'Bệ phóng' hỗ trợ học sinh, sinh viên Thủ đô khởi nghiệp

Đây không chỉ là một sân chơi khởi nghiệp, mà còn là cơ hội để sinh viên sớm hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo, khơi dậy tiềm năng, tạo điều kiện nuôi dưỡng, phát triển nhiều ý tưởng độc đáo, góp phần thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, xây dựng một thế hệ doanh nhân bản lĩnh.

Sinh viên đoạt giải cuộc thi nh phố Hà Nội tổ chức Vòng chung kết cuộc thi thử thách
Ảnh tư liệu: TTXVN phát

Theo Phó Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên thành phố Hà Nội Nguyễn Tiến Hưng, Cuộc thi "Bệ phóng khởi nghiệp" là hoạt động của tuổi trẻ Thủ đô nhằm thực hiện Chương trình số 07-CTr/TU của Thành ủy về việc "Đẩy mạnh phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2021-2025". Vì vậy, điều kiện đầu tiên để có thể lọt vào vòng sơ loại cuộc thi là các đội tuyển phải từng giành giải cao ở những sân chơi khởi nghiệp cấp trường đại học và tương đương.

Chủ tịch Hội Sinh viên thành phố Hà Nội cho biết, năm 2025 sẽ là năm thứ 3 tổ chức Cuộc thi "Bệ phóng khởi nghiệp". Ban Tổ chức dự định sẽ mở rộng khối đối tượng tham gia, đồng thời sẽ tập trung vào các dự án công nghệ và phát triển công nghệ, mời thêm nhiều chuyên gia, doanh nghiệp thuộc lĩnh vực này tham gia để có thêm nhiều kinh nghiệm chuyên môn sâu, kiến thức thực tiễn cho các thí sinh. Từ đó, xây dựng cuộc thi không chỉ là nơi tranh tài khởi nghiệp, sáng tạo của sinh viên Thủ đô mà còn trở thành cầu nối giữa những ý tưởng, dự án xuất sắc với các nhà đầu tư, doanh nghiệp, trung tâm "ươm mầm" để tạo nguồn sinh lực cho các nhà khởi nghiệp trẻ. "Việt Nam đang chuẩn bị bước vào một kỷ nguyên mới, đòi hỏi thanh niên, sinh viên dám nghĩ lớn, làm lớn và tự tin vượt qua giới hạn bản thân. Vì vậy, các bạn trẻ cần tận dụng triệt để nền tảng khoa học-công nghệ để mạnh dạn tiến bước trên con đường đổi mới sáng tạo, đứng vào vị trí trung tâm của tiến trình phát triển nhanh, bền vững của đất nước", Chủ tịch Hội Sinh viên thành phố Hà Nội nhấn mạnh.

Thời gian qua, đã có nhiều dự án khởi nghiệp được nghiên cứu, trình bày, nhận được sự hỗ trợ, tạo điều kiện lớn từ Thành đoàn, Hội Sinh viên thành phố Hà Nội và được nhiều doanh nghiệp “đỡ đầu”. Tiêu biểu trong số các dự án này là “Hệ thống giám sát và duy trì độ tỉnh táo của người lái xe bằng công nghệ sóng não” do một nhóm sinh viên từ Đại học Bách khoa, Trường đại học Kinh tế quốc dân và Trường Đại học Ngoại thương nghiên cứu, sáng tạo.

Nguyễn Tuấn Đạt (Khoa Công nghệ thông tin Việt Nhật, Đại học Bách khoa Hà Nội), thành viên phụ trách mảng nghiên cứu của nhóm dẫn một số thống kê cho biết, đề tài được hình thành từ thực tế nguy cơ tai nạn giao thông do lái xe ngủ gật gây ra, vấn đề thiếu tỉnh táo ở người lái xe đang ở mức báo động, tỷ lệ thuận với số lượng ô tô lưu thông đang gia tăng nhanh chóng. Cụ thể, 60% người lái xe cảm thấy buồn ngủ khi điều khiển ô tô, 40% thừa nhận từng ngủ gật sau tay lái. Không ít người đã lựa chọn sử dụng các loại chất kích thích khác nhau để đối phó. Tuy nhiên, kể cả không nằm trong danh mục bị cấm, mọi loại chất kích thích đều thiếu tính bền vững và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Cùng chung ý tưởng, sinh viên Trần Văn Lực (Khoa Khoa học máy tính, Đại học Bách khoa Hà Nội) đang ấp ủ ước mơ tạo nên những thiết bị sử dụng sóng não để điều khiển mọi thứ trong cuộc sống. Đạt và Lực đã tập hợp một nhóm sinh viên chuyên ngành Công nghệ thông tin, khoa học máy tính để nghiên cứu cho ra đời hệ thống Awake Drive (tạm dịch: Tỉnh táo lái xe). Hệ thống có hai phần chính: Thiết bị đo sóng não người dùng truyền dữ liệu qua kết nối bluetooth và ứng dụng thông minh giúp phân tích dữ liệu để phát nhịp isochronic (âm thanh đồng nhất). Tưởng chừng đơn giản, nhưng toàn bộ hệ thống đã phải trải qua rất nhiều lần thử nghiệm, cải tiến trong gần ba năm mới có thể trở thành sản phẩm thực tiễn.

Trần Văn Lực cho biết: Awake Drive sử dụng sóng não phát hiện sớm cơn buồn ngủ, sau đó phát âm thanh cuốn hút sóng não, giúp lái xe trở lại trạng thái tỉnh táo thay vì cảnh báo bằng âm thanh đột ngột như một số giải pháp tức thời gây mất an toàn hiện nay. Trên thị trường có nhiều loại xe tích hợp camera giám sát và cảnh báo buồn ngủ, tuy nhiên thường thuộc phân khúc cao cấp, sang trọng. Một số thiết bị đeo tai cảnh báo buồn ngủ dựa trên nguyên lý thay đổi góc nghiêng đầu của lái xe lại chỉ hoạt động khi người sử dụng đã rơi vào trạng thái buồn ngủ. Trong khi đó, với giá thành chỉ bằng một nửa cùng chính sách cho thuê thiết bị linh hoạt, Awake Drive sở hữu tiềm năng cạnh tranh tốt trên thị trường. Lực đánh giá: “Chúng tôi ước tính tổng doanh thu tại Việt Nam có thể đạt một triệu USD, với thị phần mục tiêu trong ba năm đầu là 10%, tương đương khoảng 384 nghìn thiết bị bán ra".

Với những điểm mạnh nêu trên, nhóm bạn trẻ cũng đã mạnh dạn mang sản phẩm đi thử sức, giành giải cao ở hàng loạt đấu trường công nghệ trẻ cấp trường đại học. Trên đà thành công, nhóm tiếp tục tham gia Cuộc thi "Bệ phóng khởi nghiệp" (Startup Launchpad) lần thứ hai do Thành đoàn, Hội Sinh viên thành phố Hà Nội tổ chức cuối tháng 12/2024 vừa qua và giành giải Nhất. Dự án này được Hội đồng Giám khảo đánh giá cao về hàng loạt chiến lược cụ thể triển khai sản phẩm ra thị trường, kỹ năng gọi vốn, nghiên cứu thị hiếu khách hàng, phương pháp quản lý tài chính…

Một dự án khác, xuất phát từ việc giảm thiểu chất thải và tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên đang ngày càng trở nên quan trọng trong các ngành nông nghiệp, do một nhóm sinh viên Trường Đại học Thương mại nghiên cứu, sáng tạo, là Dự án Phân than xanh Relife - Phân bón than sinh học vi sinh từ phụ phẩm nông nghiệp. Đây là sáng kiến tái chế độc đáo, biến phụ phẩm thành các sản phẩm hữu ích. Dự án nghiên cứu ra sản phẩm phân bón than sinh học vi sinh từ rơm, phụ phẩm nông nghiệp được sử dụng để cải thiện chất lượng đất, tăng cường độ phì nhiêu, giữ ẩm và giảm phát thải khí nhà kính, đặc biệt là khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Ngoài ra, sản phẩm còn có thể được sử dụng để giảm mùi hôi từ các chuồng trại chăn nuôi. Phương pháp này không chỉ giảm khối lượng chất thải mà còn chuyển đổi chúng thành biochar (than sinh học), góp phần giảm tác động tiêu cực đến môi trường.

Giai đoạn 2020-2024, hàng chục nghìn dự án khởi nghiệp của sinh viên ra đời, với hàng trăm doanh nghiệp khởi nghiệp non trẻ được thành lập. Tuy nhiên, số doanh nghiệp khởi nghiệp gọi được vốn từ các nhà đầu tư lại chỉ đếm trên đầu ngón tay. Điều này đang đặt ra yêu cầu về những cầu nối thực chất, hiệu quả để đưa các ý tưởng, dự án khởi nghiệp gần hơn với nguồn vốn đầu tư, cơ hội nâng cao kỹ năng trước khi bước ra thị trường nhiều cạnh tranh, thử thách.

Phó Bí thư Thành đoàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Việt Nam thành phố Hà Nội Nguyễn Tiến Hưng đánh giá, trong bối cảnh này, sân chơi "Bệ phóng khởi nghiệp" đã khơi dậy tinh thần khởi nghiệp cho sinh viên, thanh niên. Những "hạt giống" này sẽ được vun trồng và phát triển, góp phần đưa khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo thực sự trở thành động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô, đưa Hà Nội trở thành Trung tâm nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo dẫn đầu của cả nước.