Vụ “núi rác” ở Hải Phòng: Doanh nghiệp thu tiền, chính quyền “è cổ” xử lý

Ngày 24/9, chúng tôi có mặt tại bãi rác tập trung ở xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng. "Núi rác" khổng lồ vẫn giữ nguyên hiện trạng từ nhiều tháng nay trong sự ngán ngẩm, bức xúc của người dân cũng như chính quyền địa phương.

"Núi rác" đe dọa môi trường, sản xuất vùng nông thôn Hải Phòng

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Hoạt - Phó Chủ tịch UBND xã Kiến Thiết, cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND Tp.Hải Phòng, từ đầu tháng 8/2024, bãi rác xã Kiết Thiết ngừng tiếp nhận rác từ một số địa phương trong huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng.

Đối với lượng rác thải sinh hoạt của địa phương, UBND xã Kiến Thiết dùng 2.000 m2 tại khu vực quy hoạch bãi rác tập trung để chứa tạm.

"Do xã Kiến Thiết thực hiện tốt việc phân loại rác thải tại nguồn (đạt hơn 90%), nên lượng rác thải hằng ngày đưa tới khu vực để tạm chỉ khoảng 4 - 5 m3. Về lâu dài, địa phương đang nghiên cứu, xem xét và đề xuất theo hướng chôn lấp hoặc thuê đơn vị có năng lực, chuyên môn đưa tới nơi khác xử lý", ông Nguyễn Văn Hoạt cho biết.

Về "núi rác" khoảng 10.000 m3 tồn đọng tại bãi rác tập trung của xã nhiều tháng nay, ông Nguyễn Văn Hoạt cho biết, hiện đơn vị thu gom, xử lý là Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh không có năng lực xử lý.

Phía lãnh đạo Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh đưa ra yêu cầu địa phương phải bồi thường kinh phí đã bỏ ra để xây dựng khu vực xử lý rác mới hoàn trả lại mặt bằng khoảng 1 ha hiện đơn vị đang sử dụng.

Nhà máy xử lý rác của Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh ngừng hoạt động trong thời gian dài dẫn tới khoảng 10.000 m3 rác tồn đọng tại khu vực bãi rác tập trung của xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng (Ảnh: Thái Phan).

Vấn đề đặt ra là xử lý "núi rác" tại bãi rác tập trung của xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, ra sao trong khi Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh không có năng lực xử lý.

Điều đáng nói là trong số rác này, ngoài rác thải của xã Kiến Thiết (đơn vị không thu tiền xử lý), còn có rác của một số địa phương khác của huyện Tiên Lãng, trong có có thị trấn Tiên Lãng, mà phía Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh đã thu tiền để thực hiện việc thu gom, xử lý nhưng lại để chất đống từ nhiều tháng nay.

Liên quan đến vấn đề này, theo thông tin từ UBND huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, sau khi đóng cửa bãi rác thị trấn Tiên Lãng, từ tháng 4/2021, toàn bộ rác thải sinh hoạt tại thị trấn Tiên Lãng và các xã: Bạch Đằng, Toàn Thắng và một phần xã Tiên Minh được Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh thu gom, vận chuyển về bãi rác xã Kiến Thiết để xử lý.

Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh sau đó triển khai xây dựng và vận hành nhà máy xử lý rác trên diện tích hơn 1ha, thuộc địa phận xã Kiến Thiết. Từ đó đến nay, doanh nghiệp này đã ký kết hợp đồng với các xã Kiến Thiết, Tiên Minh, Bạch Đằng, Toàn Thắng và thị trấn Tiên Lãng để thu gom, xử lý với số lượng 25 tấn/ngày.

Tuy nhiên, sau thời gian ngắn vận hành, đến đầu năm 2023 thiết bị sàng lọc cũ xuống cấp, doanh nghiệp không đầu tư bổ sung. Rác thu gom về chỉ được ủ men vi sinh, không được xử lý dẫn tới lượng lớn rác tồn đọng khoảng 10.000 m3 chất thành núi.

Tình trạng này kéo dài gây ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng nặng nề tới hoạt động sản xuất nông nghiệp và cuộc sống của người dân xã Kiến Thiết.

Yêu cầu doanh nghiệp hoàn trả số tiền đã thu nhưng không xử lý rác

Tại cuộc họp cuối tháng 7/2024, ông Nguyễn Văn Tùng - Chủ tịch UBND Tp.Hải Phòng, đã yêu cầu địa phương tạm dừng tiếp nhận rác từ các địa phương khác trong huyện Tiên Lãng về bãi rác ở Kiến Thiết kể từ ngày 1/8.

Trong thời gian này, Công ty TNHH MTV Môi trường đô thị Hải Phòng tạm thời hỗ trợ huyện Tiên Lãng trong việc thu gom, vận chuyển rác từ các xã, thị trấn này để bảo đảm vệ sinh môi trường.

Ông Nguyễn Văn Tùng cũng yêu cầu ngoài việc chấm dứt hợp đồng với Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh, đến hết năm 2024, huyện Tiên Lãng nghiên cứu biện pháp xử lý số rác tồn đọng tại bãi rác xã Kiến Thiết cũng như lựa chọn đơn vị khác có đủ năng lực.

Chiều tối 29/9, trao đổi với phóng viên, ông Phạm Xuân Hòa - Chánh Văn phòng UBND huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, cho biết, huyện Tiên Lãng có hướng xử lý "núi rác" ở xã Kiến Thiết gắn với bảo vệ môi trường. Trong đó, phân loại sàng lọc thu hồi rác có thể tái chế và chôn lấp rác hữu cơ.

UBND huyện Tiên Lãng đã giao các cơ quan chuyên môn, phòng ban liên quan của huyện đi tìm hiểu, nghiên cứu và học hỏi kinh nghiệm xử lý rác của các địa phương trong và ngoài Tp.Hải Phòng để xử lý xong trong năm 2024 theo đúng chỉ đạo của Chủ tịch UBND Thành phố.

UBND xã Kiến Thiết, huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, sử dụng 2.000 m2 đất tại khu vực quy hoạch bãi rác tập trung để tập kết rác (Ảnh: Thái Phan)

Đối với yêu cầu của phía Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh đòi bồi thường, hỗ trợ mới di chuyển tài sản, máy móc và bàn giao mặt bằng, ông Phạm Xuân Hòa cho biết, địa phương tạm giao (cho mượn) đất để doanh nghiệp thử nghiệm việc xử lý rác. Vì thế, không có căn cứ, cơ sở để bồi thường hỗ trợ. Phía doanh nghiệp phải tự di dời tài sản, máy móc bàn giao đất lại cho địa phương.

Ông Hòa cũng cho biết thêm về việc "doanh nghiệp thu tiền, chính quyền phải "è cổ" xử lý", UBND huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, đã thuê đơn vị tư vấn độc lập tính toán số rác thải tồn đọng ở xã Kiến Thiết. Qua đó, số rác khoảng 10.000 m3 với trọng lượng hơn 5.000 tấn (không phải 10.000 tấn theo thông tin trước đó mà địa phương đưa ra).

"Trên cơ sở tính toán và các quy định của pháp luật, UBND huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, sẽ yêu cầu Công ty CP Thương mại và Du lịch Thành Vinh hoàn trả số tiền thu để xử lý rác nhưng không xử lý. Số kinh phí này địa phương sẽ sử dụng để xử lý số rác tồn đọng tại bãi rác xã Kiến Thiết", ông Phạm Xuân Hòa - Chánh Văn phòng UBND huyện Tiên Lãng, Tp.Hải Phòng, nói.