Hội thảo khoa học là sự kiện trọng tâm trong chuỗi hoạt động hướng tới kỷ niệm 80 năm Ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm Ngày hội Quốc phòng toàn dân.
Các tham luận tại hội thảo đã tập trung làm rõ cuộc đời, sự nghiệp và khẳng định, tôn vinh những cống hiến, hy sinh của Thiếu tướng Hoàng Sâm đối với cách mạng Việt Nam. Qua đó, tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận thức, bồi dưỡng tinh thần yêu nước, lòng tự hào, tự tôn dân tộc cho các tầng lớp nhân dân, nhất là thế hệ trẻ trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong giai đoạn hiện nay, góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chiến lược xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đưa đất nước phát triển nhanh và bền vững.
Phát biểu khai mạc hội thảo, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình Lê Ngọc Quang khẳng định: Hơn 40 năm hoạt động cách mạng, Thiếu tướng Hoàng Sâm đã đảm nhiệm nhiều cương vị chỉ huy, trên nhiều chiến trường khác nhau và trong mọi điều kiện, hoàn cảnh, đồng chí luôn thể hiện phẩm chất sáng ngời của người chiến sĩ cách mạng, một người chỉ huy tài năng, người cán bộ cần mẫn, tận tụy với công việc, hết lòng, hết sức đem trí lực, tài lực của mình phục vụ Tổ quốc, phục vụ Quân đội, phục vụ Nhân dân.
"Những đóng góp quan trọng và to lớn của đồng chí đã góp phần làm sáng ngời chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tô thắm thêm lịch sử và truyền thống vẻ vang của Đảng, của dân tộc, của Quân đội nhân dân Việt Nam và quê hương Quảng Bình. Đảng bộ và nhân dân Quảng Bình luôn tự hào về đồng chí Hoàng Sâm, người chiến sĩ cộng sản kiên trung trọn cuộc đời phấn đấu, hy sinh vì nước, vì dân.
Phát huy truyền thống hào hùng của các thế hệ cha ông, tinh thần cách mạng kiên trung của Thiếu tướng Hoàng Sâm, truyền thống của quê hương "Hai giỏi", trong những năm qua, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân Quảng Bình luôn đoàn kết một lòng, nỗ lực, khắc phục mọi khó khăn, tích cực xây dựng và phát triển quê hương", Bí thư Tỉnh ủy Quảng Bình nhấn mạnh.
Thiếu tướng Hoàng Sâm tên thật là Trần Văn Kỳ, (sinh năm 1915) trong một gia đình nông dân nghèo tại xã Văn Hóa, huyện Tuyên Hóa, tỉnh Quảng Bình. Ông là một trong những tướng lĩnh đầu tiên của Quân đội, được Bác Hồ phong đợt đầu năm 1948. Ông cũng là Đội trưởng đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Năm 1927, lúc 12 tuổi, Trần Văn Kỳ theo gia đình rời quê hương sang sinh sống tại Thái Lan và gặp gỡ lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, với bí danh là Thầu Chín, sang hoạt động cách mạng ở đây. Cậu thiếu niên Trần Văn Kỳ lúc ấy đã được lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc tin tưởng chọn làm liên lạc và tham gia học tập tại trường Thiếu niên Việt kiều.
Năm 1933, đồng chí được kết nạp vào Thanh niên Cộng sản Đoàn, sau đó, được kết nạp vào Đảng Cộng sản Đông Dương. Trong vai trò là Đội phó rồi Đội trưởng Đội du kích Pác Bó, đồng chí Hoàng Sâm đã chỉ huy đội hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ bảo vệ an toàn khu căn cứ, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc, bảo vệ cán bộ, làm giao thông liên lạc; đồng thời tham gia xây dựng cơ sở cách mạng, tiễu phỉ, trừ gian ở vùng biên giới tỉnh Cao Bằng; vận động quần chúng, huấn luyện tự vệ chiến đấu.
Ngày 22/12/1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, tỉnh Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân làm lễ thành lập (tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam), đồng chí Hoàng Sâm được tín nhiệm bầu làm Đội trưởng đầu tiên của Đội, trực tiếp chỉ huy đánh thắng các trận Phai Khắt, Nà Ngần, Đồng Mu, mở đầu cho truyền thống "bách chiến, bách thắng" của Quân đội nhân dân Việt Nam.
Trong giai đoạn kháng chiến chống thực dân Pháp (1946-1950), đồng chí được giao giữ chức vụ Khu trưởng Khu 2, Chỉ huy Mặt trận Tây tiến, Tư lệnh Liên khu 3. Ngày 20/1/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký Sắc lệnh phong quân hàm Thiếu tướng cho Hoàng Sâm khi ông mới 33 tuổi.
Sau Chiến thắng Điện Biên Phủ, đồng chí làm Đại đoàn trưởng Đại đoàn 320, chỉ huy tiếp quản Hải Phòng. Từ năm 1955-1968, Thiếu tướng Hoàng Sâm làm Tư lệnh Quân khu Tả Ngạn, Tư lệnh Quân khu Hữu Ngạn và Tư lệnh Quân khu 3. Giữa năm 1968, ông được lệnh vào làm Tư lệnh Quân khu Trị Thiên và hy sinh vào cuối năm đó.
Với những công lao đóng góp cho sự nghiệp cách mạng và xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam, Thiếu tướng Hoàng Sâm đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Hồ Chí Minh (truy tặng 1999), Huân chương Quân công hạng Nhất, Huân chương Chiến công hạng Nhất, Huân chương Chiến thắng hạng Nhất, Huân chương Chiến sỹ vẻ vang hạng Nhì, hạng Ba và nhiều phần thưởng cao quý khác.
Lưu Hương