạch sang năng lượng sạch trở nên cấp thiết. TP Hồ Chí Minh với vai trò là đô thị đầu tàu của cả nước, cần tiên phong thực hiện mục tiêu này, bắt đầu từ việc chuyển đổi xe hai bánh – loại phương tiện chiếm tỷ trọng lớn trong hệ thống giao thông đô thị”.
Theo ông Bình, UBND TP Hồ Chí Minh đã giao Viện phối hợp xây dựng Đề án Chuyển đổi Xanh giai đoạn 2025–2030, với hai trụ cột trọng tâm là giao thông và năng lượng. Trong đó, lộ trình chuyển đổi xe máy xăng sang xe điện được ưu tiên triển khai trước đối với khoảng 400.000 tài xế công nghệ và nhân viên giao hàng, nhóm đối tượng có tần suất di chuyển cao, phát thải lớn và có tính tổ chức qua các nền tảng số.
Nhiều ý kiến cũng cho rằng, mục tiêu chuyển đổi 80% trong giai đoạn 2026 - 2027 là khá cấp bách, đòi hỏi sự đồng bộ từ chính sách Nhà nước, hỗ trợ tài chính, hạ tầng sạc và cam kết từ phía các hãng xe, đơn vị vận hành công nghệ. Tuy nhiên, lộ trình cần rõ ràng và khả thi, nếu không sẽ chỉ dừng ở hội thảo mà không tạo được chuyển biến thực chất.
Hiện nay, khó khăn lớn nhất là thiếu hạ tầng sạc điện để đáp ứng nhu cầu di chuyển liên tục của lực lượng tài xế công nghệ. Một tài xế thường di chuyển từ 100 - 200km mỗi ngày phải sạc pin ít nhất 2 lần. Tuy nhiên, hầu hết trạm sạc hiện có nằm trong trung tâm thương mại, chung cư, gây bất tiện và phát sinh chi phí. Do đó, việc quy hoạch mạng lưới trạm sạc tại các điểm công cộng như vỉa hè rộng, đất công chưa khai thác... là một trong những nội dung được tập trung bàn thảo.

Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh) cho biết, Thành phố đã hoàn tất đấu thầu chuyển đổi 32 tuyến xe buýt xăng sang xe buýt điện và sẽ tiếp tục triển khai chuyển đổi xe hai bánh cho shipper, tài xế công nghệ. Hiện nay, giai đoạn thí điểm với hơn 100 xe điện bước đầu cho kết quả tích cực, được tài xế đón nhận nhờ các hỗ trợ về giá, vốn vay và tiết kiệm nhiên liệu.
“Nghiên cứu cho thấy, tài xế có thể tiết kiệm từ 40.000 đến 60.000 đồng/ngày khi sử dụng xe điện, thời gian hoàn vốn dao động 24 - 30 tháng. Đây là cơ sở để các ngân hàng, tổ chức tín dụng xây dựng gói vay ưu đãi đồng hành cùng chương trình”, ông Hải chia sẻ.
Dự kiến, sau khi chính sách được thông qua, năm 2026 sẽ chuyển đổi 30% tài xế xe hai bánh chạy xăng sang chạy điện và đến năm 2027 sẽ tăng tốc đẩy mạnh và đạt thêm 50%. Tổng cộng trong 2 năm, Thành phố sẽ hoàn tất chuyển đổi xe hai bánh phục vụ giao hàng và công nghệ sang xe điện được khoảng 80% (tương đương khoảng 320.000 xe).
Kết quả của hội thảo lần này sẽ là cơ sở cho Viện Nghiên cứu phát triển tổng hợp báo cáo kiến nghị chính sách, trình UBND Thành phố để ban hành các giải pháp cụ thể thúc đẩy quá trình chuyển đổi quy mô lớn trong thời gian tới.