Theo thông tin mới công bố của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản (VASEP) tổng kim ngạch xuất khẩu cá ngừ trong tháng 1/2025 đạt hơn 66 triệu USD, giảm 16% so với cùng kỳ năm 2024.
Đáng chú ý, các nhóm sản phẩm cá ngừ đều giảm, trừ cá ngừ tươi, đông lạnh và khô mã HS03 (không bao gồm thịt/loin cá ngừ đông lạnh HS0304). Trong đó, cá ngừ đóng hộp chịu mức sụt giảm mạnh nhất, giảm tới 36% so với cùng kỳ năm trước.
VASEP cho biết, nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là do thiếu hụt nguồn cung cá ngừ vằn nguyên liệu từ đội tàu trong nước, khiến sản phẩm cá ngừ đóng hộp của Việt Nam gặp khó khăn trong cạnh tranh tại các thị trường có Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) như EU, CPTPP...
Xuất khẩu cá ngừ Việt Nam sang các thị trường lớn như Mỹ, EU, Israel, Nhật Bản và Canada trong tháng 1/2025 đều giảm so với cùng kỳ năm trước.
VASEP nhận định, trước các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe về truy xuất nguồn gốc, đánh bắt bền vững và IUU, ngành cá ngừ Việt Nam cần chiến lược nâng cao chất lượng sản phẩm,...
Tại Mỹ, xuất khẩu cá ngừ giảm nhẹ 2%, đạt gần 26 triệu USD. Nguyên nhân chủ yếu do các nhà nhập khẩu Mỹ đã gia tăng nhập khẩu vào cuối năm 2024 để dự trữ hàng hóa, dẫn đến lượng tồn kho ở mức cao trong những tháng đầu năm 2025. Hơn nữa, lo ngại về khả năng tăng thuế nhập khẩu theo chính sách mới của chính quyền Tổng thống Donald Trump cũng khiến các nhà nhập khẩu hạn chế ký kết đơn hàng mới.
VASEP cho biết, tình hình tại EU cũng không khả quan hơn khi kim ngạch xuất khẩu cá ngừ giảm 13% so với cùng kỳ. Đặc biệt, xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang thị trường này giảm mạnh 21%. Mặc dù các hạn ngạch ưu đãi thuế quan theo Hiệp định EVFTA đã được tái khởi động, nhưng việc thiếu nguyên liệu cá ngừ vằn trong nước tiếp tục là rào cản lớn đối với xuất khẩu cá ngừ đóng hộp sang EU.
Tại các thị trường thuộc khối CPTPP, xuất khẩu cá ngừ cũng không mấy sáng sủa. Nhật Bản và Canada ghi nhận mức sụt giảm lần lượt là 26% và 36% trong tháng 1/2025.
VASEP dự báo trong năm 2025, thị trường cá ngừ toàn cầu sẽ tiếp tục chịu tác động từ thay đổi thói quen tiêu dùng, chính sách thuế quan và biến động cung - cầu. Các hiệp định thương mại tự do (FTA) sẽ tiếp tục mang lại lợi thế cho cá ngừ Việt Nam khi xuất khẩu sang EU, Nhật Bản, Canada, UAE... Tuy nhiên, bài toán đáp ứng quy tắc xuất xứ vẫn là một thách thức lớn đối với ngành cá ngừ Việt Nam.
Ngoài ra, các tiêu chuẩn về truy xuất nguồn gốc, đánh bắt bền vững và chống khai thác bất hợp pháp (IUU) đang trở thành điều kiện bắt buộc tại các thị trường lớn. Do đó, để duy trì và mở rộng thị trường xuất khẩu, ngành cá ngừ Việt Nam cần có chiến lược dài hạn nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm và đảm bảo tuân thủ các tiêu chuẩn quốc tế.
