Trung tâm Dị ứng và Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai vừa phát đi cảnh báo khẩn cấp về tình trạng thuốc chống viêm Phenylbutazone, loại thuốc đã bị cấm lưu hành tại Việt Nam từ năm 2001 nhưng vẫn được rao bán công khai trên mạng xã hội.
Chỉ trong 6 tháng đầu năm 2025, đơn vị đã tiếp nhận hàng loạt bệnh nhân gặp biến chứng nghiêm trọng, thậm chí tử vong sau khi tự ý sử dụng loại thuốc này.
Trường hợp điển hình là bệnh nhân nam 51 tuổi, trú tại Hải Phòng, tự mua Phenylbutazone qua mạng để điều trị đau khớp. Sau khi dùng, bệnh nhân xuất hiện sốt cao, phát ban toàn thân, nhập viện và được chẩn đoán mắc hội chứng DRESS một dạng phản ứng dị ứng thuốc nghiêm trọng, đe dọa tính mạng.
Một bệnh nhân nữ 70 tuổi ở Hòa Bình cũng tự dùng Phenylbutazone kèm thuốc không rõ nguồn gốc. Chỉ ít ngày sau, bà bị sốt cao, loét miệng, đau mắt, suy gan cấp và sốc nhiễm khuẩn. Dù được cấp cứu, bệnh nhân không qua khỏi. Chẩn đoán xác định bà mắc hội chứng Lyell biến chứng dị ứng thuốc cực kỳ nặng.
Thuốc chống viêm Phenylbutazone đã bị cấm tại Việt Nam nhưng vẫn được rao bán tràn lan trên mạng xã hội.
Hình ảnh phát ban toàn thân trên bệnh nhân dị ứng thuốc nặng do Phenylbutazone.
Ngoài ra, nhiều bệnh nhân khác phải nhập viện trong tình trạng tổn thương đa cơ quan sau khi uống Phenylbutazone liên tục 30–35 ngày. Theo thống kê, hầu hết các ca đều khởi phát triệu chứng muộn, từ một tuần tới vài tháng sau khi bắt đầu dùng thuốc. Điều này khiến việc khai thác tiền sử dùng thuốc và chẩn đoán gặp nhiều khó khăn.
Phenylbutazone là thuốc chống viêm, giảm đau không steroid, trước đây được dùng điều trị gout cấp và viêm cứng khớp đốt sống.
Tuy nhiên, loại thuốc này gây nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng như ảnh hưởng đến hệ tạo máu (thiếu máu bất sản, thiếu máu tan huyết, mất bạch cầu hạt), tai biến mạch máu, loét dạ dày, tá tràng, xuất huyết tiêu hóa, tổn thương gan, thận, phù, viêm thần kinh thị giác, điếc và các phản ứng ngoài da nặng như hội chứng hoại tử biểu bì nhiễm độc.
Do nguy cơ cao gây tử vong, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã ban hành Công văn số 2706, yêu cầu ngừng nhập khẩu nguyên liệu, thành phẩm chứa Phenylbutazone và dừng cấp số đăng ký cho các sản phẩm có thành phần này.
BS. Chu Chí Hiếu - Trưởng phòng Dị nguyên, Trung tâm Dị ứng và miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, các trường hợp dị ứng thuốc nặng này phải mất rất nhiều thời gian để có thể phục hồi hoàn toàn hoặc dù đã khỏi thì vẫn có nguy cơ tái phát (kể cả không tiếp xúc lại với thuốc) và tiềm ẩn nhiều biến chứng muộn sau này.
"Phenylbutazone là thuốc cấm vì nguy cơ gây dị ứng nghiêm trọng, suy đa tạng, thậm chí tính mạng người bệnh. Các ca bệnh là minh chứng rõ ràng nhất. Do đó, người dân tuyệt đối không tự ý mua, sử dụng bất kỳ thuốc gì khi chưa có chỉ định bác sĩ", BS Hiếu khuyến cáo mạnh mẽ người dân.
TS.BSCC Nguyễn Hoàng Phương - Giám đốc Trung tâm Dị ứng và miễn dịch lâm sàng, Chủ tịch Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng Việt Nam khẳng định, việc mua bán thuốc cấm như Phenylbutazone online là hành vi vô trách nhiệm, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng người dân.
Người dân không tự ý dùng thuốc theo mách bảo, quảng cáo trên mạng, nhất là thuốc trị đau xương khớp "thần tốc". Chỉ sử dụng thuốc khi có đơn và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Nếu xuất hiện bất kỳ triệu chứng bất thường (sốt, phát ban, mệt mỏi, vàng da, loét miệng...) sau khi dùng thuốc thì cần đến ngay các cơ sở y tế.
