Tổng thống Mỹ Donald Trump ký loạt sắc lệnh quan trọng ngay sau khi nhậm chức

Vào ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký một loạt các sắc lệnh hành pháp, bản ghi nhớ và tuyên bố sau lễ nhậm chức, đảo ngược nhiều chính sách của những người tiền nhiệm và khôi phục một số hành động từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Nhà lãnh đạo Mỹ đã ký lô tài liệu đầu tiên trước sự chứng kiến của đám đông tại Capital One Arena, thu hút sự cổ vũ của quần chúng, trước khi chuyển đến Phòng Bầu dục để ký thêm các tài liệu khác.

Ông Trump và các quan chức của ông cũng báo hiệu một loạt các hành động hành pháp khác sẽ sớm được ban hành, từ các ưu tiên đã được nêu trong chiến dịch tranh cử trước đó như an ninh biên giới, đến các vấn đề khác.

Tổng thống Mỹ Donald Trump ký loạt sắc lệnh quan trọng ngay sau khi nhậm chức, ngày 20/1/2025. Ảnh: Politico

Ân xá liên quan vụ 6/1

Ông Trump đã ban hành lệnh ân xá cho khoảng 1.500 người bị buộc tội trong vụ bạo loạn Điện Capitol 4 năm trước (vụ 6/1), xóa bỏ hàng loạt bản án cho những người đã giúp trì hoãn việc chứng nhận cuộc bầu cử năm 2020.

Ông Trump cũng cho biết tại Phòng Bầu dục rằng ông sẽ giảm án cho một số người nhưng không đưa ra thông tin chi tiết ngay lập tức.

Tạm dừng lệnh cấm TikTok

Ông Trump đã ký sắc lệnh để đóng băng luật cấm ứng dụng mạng xã hội cực kỳ phổ biến TikTok trong 75 ngày kể từ ngày 20/1.

Điều này là "để chính quyền của tôi có cơ hội xác định hướng đi phù hợp theo cách có trật tự nhằm bảo vệ an ninh quốc gia đồng thời tránh việc đóng cửa đột ngột một nền tảng truyền thông được hàng triệu người Mỹ sử dụng", sắc lệnh của ông Trump nêu rõ.

Một sắc lệnh khác đã hủy bỏ 78 hành động hành pháp, lệnh và bản ghi nhớ của Tổng thống dưới thời ông Biden. Chúng bao gồm nhiều hành động liên quan đến bình đẳng chủng tộc, khí hậu, di cư và chính sách giới; lực lượng lao động liên bang; và động thái gần đây của ông Biden nhằm xóa Cuba khỏi danh sách các quốc gia tài trợ cho khủng bố.

Đối phó lạm phát

Một sắc lệnh hành pháp khác của Tổng thống Mỹ chỉ đạo "người đứng đầu tất cả các bộ và cơ quan hành pháp cung cấp cứu trợ giá khẩn cấp, phù hợp với luật hiện hành, cho người dân Mỹ và tăng cường sự thịnh vượng của người lao động Mỹ".

Phát biểu tại Capital One Arena, ông Trump cho biết sắc lệnh này sẽ giúp "đánh bại lạm phát và nhanh chóng giảm chi phí sinh hoạt hàng ngày".

Vấn đề nhập cư

Tổng thống Trump đã ký các sắc lệnh hành pháp thực hiện những thay đổi toàn diện đối với nhập cư và an ninh biên giới, bao gồm tuyên bố tình trạng khẩn cấp quốc gia tại biên giới phía Nam của Mỹ (giáp Mexico) và cho phép triển khai lực lượng vũ trang và Vệ binh Quốc gia để ứng phó.

Một lệnh toàn diện về bảo vệ biên giới kêu gọi thiết lập "rào cản vật lý" tại biên giới, chấm dứt thông lệ được gọi là "bắt và thả" và tái lập chính sách yêu cầu những người xin tị nạn phải chờ ở Mexico trong khi đơn xin tị nạn của họ được chính quyền Mỹ xử lý.

Chỉ định các băng đảng tội phạm là khủng bố, điều này nhằm đẩy nhanh việc trục xuất các thành viên của các nhóm như Tren de Aragua, một tổ chức tội phạm xuyên quốc gia từ Venezuela và MS-13.

Ông Trump cũng đã ký lệnh đình chỉ một chương trình giúp tiếp nhận và tái định cư người tị nạn.

Một sắc lệnh khác của ông Trump chấm dứt quyền công dân theo nơi sinh đối với trẻ em sinh ra tại Mỹ có cha mẹ không có tư cách pháp lý. Lệnh này lập luận rằng Tu chính án thứ 14, trong đó ghi nhận quyền công dân theo nơi sinh, không mở rộng cho những cá nhân sinh ra tại quốc gia này nhưng không "thuộc thẩm quyền của quốc gia này". Hành động này có khả năng sẽ gặp phải những thách thức pháp lý ngay lập tức.

Ngoài ra còn có sắc lệnh hướng dẫn các cơ quan liên bang "thẩm tra và sàng lọc ở mức độ tối đa có thể tất cả những người nước ngoài có ý định được chấp nhận, nhập cảnh hoặc đã ở trong nước Mỹ, đặc biệt là những người nước ngoài đến từ các khu vực hoặc quốc gia có nguy cơ an ninh đã được xác định".

Khôi phục án tử hình

Ông Trump đã ký một lệnh khôi phục án tử hình liên bang, chỉ thị cho Tổng chưởng lý "theo đuổi án tử hình đối với mọi tội nghiêm trọng đòi hỏi phải áp dụng án tử hình". Cụ thể, lệnh này kêu gọi áp dụng án tử hình trong mọi trường hợp liên quan đến việc giết hại một nhân viên thực thi pháp luật và mọi tội tử hình do những người nhập cư không có tư cách pháp lý phạm phải.

Lực lượng lao động liên bang

Ông Trump đã ký một "lệnh ngừng tuyển dụng liên bang, ngoại trừ quân đội và một số loại trừ khác". Tại Capital One Arena, ông Trump đã nói với những người ủng hộ ông rằng lệnh tạm dừng này sẽ "đảm bảo rằng chúng ta chỉ tuyển dụng những người có năng lực và trung thành với công chúng Mỹ".

Ông cũng đã ký một lệnh yêu cầu các nhân viên liên bang phải trực tiếp quay trở lại văn phòng và một "lệnh ngừng quy định" ngăn chặn việc tạo ra các quy định liên bang mới.

Rút Mỹ khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris

Ông Trump đã ký một lệnh có tiêu đề "Đặt nước Mỹ lên hàng đầu trong các thỏa thuận môi trường quốc tế", bao gồm cả việc rút nước này khỏi Thỏa thuận khí hậu Paris.

Ông Trump trước đây đã rút Mỹ khỏi thỏa thuận khí hậu này trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình, nhưng ông Biden đã tái gia nhập thỏa thuận vào năm 2021.

Vấn đề năng lượng

Ông Trump có ý định ban bố tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia, nhằm mục đích cắt giảm thủ tục hành chính và các quy định đối với ngành năng lượng, và một tình trạng khẩn cấp thứ hai dành riêng cho các nguồn tài nguyên của Alaska, một viên chức Nhà Trắng mới nhậm chức đã nói với các phóng viên trong một cuộc họp báo qua điện thoại.

"Tình trạng khẩn cấp về năng lượng quốc gia đó sẽ mở ra nhiều thẩm quyền khác nhau cho phép quốc gia chúng ta nhanh chóng xây dựng lại, sản xuất than và tài nguyên thiên nhiên, tạo việc làm, tạo ra sự thịnh vượng và củng cố an ninh quốc gia của quốc gia", viên chức này cho biết. Viên chức này cho biết thêm rằng giá năng lượng quá cao, nhưng từ chối nêu mức giá mục tiêu thấp hơn.

Điều này cũng bao gồm việc thu hồi lệnh hành pháp không ràng buộc do ông Biden ký nhằm mục đích sản xuất một nửa số xe mới được bán vào năm 2030 là xe điện.

Ông Trump từ lâu đã chỉ trích các tiêu chuẩn về hiệu quả năng lượng và đặc biệt nhắm vào "lệnh bắt buộc sử dụng xe điện", một thuật ngữ mà ông sử dụng để bao hàm tất cả các chính sách được thiết kế để khuyến khích chuyển đổi sang ô tô chạy bằng pin. Trên thực tế, không có quy định nào yêu cầu 100% xe phải chạy bằng điện ở cấp liên bang.

Rút Mỹ khỏi WHO

Ông Trump đã ký một sắc lệnh hành pháp bắt đầu quá trình rút Mỹ khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

Đây là lần thứ hai trong vòng chưa đầy 5 năm nhà lãnh đạo Mỹ ra lệnh cho quốc gia này rút khỏi tổ chức của Liên Hợp Quốc, mặc dù đây là động thái mà nhiều nhà khoa học lo ngại có thể đảo ngược nhiều thập kỷ đạt được trong cuộc chiến chống lại các bệnh truyền nhiễm như AIDS, sốt rét và lao.

Các chuyên gia cũng cảnh báo rằng động thái này có thể làm suy yếu khả năng phòng thủ của thế giới trước các đợt bùng phát mới nguy hiểm có khả năng gây ra đại dịch.

WHO đã bị ông Trump chỉ trích dữ dội vào năm 2020 vì phản ứng của tổ chức này đối với đại dịch Covid-19, vốn đã trở thành một cuộc khủng hoảng sức khỏe toàn cầu trong năm cuối cùng của nhiệm kỳ đầu tiên của ông.

Sắc lệnh cho biết ông Trump đang gửi một lá thư của Tổng thống tới Tổng thư ký Liên Hợp Quốc để chính thức thông báo về kế hoạch rút lui của Mỹ.

Minh Đức (Theo NPR, The Guardian, CBS News)

Tham khảo thêm

Tham khảo thêm

Tên lửa Longbow Hellfire: “Lửa địa ngục” diệt gọn bầy đàn UAV phiền nhiễu