Gần đây, thông tin thương hiệu thời trang thiết kế thủ công Lam Khuê chính thức đóng cửa sau 8 năm hoạt động đã gây chú ý trong giới kinh doanh. Cùng thời điểm, một số thương hiệu thời trang nội địa (local brand) khác như Danghaiyen hay LUU VIETANH cũng thông báo dừng hoạt động, cho thấy sự khắc nghiệt của thị trường và áp lực cạnh tranh ngày càng lớn.
Tuy nhiên, theo chia sẻ của bà Hương Phạm, nhà sáng lập Lam Khuê, sự thất bại không hoàn toàn đến từ yếu tố thị trường. Trong một bài viết được doanh nhân Nguyễn Hòa Bình (Shark Bình) chia sẻ lại, bà Hương Phạm đã thẳng thắn nhìn nhận 7 sai lầm cốt lõi trong tư duy đã dẫn đến kết quả này, dù bản thân và đội ngũ đã làm việc rất nỗ lực.
Sai lầm từ chiến lược và định vị thương hiệu
Bài học đầu tiên được chỉ ra là tư duy đổ lỗi cho thị trường khó khăn. Việc xem đây là nguyên nhân chính khiến kết quả kinh doanh suy giảm đã giới hạn khả năng sáng tạo và thích ứng. Thay vì chủ động thay đổi, doanh nghiệp rơi vào trạng thái chờ đợi một cách bị động.
Sai lầm này bắt nguồn từ một yếu tố sâu xa hơn: không có định hướng thương hiệu rõ ràng và nhất quán. Nhiều nhà sáng lập bắt đầu với đam mê và quản trị bằng bản năng, chưa xác định được triết lý, giá trị cốt lõi, hay khách hàng lý tưởng của thương hiệu. Theo nhà sáng lập Lam Khuê, thương hiệu chính là sự phản chiếu của người chủ. Khi người sáng lập không hiểu rõ chính mình, họ không thể tạo ra một bản sắc khác biệt và không thể sao chép cho sản phẩm.
Hệ quả tất yếu của việc thiếu định vị là vận hành không có mục tiêu cụ thể, không có các chỉ số đo lường (KPI). Hoạt động kinh doanh khi đó chỉ được điều hành theo cảm tính và quán tính, không có cơ sở để đánh giá hiệu quả công việc của nhân sự và của chính người lãnh đạo.
Tư duy sản phẩm và quản trị vận hành
Một sai lầm phổ biến khác được nhắc đến là việc "quá yêu sản phẩm" mà quên mất khách hàng. Nhiều người làm sáng tạo quá tập trung vào việc tạo ra những thiết kế độc đáo theo cảm nhận cá nhân mà thiếu đi góc nhìn thực tế từ người dùng. Họ quên rằng khách hàng không chỉ mua một sản phẩm vì đẹp, mà còn cần sự phù hợp với đời sống và nhu cầu sử dụng.
Vấn đề quản trị tài chính cũng là một "tử huyệt". Việc không có hệ thống theo dõi doanh thu, chi phí rõ ràng, không lập kế hoạch dòng tiền và đặc biệt là không tách bạch tài chính cá nhân với tài chính công ty khiến người chủ không thể có cái nhìn chính xác về "sức khỏe" thật sự của doanh nghiệp.
Cuối cùng, hai sai lầm thuộc về phát triển con người là không biết "nhân bản chính mình" và không xây dựng thương hiệu cá nhân. Việc thiếu quy trình đào tạo bài bản và tâm lý ngại nghiêm khắc với nhân sự khiến người sáng lập không thể xây dựng được một đội ngũ kế cận vững mạnh. Cùng với đó, tâm lý chờ đợi sự hoàn hảo đã cản trở người chủ trở thành một kênh truyền thông mạnh mẽ và chân thực cho chính thương hiệu của mình.
Những đúc kết từ sự dừng bước của Lam Khuê là bài học kinh nghiệm giá trị cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các startup trong ngành bán lẻ và thời trang, về tầm quan trọng của tư duy kinh doanh bài bản bên cạnh niềm đam mê và nỗ lực.
