Hướng tới giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy

Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Cho ý kiến tại hội trường, các đại biểu nêu lên tình hình ma túy thế giới, khu vực và các nước láng giềng ngày càng phức tạp, nghiêm trọng, tác động trực tiếp, làm gia tăng nguy cơ, áp lực đối với công tác phòng, chống ma túy ở nước ta. Do đó cần thiết triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy, nhằm phát huy sức mạnh tổng hợp của hệ thống chính trị và toàn dân nhằm kiềm chế, ngăn chặn, đẩy lùi tội phạm và tệ nạn ma túy; hướng tới giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại của ma túy...

Thảo luận về nội dung này, đại biểu Nguyễn Anh Trí (Hà Nội) bày tỏ ủng hộ cao về chương trình này, bởi hiện nay tình hình ma túy diễn biến phức tạp, khó hơn trước nhiều và cũng rất thách thức toàn xã hội. Do đó cần tập trung nhiều hơn, sâu sắc hơn việc phòng so với chống ma túy.

Trong phòng thì phải truyền thông, giáo dục và chú ý truyền thông không chỉ ở trường học mà còn ở công đoàn, cơ quan, công ty, đặc biệt là hội phụ nữ các cấp, hội người cao tuổi. Ngoài ra, đại biểu cũng cho rằng, cần chú ý vấn đề ma túy khi sử dụng thuốc lá mới (thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng và loại khác…). Tất cả loại thuốc lá mới đều có nguy cơ là phương tiện sử dụng ma túy.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc Lê Tất Hiếu phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Còn đại biểu Lê Tất Hiếu (Vĩnh Phúc) đề nghị bổ sung quy định đối với người chưa sử dụng ma túy nhưng có nguy cơ cao về sử dụng ma túy vào chương trình. Theo đại biểu, các đối tượng này là những thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, người lao động. Đây phần nhiều là những đối tượng còn trẻ, đang trong quá trình hình thành nhân cách, hay đua đòi, dễ bị dụ dỗ, sa ngã. Do vậy, muốn giảm tỷ lệ số người sử dụng ma túy, thì Nhà nước, xã hội, nhà trường và gia đình cần có các biện pháp hữu hiệu để giám sát, quản lý chặt chẽ đối với các đối tượng này.

Vì vậy, đại biểu Lê Tất Hiếu đề nghị quản lý chặt chẽ các đối tượng có nguy cơ cao về sử dụng ma túy; nâng cao vai trò, trách nhiệm của gia đình, nhà trường, xã hội trong việc quản lý, giám sát đối với các đối tượng là trẻ em, thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên, người lao động; về chỉ tiêu giảm cầu của chương trình, đề nghị bổ sung chỉ tiêu kiềm chế tỷ lệ gia tăng của các gia đình có người sử dụng ma túy. Theo đại biểu, việc bổ sung các chỉ tiêu cụ thể như vậy sẽ là cơ sở cho việc bố trí, phân bổ kinh phí để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia phòng, chống ma túy đến năm 2030.

Bên cạnh đó, các đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì xây dựng Chương trình bảo đảm sự gắn kết giữa mục tiêu, chỉ tiêu; sát với nhiệm vụ trọng tâm và khả năng đáp ứng của nguồn vốn đầu tư thực hiện các dự án. Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (Bà Rịa - Vũng Tàu) cho rằng, việc đặt ra chỉ tiêu mà không có sự bảo đảm về điều kiện thực hiện có thể làm giảm hiệu quả của chương trình. Qua đó, đại biểu đề nghị Chính phủ đặt ra các mục tiêu cần phù hợp với nguồn lực và khả năng thực thi.

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu Nguyễn Tâm Hùng phát biểu. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Cho ý kiến về các chỉ tiêu, mục tiêu của chương trình, đại biểu Thạch Phước Bình (Trà Vinh) bày tỏ băn khoăn với chỉ tiêu giảm cung về ma túy. Về phấn đấu phát hiện, triệt phá 100% các điểm phức tạp về ma túy và các đối tượng bán lẻ, theo đại biểu Đoàn Trà Vinh, mục tiêu này quá cao và có thể khó đạt được.

Đặc biệt trong bối cảnh các điểm, các đối tượng ma túy ngày càng tinh vi, dễ di chuyển mà tỷ lệ đặt ra 100% là khó đạt được, trừ khi có sự phối hợp thật tốt, chặt chẽ liên ngành, hiệu quả. Với chỉ tiêu về giảm cầu, đại biểu cho biết, việc kiềm chế tỷ lệ gia tăng người nghiện dưới 1% mỗi năm có thể khó thực hiện vì sự phức tạp trong kiểm soát và quản lý số lượng người nghiện. Bởi tỷ lệ này còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố xã hội và kinh tế.

Đại biểu Thạch Phước Bình cũng cho rằng, chỉ tiêu trên 80% trạm y tế cấp xã và 100% cơ sở cai nghiện công lập đủ điều kiện xác định tình trạng nghiện là mục tiêu hợp lý, cần thiết để nâng cao hiệu quả xác định và quản lý người nghiện. Dù vậy, thực tế cho thấy, y tế cơ sở hiện nay có cơ sở vật chất chưa bảo đảm. Tính khả thi lại phụ thuộc vào ngân sách hỗ trợ trong việc nâng cấp cơ sở vật chất và đào tạo nhân sự. Từ đó đại biểu đề nghị xem xét lại chỉ tiêu này.

Để khắc phục những vướng mắc như khi thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia thời gian qua, các đại biểu đề nghị Cơ quan chủ trì xây dựng Chương trình tiếp tục nghiên cứu, rà soát các cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện Chương trình bảo đảm tính khả thi; nghiên cứu xác định kỹ về nội dung, thời gian thực hiện cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện chương trình và thể hiện thẩm quyền ban hành trong dự thảo Nghị quyết của Quốc hội.

Phát biểu giải trình ý kiến các đại biểu, Bộ trưởng Bộ Công an Lương Tam Quang cho biết, trên cơ sở tổng kết, đánh giá, kế thừa các kết quả đạt được của Chương trình phòng, chống ma túy các giai đoạn trước, cơ quan soạn thảo đã xác định các mục tiêu, chỉ tiêu cần đạt được trong giai đoạn tới sát với thực tiễn tình hình công tác và khả thi về nguồn lực bảo đảm.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Trong quá trình xây dựng, cơ quan soạn thảo đã rà soát, đánh giá kỹ để đảm bảo nhiệm vụ, nội dung đầu tư của Chương trình không trùng lắp với các Chương trình khác và các Chương trình, đề án, dự án phát triển kinh tế, xã hội đang triển khai. Các dự án trong Chương trình được thiết kế theo hướng ưu tiên đầu tư trực tiếp cho cơ sở để chủ động làm tốt công tác phòng, chống tội phạm và tệ nạn ma túy từ sớm, từ xa, từ địa bàn, để đảm bảo giảm cung, giảm cầu, giảm tác hại, ngăn chặn, giảm thiểu những hệ lụy của ma túy đối với mỗi người dân, cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp.

Phát biểu kết luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, đa số ý kiến phát biểu thống nhất cao với sự cần thiết đầu tư Chương trình ở quy mô Chương trình mục tiêu quốc gia, đánh giá cao tinh thần trách nhiệm, sự phối hợp chặt chẽ của cơ quan chủ trì xây dựng Chương trình, cơ quan chủ trì thẩm tra, các bộ, ngành, cơ quan hữu quan. Sau phiên họp, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo và các cơ quan hữu quan nghiêm túc tiếp thu, giải trình đầy đủ, thấu đáo ý kiến của các đại biểu, khẩn trương hoàn thiện dự thảo Nghị quyết để trình Quốc hội xem xét, thông qua trong đợt 2 của Kỳ họp thứ 8.